Οι Σιβυλλικοί χρησμοί στην απόκρυφη Ιουδαϊκή και Χριστιανική γραμματεία: Θρησκειολογική προσέγγιση.

Abstract

The purpose of the doctoral thesis is to examine the position of the Sibylline Oracles in Jewish and Christian Apocrypha literature. In modern research, there is a questioning of their categorization and role in apocalyptic literature. Several researchers have theoretically dealt with the whole of the Apocrypha by gathering the characteristics of the apocalyptic texts. Thus, although there is a theoretical approach to the Apocrypha, the literature deals harshly with the role of the Sibylline Oracles and does not make use of their characteristics, with the result that it rejects them, for the most part, from the collection of apocalyptic texts. In our study, in order to arrive at the place of the Sibylline Oracles in apocalyptic literature, we utilized the definition of "apocalypse" as formulated by J. Collins, where the emphasis is placed on the form and content of the apocalyptic texts combined with the addition of function, that is, of the purpose of writing the "apocalypse” formulated by D. Hellholm. Regarding the form, the Sibylline Oracles retain their pseudonymity, which is a characteristic feature of apocalyptic literature; nevertheless, the references to religious experience are very brief. In our study, we argued that the Sibylline Oracles collection lacks a description of the psychological state and reaction of the recipient of the revelatory message because of the collection’s lack of extensive and impressive references, as is the case with the rest of the apocalyptic literature. In terms of content, and specifically examining past events in prophecy and apocalyptic eschatology, we did not detect any substantial differences between the Sibylline Oracles and the apocalyptic literature. Finally, regarding the function of the Sibylline Oracles and the apocalyptic literature, we found that they differ significantly because the Sibylline Oracles seek to approach the Jews of the Diaspora by using the name of a national prophetess, whose tradition they capitalize on by adapting it to the audience to which the text is addressed.

Σκοπός της διδακτορικής διατριβής είναι να εξεταστεί η θέση των Σιβυλλικών Χρησμών στην ιουδαϊκή και χριστιανική απόκρυφη γραμματεία, καθώς στη σύγχρονη έρευνα υπάρχει αμφισβήτηση της κατηγοριοποίησης και του ρόλου τους στην αποκαλυπτική γραμματεία. Αρκετοί ερευνητές έχουν ασχοληθεί με το σύνολο των αποκρύφων συγκεντρώνοντας τα χαρακτηριστικά των αποκαλυπτικών κειμένων. Ωστόσο, κατά τη μελέτη μας, διαπιστώσαμε την πλημμελή έρευνα όσον αφορά τη θέση των Σιβυλλικών Χρησμών στην αποκαλυπτική γραμματεία. Έτσι, αν και υπάρχει θεωρητική προσέγγιση των αποκρύφων, η βιβλιογραφία διαπραγματεύεται ακροθιγώς τον ρόλο των Σιβυλλικών Χρησμών και δεν αξιοποιεί τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, με αποτέλεσμα να τους απορρίπτει, ως επί το πλείστον, από τη συλλογή των αποκαλυπτικών κειμένων. Στη μελέτη μας, για να καταλήξουμε στη θέση των Σιβυλλικών Χρησμών στην αποκαλυπτική γραμματεία, αξιοποιήσαμε τον ορισμό της «αποκάλυψης», όπως διατυπώθηκε από τον J. Collins, όπου δίνεται έμφαση στην μορφή και το περιεχόμενο των αποκαλυπτικών κειμένων σε συνδυασμό με την προσθήκη της λειτουργίας, δηλαδή του σκοπού σύνταξης της αποκάλυψης, που διατυπώθηκε από τον D. Hellholm. Ειδικότερα ως προς τη μορφή, οι Σιβυλλικοί Χρησμοί, αν και διατηρούν την ψευδωνυμία τους, που αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της αποκαλυπτικής γραμματείας, ωστόσο οι αναφορές στη θρησκευτική εμπειρία είναι πολύ σύντομες. Στη μελέτη μας υποστηρίξαμε ότι οι μη εκτενείς και εντυπωσιακές αναφορές στη συλλογή των Σιβυλλικών Χρησμών αποτελεί την αιτία που λείπει από αυτούς η περιγραφή της ψυχολογικής κατάστασης και της αντίδρασης του αποδέκτη του αποκαλυπτικού μηνύματος, όπως συμβαίνει με την υπόλοιπη αποκαλυπτική γραμματεία. Ως προς το περιεχόμενο, και συγκεκριμένα εξετάζοντας την ex eventu προφητεία και την αποκαλυπτική εσχατολογία, δεν εντοπίσαμε ουσιαστικές διαφορές ανάμεσα στους Σιβυλλικούς Χρησμούς και την αποκαλυπτική γραμματεία. Τέλος, όσον αφορά τη λειτουργία των Σιβυλλικών Χρησμών και της αποκαλυπτικής γραμματείας διαπιστώσαμε ότι διαφέρουν σημαντικά, διότι οι Σιβυλλικοί Χρησμοί επιδιώκουν να προσεγγίσουν τους Ιουδαίους της Διασποράς χρησιμοποιώντας το όνομα μια εθνικής μορφής, την παράδοση της οποία και αξιοποιούν προσαρμόζοντάς την στο κοινό που το κείμενο απευθύνεται.