Τα φαινόμενα του αναδιπλασιασμού με κλιτικό και της διαφοροποιητικής σήμανσης αντικειμένου στην παραγωγή και κατανόηση της ρουμανικής ως πρώτης και δεύτερης/ξένης γλώσσας

Abstract

The object of the present thesis is the examination of the acquisition of C(litic) D(oubling) and D(ifferential) O(bject) M(arking), including Clitic Left Dislocation structures, in Romanian as a second/foreign language by Greek non native speakers. In Romanian, these mechanisms interact with each other, since CD requires DOM in order to appear, but the opposite does not hold.The distribution of CD and DOM in Romanian differs from the distribution of CD in M(odern) G(reek) in many aspects. In Romanian, the mechanisms are obligatory with animate proper names and definite pronouns, while they are optional with most indefinite and negative pronouns with animate referents and with pronominal adjectives, which modify an animate DP/NP, as well as with animate definite or indefinite DPs. The mechanisms are ungrammatical with most inanimate referents of indefinite pronouns and with inanimate definite and indefinite DPs. In MG, CD is generally, with few exceptions, optional and it is not accompanied by DOM.A variety of syntactic, semantic and pragmatic features have been associated with the appearance of CD and DOM in Romanian and of CD in MG. These phenomena lie on the interfaces between syntax and semantics and syntax and pragmatics. For Romanian, the syntactic feature of the type of direct object has been proposed (human/animate proper name-common noun-pronoun-numeral), along with the semantic feature of animacy and the pragmatic feature of prominence of the direct object, which involves a variety of features as definiteness, referential stability of the direct object, its accessibility, its connection to the context, its entity reading and not its propriety reading, its position as a topic (old and known information), the referential use of definite DPs and the specificity of indefinite DPs. For MG, the features of topic, familiarity, non focus, as well as features of the direct object that resemble the ones of the subject have been proposed.The study of the acquisition of clitics, CD, DOM and clitic left dislocation structures in L2 generally has shown that non native speakers face difficulties during the process of acquisition of these phenomena, even of the clitics in simple structures, without CD, where they are often omitted. In order to examine, through experimental research, the acquisition of these phenomena by Greek non native speakers of Romanian, we conducted three experimental tasks with obligatory or ungrammatical environments of use for these mechanisms. In these environments, the type of direct object and animacy play an important role. Moreover, we used optional environments of use, in which the pragmatic feature of prominence and the other pragmatic features involved, play an important role. Through our experimental research, we checked whether various L2 acquisition theories are supported. According to our data, we chose the Full Transfer/Full Access Hypothesis (Schwartz & Sprouse, 1996), the Feature Reassembly Hypothesis (Lardiere, 2008, 2009) and the Interface Hypothesis (Sorace, 2006, 2011, Sorace & Filiaci, 2006).The following experimental tasks were conducted: a sentence repetition task, with obligatory or ungrammatical environments of use of CD and DOM, an on-line self-paced reading task, with obligatory or ungrammatical environments of use of CD and DOM and an acceptability judgment task, with optional environments of use of CD and DOM. Before the main experimental tasks, we conducted two pilot studies with native speakers of Romanian only, in order to determine the experimental materials we used.The results of our experimental research showed that native speakers prefer CD and DOM structures, even when one or both phenomena are optional, while, in order for them to prefer the clitic left dislocation structures, an appropriate context is needed, since this type of structure is not the default structure for Romanian. In the obligatory/ungrammatical environments of use, native speakers performed as expected, while in the optional environments of use, they preferred CD and DOM with definite unmodified direct objects and they preferred the structures without CD and DOM with indefinite direct objects. They did not show any preference regarding the structures with definite modified direct objects.On the other hand, non native speakers seem to not have fully acquired the features associated with CD and DOM in Romanian in obligatory, ungrammatical or optional environments of use (type of direct object, animacy, prominence and the pragmatic features involved). In some experimental conditions only, non native speakers performed as native speakers did. They seem to exhibit L1 transfer, based on their performance (depending on the condition, they did not take into consideration the type of direct object, the feature of animacy, the feature of specificity and they transferred the ambiguity of discourse linking of the Greek interrogative pronoun pços ‘who’ to the corresponding Romanian pronoun cine).Based on the non native speakers’ total performance in our experimental research, we may conclude that the Full Transfer/Full Access Hypothesis, the Feature Reassembly Hypothesis and the Interface Hypothesis are partially supported.

Η παρούσα διατριβή έχει ως στόχο την εξέταση της κατάκτησης των μηχανισμών του Α(ναδιπλασιασμού) με Κ(λιτικό) και της Δ(ιαφοροποιητικής) Σ(ήμανσης) Α(ντικειμένου), συμπεριλαμβανομένων των δομών αριστερής μετατόπισης με κλιτικό, στη ρουμανική ως δεύτερη/ξένη γλώσσα από ελληνόφωνους μη φυσικούς ομιλητές. Οι μηχανισμοί αυτοί στη ρουμανική αλληλεπιδρούν ο ένας με τον άλλον, καθώς η εμφάνιση του ΑΚ απαιτεί τη ΔΣΑ, ενώ το αντίθετο δεν συμβαίνει.Η κατανομή του ΑΚ και της ΔΣΑ στη ρουμανική διαφέρει σε αρκετά σημεία από την κατανομή του ΑΚ στην ελληνική. Στη ρουμανική οι μηχανισμοί είναι υποχρεωτικοί με τα έμψυχα κύρια ονόματα και τις οριστικές αντωνυμίες, ενώ είναι προαιρετικοί με τις περισσότερες αόριστες και αρνητικές αντωνυμίες με έμψυχο αντικείμενο αναφοράς και με τα αντωνυμικά επίθετα που προσδιορίζουν έμψυχη ΦΠΔ/ΟΦ, καθώς και με τις έμψυχες οριστικές και αόριστες ΦΠΔ. Είναι αντιγραμματικοί με τα περισσότερα άψυχα αντικείμενα αναφοράς των αόριστων αντωνυμιών και με άψυχες οριστικές και αόριστες ΦΠΔ. Στην ελληνική ο ΑΚ, με ελάχιστες εξαιρέσεις, είναι γενικά προαιρετικός και δεν συνοδεύεται από τη ΔΣΑ.Μια ποικιλία συντακτικών, σημασιολογικών και πραγματολογικών χαρακτηριστικών έχουν συνδεθεί με την εμφάνιση του ΑΚ και της ΔΣΑ στη ρουμανική και του ΑΚ στην ελληνική, δύο φαινόμενα που ανήκουν στο διεπίπεδο της σύνταξης με τη σημασιολογία και την πραγματολογία. Για τη ρουμανική έχει προταθεί το συντακτικό χαρακτηριστικό του είδους του άμεσου αντικειμένου (ανθρώπινο/έμψυχο κύριο όνομα-κοινό όνομα-αντωνυμία-αριθμητικό), το σημασιολογικό χαρακτηριστικό της εμψυχότητας και το πραγματολογικό χαρακτηριστικό της τοποθέτησης στο προσκήνιο του άμεσου αντικειμένου, το οποίο συνεπάγεται μια σειρά από χαρακτηριστικά όπως την οριστικότητα, την αναφορική σταθερότητα του άμεσου αντικειμένου, την προσβασιμότητά του, τη σύνδεσή του με το συμφραστικό πλαίσιο, την ανάγνωση οντότητας και όχι ιδιότητας, τη θέση θέματος (παλιάς και γνωστής πληροφορίας), την αναφορική χρήση των οριστικών ΦΠΔ, την ειδικευμένη αναφορά των αόριστων ΦΠΔ. Για την ελληνική έχουν προταθεί τα χαρακτηριστικά του θέματος, της οικειότητας, της μη εστίασης, καθώς και της εξωτερίκευσης του άμεσου αντικειμένου, δηλαδή το άμεσο αντικείμενο να αποκτά χαρακτηριστικά υποκειμένου.Η έρευνα της κατάκτησης των κλιτικών, του ΑΚ, των δομών αριστερής μετατόπισης με κλιτικό και της ΔΣΑ στη δεύτερη γλώσσα σε γενικές γραμμές έχει δείξει ότι οι μη φυσικοί ομιλητές αντιμετωπίζουν προβλήματα κατά την κατάκτηση αυτών των φαινομένων, ακόμη και των κλιτικών σε απλές δομές, τα οποία συχνά παραλείπουν. Θέλοντας να εξετάσουμε με πειραματική έρευνα την κατάκτηση των εν λόγω φαινομένων από ελληνόφωνους μη φυσικούς ομιλητές της ρουμανικής, χορηγήσαμε τρεις πειραματικές δοκιμασίες με υποχρεωτικά ή αντιγραμματικά περιβάλλοντα χρήσης των μηχανισμών, στα οποία κυρίως παίζει ρόλο το είδος του άμεσου αντικειμένου και η εμψυχότητα, καθώς και με προαιρετικά περιβάλλοντα χρήσης, στα οποία κυρίως παίζει ρόλο το πραγματολογικό χαρακτηριστικό της τοποθέτησης στο προσκήνιο με τα χαρακτηριστικά που αυτό συνεπάγεται. Μέσα από την πειραματική έρευνα ελέγξαμε εάν υποστηρίζονται κάποιες θεωρίες κατάκτησης μιας Γ2, οι οποίες, σύμφωνα με τα δεδομένα μας, επιλέξαμε να είναι η Υπόθεση της Πλήρους Μεταφοράς/Πλήρους Πρόσβασης των Schwartz & Sprouse (1996), η Υπόθεση της Αναδιάρθρωσης των Χαρακτηριστικών της Lardiere (2008, 2009), καθώς και η Υπόθεση του Διεπίπεδου των Sorace (2006, 2011) και Sorace & Filiaci (2006).Οι πειραματικές δοκιμασίες που χορηγήσαμε ήταν μια δοκιμασία προφορικής επανάληψης προτάσεων με υποχρεωτικά/αντιγραμματικά περιβάλλοντα εμφάνισης των μηχανισμών ΑΚ και ΔΣΑ, μια χρονομετρική δοκιμασία αυτορρυθμιζόμενης ανάγνωσης προτάσεων με υποχρεωτικά/αντιγραμματικά περιβάλλοντα εμφάνισης των μηχανισμών ΑΚ και ΔΣΑ, καθώς και μια δοκιμασία αποδεκτότητας προτάσεων με προαιρετικά περιβάλλοντα εμφάνισης των μηχανισμών ΑΚ και ΔΣΑ. Πριν τη χορήγηση των κυρίως πειραματικών δοκιμασιών, χορηγήσαμε δύο πιλοτικές έρευνες μόνο σε φυσικούς ομιλητές της ρουμανικής για να οριστικοποιήσουμε το πειραματικό υλικό.Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν από τη μία μεριά ότι οι φυσικοί ομιλητές προτιμούν τις δομές με ΑΚ και ΔΣΑ ακόμη και στις περιπτώσεις όπου είναι προαιρετικός ο ένας ή και οι δύο μηχανισμοί, ενώ χρειάζεται κατάλληλο συμφραστικό πλαίσιο για να εμφανιστούν οι δομές αριστερής μετατόπισης με κλιτικό και να τις προτιμήσουν οι φυσικοί ομιλητές, καθώς δεν είναι η προεπιλεγμένη δομή για τη ρουμανική. Στα υποχρεωτικά/αντιγραμματικά περιβάλλοντα εμφάνισης οι φυσικοί ομιλητές συμπεριφέρθηκαν με αναμενόμενο τρόπο, ενώ στα προαιρετικά περιβάλλοντα εμφάνισης προτίμησαν τις δομές με τους μηχανισμούς ΑΚ και ΔΣΑ με οριστικά άμεσα αντικείμενα χωρίς προσδιορισμούς και τις δομές χωρίς τους μηχανισμούς με τα αόριστα άμεσα αντικείμενα. Με τα οριστικά άμεσα αντικείμενα με προσδιορισμούς δεν έδειξαν καμία προτίμηση, όσον αφορά την εμφάνιση ή απουσία των μηχανισμών ΑΚ και ΔΣΑ.Από την άλλη μεριά, οι μη φυσικοί ομιλητές φάνηκε πως δεν έχουν κατακτήσει πλήρως τα χαρακτηριστικά που συνδέονται με τον ΑΚ και τη ΔΣΑ στη ρουμανική σε υποχρεωτικά, αντιγραμματικά και προαιρετικά περιβάλλοντα εμφάνισης (είδος άμεσου αντικειμένου, εμψυχότητα, τοποθέτηση στο προσκήνιο και τα συναφή με αυτήν χαρακτηριστικά), καθώς μόνο σε κάποιες πειραματικές συνθήκες παρουσίασαν παρόμοια επίδοση με τους φυσικούς ομιλητές. Φάνηκε επίσης να παρουσιάζουν μεταφορά από τη Γ1 με βάση την επίδοσή τους (κατά περίπτωση, δεν έλαβαν υπ’ όψιν το είδος του άμεσου αντικειμένου, το χαρακτηριστικό της εμψυχότητας, το χαρακτηριστικό της ειδικευμένης αναφοράς, καθώς επίσης μετέφεραν την αμφισημία σύνδεσης με το συμφραστικό πλαίσιο της ερωτηματικής αντωνυμίας ποιος της ελληνικής στη ρουμανική αντωνυμία cine ‘ποιος’).Από τις συνολικές επιδόσεις των μη φυσικών ομιλητών της έρευνάς μας φαίνεται πως επιβεβαιώνονται μερικώς οι υποθέσεις της Πλήρους Μεταφοράς/Πλήρους Πρόσβασης, της Αναδιάρθρωσης των Χαρακτηριστικών και του Διεπίπεδου.