Διερεύνηση ψυχοπαθολογίας και ψυχοκοινωνικών παραγόντων σε πληθυσμό κρατουμένων ελληνικής φυλακής με ιστορικό εξάρτησης

Abstract

Mental health problems are the most common cause of morbidity in prisons, which poses a major challenge for their management. Prisoners in low- and middle-income countries appeared to have a higher rate of mental disorders than in the general population and the same was true in high-income countries.The prevention of substance abuse in Greece is mainly implemented by the nationwide network of 75 Prevention Centres that operate in the framework of the cooperation of OKANA with the Local Government and local bodies (covering 50 of the 51 prefectures of the country), the Ministry of Education and Religions, as well as by other governmental or non-governmental bodies. There are currently a total of 11,011 prisoners in the 33 Greek prisons. In 2018, within the prison environment, nine treatment programs implemented interventions in a total of 18 prisons and a total of 2,002 detainees for drug related charges, of which 77 completed their follow-up and joined a treatment program outside the penitentiary, terminating their detention on parole or suspension. In addition, a total of 524 detainees received in-prison treatment services. Outside the prison environment, in the two counselling centres that operate for released users, a total of 149 people received counselling services, while in the 3 treatment programs that operate in the country for the same category of people, this number rose to 123 people. Finally, the total number of people who received the services of social reintegration centres for prisoners was 46.Cannabis is the most widespread substance amongst prisoners in Greece, with many having a history of drug use and being addicted to a combination of drugs. The incidence of mental disorders in Greek prisoners is higher than in the general population. The most common type of mental disorder is personality disorder, which was the only psychiatric diagnosis associated with violent crime. This highlights the need for screening for mental disorders and for providing therapeutic care in the prison environment. A previous study of a Greek prison population found that 27.5% of prisoners were addicted to opiates, 26.3% to alcohol, 73.8% admitted to using cannabis and 13.8% abused both drugs and alcohol. The same study investigated the association between a history of substance abuse before incarceration and mental illness. It was revealed that 31.2% of these detainees had depression.There is limited information about dependences for substances and none for alcohol and related medical conditions in the Greek prison system. This prospective study aims to report on the prevalence of depression and the psychosocial factors that affect it, in a sample of Greek prisoners with a history of substance and alcohol abuse as well as report on their anxiety levels while incarcerated.The study includes 100 male prisoners with a history of substance and/or alcohol abuse in the Grevena Correctional Facility, Northern Greece. The BDI AUDIT, DUDIT, CAGE, STAI Y-1 and Y-2 and SCL-90R were used. Linear regression was used to identify independent predictors for each of the questionnaire scores, using the parameters identified by Kruscal-Wallis and Spearman's rho tests, adjusting for age.The study participants were incarcerated in the correctional facility of Grevena, Greece, and have a recorded medical history of dependence; the participation in the research was voluntary and the subjects were literate in Greek, regardless of citizenship and nationality. Other inclusion criteria were that they had at least a conviction on drug related offences, regardless of whether it was a drug law offence of use or personal possession, or supply or trafficking or a combination, as described by Greek national and E.U. law definitions, regardless of being the current reason for imprisonment. The research had received the full approval of the correctional facility of Grevena administration, with respect to the 2016/679 (E.U.- 1, 2016) and the 2016/680 (E.U. – 2, 2016) E.U. Data Protection Act. The study has been approved by Aristotle University of Thessaloniki Bioethics Committee (1395/20/10/2020). In order to comply with these directives, the participant prisoners were volunteers and acknowledged the use of their data for the study’s purposes only.Demographic data were collected prior to the presentation of the questionnaires to the prisoners. Translated and validated versions of the questionnaires BDI (Beck Depression Inventory) 10, 11, AUDIT (Alcohol Use Disorders Identification Test) 12, DUDIT (Drug Use Disorders Identification Test) 12 CAGE 13 as well as the self-report Spielberger State Trait Anxiety Scale (STAI Y-1 and Y-2) questionnaires for the diagnosis of state and trait anxiety, 14, 15 standardized for the Greek population 16 were presented to the prisoners. Prisoners also filled the Symptom Checklist-90-R (SCL-90R), a self-administered scale measuring subjective complaints and symptomatic behaviour of patients in several dimensions of psychopathology. Statistical analysis was carried out with the SPSS v.26 software. All continuous data were presented as mean and standard deviation (SD), whereas all categorical variables were expressed as counts and percentages. Shapiro-Wilk Test for normality deemed all data to be non-parametric thus, only non-parametric statistical test were used. Group differences were tested using Wilcoxon or, Mann–Whitney test for continuous measures, Kruscal-Wallis H test for two or more groups of an independent variable on a continuous or ordinal dependent variable. Univariate analysis was carried out to clarify the impact of demographic characteristics. Statistically significant variables were included in multivariable regression. Linear regression using stratified bootstrapping to account for the non-parametric nature of the data was used to identify independent predictors.One hundred inmates who met the inclusion criteria, out of 600 inmates in the Grevena prison, with a history of substance abuse were included in the study, 81 were currently incarcerated for drug-related offences and 19 for sexual offences (rape, statutory rape) with previous drug convictions and agreed to participate. Mean age was 38.5 years old (±11.7SD) with age groups evenly split: 26% below 30 years old, 28% 31-40 years old, 21% 41-50 years old, while there was a similar 24% of older prisoners above the age of 50 years old. The vast majority (63%) stated that they had mental health problems and that they were on medication. Currently, 37% are on antidepressants, 16% are on anxiety medication, and 7% on antipsychotic medication, while 34% stated they are not on medication and 6% that they had stopped taking medication. A grand majority of 79% had mild to severe depression (p<0.001), while 68% had an anxiety disorder (STAI-Y2) (p=0.001). 45% of the sample had both moderate to high anxiety disorder and mild to severe depression symptoms (p<0.01). They were found to be dependent (DUDIT), in custody, 59% on substances and 40% on alcohol, with 37% of the total being dependent on both at the same time. 72% were found to have a high range of SCL-90-R psychopathological symptoms (p<0.001). In contrast, only 11% had an extroverted personality trait according to Eysenck E (p<0.001). 30% had neuroticism characteristics (p<0.001). The mean questionnaire scores were BDI 20.56 (±12.9SD), AUDIT 11.59 (±11.05SD), DUDIT 15.08 (±14.9SD), CAGE 1.36 (±1.2SD), STAI Y-1 score was 45.25/80 (SD 14.46), while STAI-2 score was 45.24/80 (SD 14.16), the mean Global Severity Index for the SCL-90 was 1.11 (SD 0.76). Statistical analysis showed that several demographic categories had statistically different questionnaire scores. Of note, BDI scores differed statistically significantly between very low and very high school performance (p=0.05). Another category with differences for the BDI was family history, where inmates with sibling problems had significantly higher scores than inmates without sibling-related problems (p=0.042). Parental relationships also influence BDI scores, with prisoners with poor and moderate relationships having significantly higher BDI scores than prisoners who reported having excellent relationships (p=0.028 and 0.004, respectively). DUDIT scores differed statistically significantly between the no problems and the group with problems with theft, violence and substance abuse, with the latter having the highest scores (p = 0.001). Parental relationships also affected DUDIT scores, with prisoners with mediocre relationships having much higher scores than prisoners who reported having excellent relationships (p = 0.034). AUDIT scores followed a similar pattern and differed statistically significantly between the behaviourally unproblematic and the theft, violence, and substance abuse problem groups, with the latter having the highest scores (p = 0.001). Parental relationships affected DUDIT scores, as prisoners with mediocre relationships had much higher BDI scores than prisoners who reported having excellent relationships (p = 0.034); on the other hand, CAGE differed statistically significantly only by school performance, with prisoners with very good performance showing the lowest scores compared to prisoners with very low and good performance (p = 0.05 and 0.044, respectively). Parental relationships were the main influence on the STAI Y-1 and 2 questionnaires completed together. On the STAI Y-1, prisoners with poor and moderate parental relationships had much higher scores than prisoners who reported having excellent parental relationships (p = 0.04 and 0.022, respectively). Similarly for the SCL-90 questionnaire, prisoners with mediocre relationships had much higher scores than prisoners who reported having excellent relationships with their parents (p = 0.048).ConclusionsPrisoners have higher anxiety levels, in Greece, than the general population. Higher self-reported SCL-90R scores, increased medication while incarcerated were positive independent score predictors for state anxiety, while childhood family living standards was also a strong negative independent predictor for trait anxiety along with the other two. Anxiety management interventions are needed especially for these prisoners, with exercise intervention being a good initial step 27 but regular monitoring and better mental health strategies are de facto needed to be adopted in the Greek correctional system in general. The need to psychologically evaluate prisoners, not only when they enter the correctional facility, but also at different times during their detention is considered imperative. Diagnosis and treatment of mental illness in prisons could potentially have a positive effect on prisoners' quality of life, their reintegration into society, and the reduction of recidivism for mental illness-related offenses. We believe that stress management interventions are required specifically for these detainees, with specialized practice interventions, but regular monitoring and better mental health strategies should in fact be adopted in the Greek penitentiary system in general. Our sample included only male prisoners, as the Grevena facility is an all-male correctional institution. This is an important issue, which illustrates a limitation of our study and all Greek studies so far, at the extent that they focus on male prisoners only. Moreover, a larger sample population would have been better, but this was due the focused nature of the sample that included only prisoners with a history of dependence in a single facility. As the data was collected by the visiting psychiatrist in the course of normal clinical appointments providing a service to prisoners, there is a possibility that prisoner felt coerced to participate, even though every step was taken to ensure otherwise, but it is only fair to mention it here as a potential limitation of the study.To conclude, the prevalence of depression among Greek prisoners who have a history of dependence in either drugs or alcohol is much higher than in the general population in Greece and even between other prisoner groups. School behaviour, performance and level of parental relationship were the independent factors associated with depression and alcohol and drug abuse as measured by BDI AUDIT alcohol and DUDIT. CAGE did not show strong effectors in contrast to AUDIT. Higher self-reported SCL-90R scores and increased medication while incarcerated were positive independent score predictors for state anxiety. For trait anxiety, childhood family living standards was also an additional strong negative independent predictor anxiety. This is the newest study in Greek prisons and the only one concerning an inmate population with history of dependence. Therefore, its conclusion of higher than before prevalence of depression should be considered for diagnosis and therapy strategies in prison. Furthermore, anxiety management interventions are needed especially for these prisoners, with exercise intervention being a good initial step 27 but regular monitoring and better mental health strategies are de facto needed to be adopted in the Greek correctional system in general. We hope that more research will shed even more light into mental illness in prison and its treatment.Key words: depression; anxiety; substance abuse; prisoners; mental health; prison psychiatry

Τα προβλήματα ψυχικής υγείας αποτελούν την πιο συχνή αιτία νοσηρότητας στις φυλακές, γεγονός που αποτελεί σημαντική πρόκληση για τη διαχείρισή τους. Οι κρατούμενοι σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος φαίνεται να έχουν υψηλότερο ποσοστό ψυχικών διαταραχών από ό,τι στον γενικό πληθυσμό και το ίδιο ισχύει και για τις χώρες υψηλού εισοδήματος.Η πρόληψη της κατάχρησης ουσιών στην Ελλάδα υλοποιείται κυρίως από το πανελλαδικό δίκτυο των 75 Κέντρων Πρόληψης που λειτουργούν στο πλαίσιο της συνεργασίας του ΟΚΑΝΑ με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους τοπικούς φορείς (καλύπτουν 50 από τους 51 νομούς της χώρας), το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, καθώς και από άλλους κυβερνητικούς ή μη κυβερνητικούς φορείς . Σήμερα στις 33 ελληνικές φυλακές βρίσκονται συνολικά 11.011 κρατούμενοι. Το 2018, εντός του σωφρονιστικού περιβάλλοντος, εννέα θεραπευτικά προγράμματα υλοποίησαν παρεμβάσεις σε συνολικά 18 φυλακές και συνολικά 2.002 κρατούμενους για κατηγορίες που σχετίζονται με ναρκωτικά, εκ των οποίων 77 ολοκλήρωσαν την παρακολούθηση και εντάχθηκαν σε θεραπευτικό πρόγραμμα εκτός σωφρονιστικού καταστήματος, τερματίζοντας την κράτησή τους με αναστολή ή αναστολή. Επιπλέον, συνολικά 524 κρατούμενοι έλαβαν υπηρεσίες θεραπείας εντός της φυλακής. Εκτός σωφρονιστικού περιβάλλοντος, στα δύο συμβουλευτικά κέντρα που λειτουργούν για αποφυλακισμένους χρήστες, συνολικά 149 άτομα έλαβαν συμβουλευτικές υπηρεσίες, ενώ στα 3 θεραπευτικά προγράμματα που λειτουργούν στη χώρα για την ίδια κατηγορία ατόμων, ο αριθμός αυτός ανήλθε σε 123 άτομα. Τέλος, ο συνολικός αριθμός των ατόμων που έλαβαν τις υπηρεσίες των κέντρων κοινωνικής επανένταξης για κρατούμενους ήταν 46.Η κάνναβη είναι η πιο διαδεδομένη ουσία μεταξύ των κρατουμένων στην Ελλάδα, με πολλούς να έχουν ιστορικό χρήσης ναρκωτικών και να είναι εθισμένοι σε συνδυασμό ναρκωτικών ουσιών. Η συχνότητα εμφάνισης ψυχικών διαταραχών στους Έλληνες κρατούμενους είναι υψηλότερη από ό,τι στον γενικό πληθυσμό. Ο συνηθέστερος τύπος ψυχικής διαταραχής είναι η διαταραχή προσωπικότητας, η οποία ήταν η μόνη ψυχιατρική διάγνωση που σχετιζόταν με βίαια εγκλήματα. Το γεγονός αυτό αναδεικνύει την ανάγκη ελέγχου για ψυχικές διαταραχές και παροχής θεραπευτικής φροντίδας στο περιβάλλον της φυλακής. Μια προηγούμενη μελέτη σε ελληνικό πληθυσμό φυλακών διαπίστωσε ότι το 27,5% των κρατουμένων ήταν εθισμένοι στα οπιούχα, το 26,3% στο αλκοόλ, το 73,8% παραδέχτηκε ότι έκανε χρήση κάνναβης και το 13,8% έκανε κατάχρηση τόσο ναρκωτικών όσο και αλκοόλ. Η ίδια μελέτη διερεύνησε τη συσχέτιση μεταξύ ιστορικού κατάχρησης ουσιών πριν από τη φυλάκιση και ψυχικών ασθενειών. Αποκαλύφθηκε ότι το 31,2% αυτών των κρατουμένων έπασχε από κατάθλιψη.Υπάρχουν περιορισμένες πληροφορίες σχετικά με τις εξαρτήσεις από ουσίες και καμία για το αλκοόλ και τις σχετικές ιατρικές καταστάσεις στο ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα. Η παρούσα προοπτική μελέτη έχει ως στόχο να αναφέρει τον επιπολασμό της κατάθλιψης και τους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες που την επηρεάζουν, σε ένα δείγμα Ελλήνων κρατουμένων με ιστορικό κατάχρησης ουσιών και αλκοόλ, καθώς και να αναφέρει τα επίπεδα άγχους τους κατά τη διάρκεια της φυλάκισής τους.Υπάρχει περιορισμένος αριθμός μελετών σχετικά με τις εξαρτήσεις από ουσίες και καμία για το αλκοόλ και τις συναφείς ιατρικές καταστάσεις στο ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα. Αυτή η προοπτική μελέτη έχει ως στόχο να αναφέρει τον επιπολασμό των επιπέδων κατάθλιψης και άγχους, σε ένα δείγμα Ελλήνων κρατουμένων με ιστορικό κατάχρησης ουσιών και αλκοόλ.Το δείγμα της μελέτης ήταν 100 τρόφιμοι, με καταδίκη για ναρκωτικά, του σωφρονιστικού καταστήματος του Δήμου Γρεβενών, το οποίο έχει ιδρυθεί σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα (ΦΕΚ Α΄55 08.03.2007 Π.Δ. υπ’ αριθμό 52). Το Διάταγμα αυτό ορίζει την ίδρυση γενικού καταστήματος κράτησης στον Δήμο Γρεβενών του Νομού Γρεβενών στη θέση «Τρισλάρα». Η έρευνα εγκρίθηκε από την επιτροπή βιοηθικής του Α.Π.Θ με την απόφαση με αριθμ. πρωτ. 1395/20/10/2020.Κριτήρια επιλογής για τη συμμέτοχη στην έρευνα ήταν να είναι κρατούμενοι με καταδίκη για ναρκωτικά, να μιλάνε και να διαβάζουν ελληνικά σε ικανοποιητικό επίπεδο και να θέλουν ελευθέρα να συμμετάσχουν στην ερευνά, αφότου τους εξηγήθηκε ο σκοπός της. Σκοπός της έρευνας αυτής είναι να απαντηθούν ερευνητικά ερωτήματα στα οποία περιλαμβάνονται τα εξής:•Ποια είναι τα κοινά χαρακτηριστικά των εξαρτημένων κρατουμένων;•Ποια είναι η ποσόστωση και ποια είναι τα ψυχολογικά προβλήματα που παρουσιάζονται;•Ποιοι είναι οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες που ασκούν επιρροή στον συγκεκριμένο πληθυσμό κρατουμένων;•Ποια είναι η προβλεπτική ισχύς των παραγόντων που εξετάζονται με την ψυχοπαθολογία των εξεταζόμενων; Η παρούσα εργασία είναι μία προοπτική μελέτη που έχει ως στόχο τη διερεύνηση της ψυχοπαθολογίας και των ψυχοκοινωνικών παραγόντων σε δείγμα κρατουμένων ελληνικής φυλακής με ιστορικό εξάρτησης, με βάση δομημένα ειδικά ερωτηματολόγια και με τη μέθοδο της συνέντευξης. Τα δημογραφικά στοιχεία συλλέχθηκαν πριν από την παρουσίαση των ερωτηματολογίων στους κρατούμενους. Μεταφρασμένες και επικυρωμένες εκδόσεις των ερωτηματολογίων BDI (Beck Depression Inventory), AUDIT (Alcohol Use Disorders Identification Test) DUDIT (Drug Use Disorders Identification Test) CAGE (65) καθώς και τα ερωτηματολόγια αυτοαναφοράς Spielberger State Trait Anxiety Scale (STAI Y-1 και Y-2) για τη διάγνωση του άγχους κατάστασης και του άγχους χαρακτηριστικών, σταθμισμένα για τον ελληνικό πληθυσμό παρουσιάστηκαν στους κρατούμενους. Οι κρατούμενοι συμπλήρωσαν επίσης τον κατάλογο ελέγχου συμπτωμάτων 90-R (Symptom Checklist-90-R, SCL-90R), μια αυτοδιαχειριζόμενη κλίμακα μέτρησης των υποκειμενικών παραπόνων και της συμπτωματικής συμπεριφοράς των ασθενών σε διάφορες διαστάσεις της ψυχοπαθολογίας . Τα ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν σε μία ατομική συνεδρίαση από τους ίδιους τους κρατούμενους και ήταν ελεύθεροι να υποβάλουν οποιεσδήποτε επεξηγηματικές ερωτήσεις, σε προγραμματισμένο ραντεβού, κατά τη διάρκεια των τακτικών επισκέψεων από τον υποψήφιο ερευνητή Ν.Π., ο οποίος είναι ο κατά επίσκεψη ψυχίατρος του σωφρονιστικού καταστήματος. Μετά τη συλλογή των δημογραφικών στοιχείων, έγινε εξέταση των ιατρικών φακέλων των εθελοντών κρατουμένων και έγινε διασταύρωση. Στη μελέτη μας, υπήρξε πολλαπλή χρήση ουσιών πριν από τη φυλάκιση.Από τους 100 κρατούμενους που πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης, από τους 600 κρατούμενους του σωφρονιστικού καταστήματος Γρεβενών, έχοντας ιστορικό κατάχρησης ουσιών, συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη, 81 ήταν επί του παρόντος έγκλειστοι για αδικήματα που σχετίζονται με ναρκωτικά και 19 για σεξουαλικά αδικήματα (βιασμός, βιασμός ανηλίκων) με προηγούμενες καταδίκες για ναρκωτικά και συμφώνησαν να συμμετάσχουν. Η μέση ηλικία ήταν 38,5 έτη (±11,7SD) με τις ηλικιακές ομάδες να κατανέμονται ομοιόμορφα: 26% κάτω των 30 ετών, 28% 31-40 ετών, 21% 41-50 ετών, ενώ υπήρχε ένα παρόμοιο 24% ηλικιωμένων κρατουμένων άνω των 50 ετών. Το 63% δήλωσε ότι είχε προβλήματα ψυχικής υγείας. Το 37% δήλωσε ότι έπαιρνε αντικαταθλιπτικά φάρμακα, το 16% αγχολυτικά φάρμακα και το 7% αντιψυχωσικά φάρμακα, μόνο το 34% δεν έπαιρνε φάρμακα. Το 79% εμφάνισε από ελαφριά έως βαριά κατάθλιψή (p<0.001), ενώ το 68% εμφάνισε αγχωτική διαταραχή (STAI-Y2) (p=0.001). Το 45% του δείγματος είχε και συμπτώματα μέτριας έως υψηλής αγχώδους διαταραχής και κατάθλιψης, ελαφριάς έως βαριάς μορφής (p<0.01). Βρέθηκαν ότι είναι εξαρτημένοι (DUDIT), εν καιρό κράτησης, το 59% στις ουσίες και το 40 % στο αλκοόλ, με το 37% του συνόλου να είναι εξαρτημένοι και στα δυο ταυτόχρονα. Το 72% βρέθηκε ότι είχε μεγάλη έκταση ψυχοπαθολογικών συμπτωμάτων SCL-90-R (p<0.001). Αντίθετα μόνο το 11% είχαν εξωστρεφή χαρακτήρα προσωπικότητας κατά Eysenck Ε (p<0.001). Το 30% είχε χαρακτηριστικά νευρωτισμού (p<0.001). Οι μέσες βαθμολογίες των ερωτηματολογίων ήταν BDI 20,56 (±12,9SD), AUDIT 11,59 (±11,05SD), DUDIT 15,08 (±14,9SD), CAGE 1,36 (±1,2SD), η βαθμολογία STAI Y-1 ήταν 45,25/80 (SD 14,46), ενώ η βαθμολογία STAI-2 ήταν 45,24/80 (SD 14,16), ο μέσος συνολικός δείκτης σοβαρότητας για το SCL-90 ήταν 1,11 (SD 0,76). Η στατιστική ανάλυση έδειξε ότι αρκετές δημογραφικές κατηγορίες είχαν στατιστικά διαφορετικές βαθμολογίες στο ερωτηματολόγιο. Σημειωτέων, οι βαθμολογίες BDI διέφεραν στατιστικά σημαντικά μεταξύ πολύ χαμηλών και πολύ καλών σχολικών επιδόσεων (p=0,05). Μια άλλη κατηγορία με διαφορές για τον BDI είναι το οικογενειακό ιστορικό, όπου οι κρατούμενοι με αδέρφια-προβλήματα είχαν σημαντικά υψηλότερες βαθμολογίες από τους κρατούμενους χωρίς προβλήματα που σχετίζονται με αδέρφια (p=0,042). Επίσης, οι γονεϊκές σχέσεις επηρεάζουν τη βαθμολογία BDI, καθώς οι κρατούμενοι με κακές και μέτριες σχέσεις είχαν πολύ υψηλότερες βαθμολογίες BDI από τους κρατούμενους που δήλωσαν ότι είχαν άριστες σχέσεις (p =0,028 και 0,004 αντίστοιχα). Οι βαθμολογίες DUDIT διέφεραν στατιστικά σημαντικά μεταξύ της συμπεριφοράς χωρίς προβλήματα και της ομάδας που είχε προβλήματα με κλοπές, βία και κατάχρηση ουσιών, με τις τελευταίες να έχουν τις υψηλότερες βαθμολογίες (p =0,001). Επίσης, οι γονεϊκές σχέσεις επηρεάζουν τη βαθμολογία DUDIT, καθώς οι κρατούμενοι με μέτριες σχέσεις είχαν πολύ υψηλότερες βαθμολογίες από τους κρατούμενους που δήλωσαν ότι είχαν άριστες σχέσεις (p =0,034). Οι βαθμολογίες AUDIT ακολουθούν παρόμοιο μοτίβο διέφεραν στατιστικά σημαντικά μεταξύ της συμπεριφοράς χωρίς προβλήματα και της ομάδας που είχε προβλήματα με κλοπές, βία και κατάχρηση ουσιών, με τους τελευταίους να έχουν τις υψηλότερες βαθμολογίες (p =0,001). Οι γονεϊκές σχέσεις επηρεάζουν τη βαθμολογία DUDIT, καθώς οι κρατούμενοι με μέτριες σχέσεις είχαν πολύ υψηλότερες βαθμολογίες BDI από τους κρατούμενους που δήλωσαν ότι είχαν άριστες σχέσεις (p =0,034).Από την άλλη πλευρά, το CAGE διαφέρει στατιστικά σημαντικά μόνο από τη σχολική επίδοση, με τους κρατούμενους που έχουν πολύ καλή επίδοση να δείχνουν τις χαμηλότερες βαθμολογίες σε σύγκριση με τους κρατούμενους με πολύ χαμηλή και καλή επίδοση (p =0,05 και 0,044 αντίστοιχα). Οι γονεϊκές σχέσεις ήταν η κύρια επιρροή στα ερωτηματολόγια STAI Y-1 και 2 που συμπληρώνονται μαζί. Στο STAI Y-1, οι κρατούμενοι με κακές και μέτριες γονικές σχέσεις είχαν πολύ υψηλότερες βαθμολογίες από τους κρατούμενους που δήλωσαν ότι είχαν άριστες σχέσεις με τους γονείς τους (p = 0,04 και 0,022 αντίστοιχα). Ομοίως για το ερωτηματολόγιο SCL-90, οι κρατούμενοι με μέτριες σχέσεις είχαν πολύ υψηλότερες βαθμολογίες από τους κρατούμενους που δήλωσαν ότι είχαν άριστες σχέσεις με τους γονείς τους (p = 0,048).Οι κρατούμενοι έχουν υψηλότερα επίπεδα άγχους, στην Ελλάδα, από ό,τι ο γενικός πληθυσμός. Οι υψηλότερες αυτοαναφερόμενες βαθμολογίες SCL-90R, η αυξημένη φαρμακευτική αγωγή κατά τη διάρκεια της φυλάκισης ήταν θετικοί ανεξάρτητοι δείκτες πρόβλεψης για το κρατικό άγχος, ενώ το οικογενειακό βιοτικό επίπεδο στην παιδική ηλικία ήταν επίσης ένας ισχυρός αρνητικός ανεξάρτητος δείκτης πρόβλεψης για το άγχος χαρακτηριστικών μαζί με τα άλλα δύο. Χρειάζονται παρεμβάσεις διαχείρισης του άγχους ειδικά για αυτούς τους κρατούμενους, με την παρέμβαση στην άσκηση να αποτελεί ένα καλό αρχικό βήμα 27, αλλά η τακτική παρακολούθηση και οι καλύτερες στρατηγικές ψυχικής υγείας είναι εκ των πραγμάτων αναγκαίο να υιοθετηθούν στο ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα γενικότερα. Η ανάγκη ψυχολογικής αξιολόγησης των κρατουμένων, όχι μόνο κατά την είσοδό τους στο σωφρονιστικό κατάστημα, αλλά και σε διάφορες χρονικές στιγμές κατά τη διάρκεια της κράτησής τους, κρίνεται επιβεβλημένη. Η διάγνωση και η θεραπεία των ψυχικών ασθενειών στις φυλακές θα μπορούσε δυνητικά να έχει θετική επίδραση στην ποιότητα ζωής των κρατουμένων, στην επανένταξή τους στην κοινωνία και στη μείωση της υποτροπής για αδικήματα που σχετίζονται με ψυχικές ασθένειες. Πιστεύουμε ότι απαιτούνται παρεμβάσεις διαχείρισης του άγχους ειδικά για αυτούς τους κρατούμενους, με εξειδικευμένες πρακτικές παρεμβάσεις, αλλά η τακτική παρακολούθηση και οι καλύτερες στρατηγικές ψυχικής υγείας θα πρέπει στην πραγματικότητα να υιοθετηθούν στο ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα γενικότερα. Το δείγμα μας περιλάμβανε μόνο άνδρες κρατούμενους, καθώς το σωφρονιστικό κατάστημα των Γρεβενών είναι ένα αμιγώς ανδρικό σωφρονιστικό ίδρυμα. Αυτό είναι ένα σημαντικό ζήτημα, το οποίο καταδεικνύει έναν περιορισμό της μελέτης μας και όλων των ελληνικών μελετών μέχρι στιγμής, στο βαθμό που εστιάζουν μόνο σε άνδρες κρατούμενους. Επιπλέον, ένας μεγαλύτερος πληθυσμός δείγματος θα ήταν καλύτερος, αλλά αυτό οφείλεται στον εστιασμένο χαρακτήρα του δείγματος που περιελάμβανε μόνο κρατούμενους με ιστορικό εξάρτησης σε ένα μόνο κατάστημα. Καθώς τα δεδομένα συλλέχθηκαν από τον επισκέπτη ψυχίατρο κατά τη διάρκεια των συνήθων κλινικών ραντεβού που παρείχε υπηρεσίες στους κρατουμένους, υπάρχει η πιθανότητα ο κρατούμενος να αισθάνθηκε εξαναγκασμένος να συμμετάσχει, παρόλο που λήφθηκε κάθε μέτρο για να διασφαλιστεί το αντίθετο, αλλά είναι δίκαιο να το αναφέρουμε εδώ ως πιθανό περιορισμό της μελέτης.Συμπερασματικά, ο επιπολασμός της κατάθλιψης μεταξύ των Ελλήνων κρατουμένων που έχουν ιστορικό εξάρτησης είτε από ναρκωτικά είτε από αλκοόλ είναι πολύ υψηλότερος από ό,τι στον γενικό πληθυσμό στην Ελλάδα και ακόμη και μεταξύ άλλων ομάδων κρατουμένων. Η σχολική συμπεριφορά, η επίδοση και το επίπεδο της σχέσης με τους γονείς ήταν οι ανεξάρτητοι παράγοντες που σχετίζονται με την κατάθλιψη και την κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών, όπως μετρήθηκαν με τα BDI AUDIT alcohol και DUDIT. Το CAGE δεν εμφάνισε ισχυρούς επιδραστικούς παράγοντες σε αντίθεση με το AUDIT. Οι υψηλότερες αυτοαναφερόμενες βαθμολογίες SCL-90R και η αυξημένη φαρμακευτική αγωγή κατά τη διάρκεια της φυλάκισης ήταν θετικοί ανεξάρτητοι παράγοντες πρόβλεψης βαθμολογίας για το κρατικό άγχος. Για το άγχος χαρακτηριστικών, το οικογενειακό βιοτικό επίπεδο της παιδικής ηλικίας ήταν επίσης ένας πρόσθετος ισχυρός αρνητικός ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας άγχους. Πρόκειται για τη νεότερη μελέτη σε ελληνικές φυλακές και τη μοναδική που αφορά πληθυσμό κρατουμένων με ιστορικό εξάρτησης. Ως εκ τούτου, το συμπέρασμά της για υψηλότερο από ό,τι στο παρελθόν επιπολασμό της κατάθλιψης θα πρέπει να ληφθεί υπόψη για τις στρατηγικές διάγνωσης και θεραπείας στις φυλακές. Επιπλέον, απαιτούνται παρεμβάσεις διαχείρισης του άγχους ειδικά για αυτούς τους κρατούμενους, με την παρέμβαση με άσκηση να αποτελεί ένα καλό αρχικό βήμα , αλλά η τακτική παρακολούθηση και οι καλύτερες στρατηγικές ψυχικής υγείας είναι εκ των πραγμάτων αναγκαίο να υιοθετηθούν στο ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα γενικότερα. Ελπίζουμε ότι περισσότερες έρευνες θα ρίξουν ακόμη περισσότερο φως στις ψυχικές ασθένειες στη φυλακή και στην αντιμετώπισή τους.Ο επιπολασμός της κατάθλιψης μεταξύ των Ελλήνων κρατουμένων που έχουν ιστορικό κατάχρησης ουσιών και αλκοόλ είναι πολύ υψηλότερος σε αυτό το δείγμα από ό,τι αναφέρεται σε άλλες μελέτες. Επίσης, τα επίπεδα άγχους αυτών των κρατουμένων ήταν σημαντικά αυξημένα. Αυτή είναι η νεότερη μελέτη στις ελληνικές φυλακές και η μόνη που αφορά κρατούμενους με ιστορικό εξάρτησης. Ως εκ τούτου, το συμπέρασμά της για υψηλότερο από ό,τι προηγουμένως επιπολασμό της κατάθλιψης και υψηλό επίπεδο άγχους κατά τη διάρκεια της φυλάκισης θα πρέπει να ληφθεί υπόψη για τη διάγνωση και τις στρατηγικές θεραπείας στη φυλακή.Λέξεις κλειδιά: κατάθλιψη, άγχος, κατάχρηση ουσιών, κρατούμενοι, ψυχική υγεία, ψυχιατρική των φυλακών