Διερεύνηση του φαινομένου του μικροχιμαιρισμού σε πολυμεταγγιζόμενους ασθενείς

Abstract

Transfusion-associated microchimerism implies the presence of allogeneic hematopoietic cells in an individual, following the transfusion of a blood product. It is a transfusion-related adverse effect/long-term consequence, which has not been well-investigated among regularly transfused patients with thalassemia.We investigated 64 regularly transfused, homozygous beta-thalassemic patients and 21 never-transfused healthy volunteer blood donors (controls) for the presence of microchimeric material in their sera, using real-time PCR targeting circulating allogeneic, both, Human Leukocyte Antigen-DR isotype (HLA-DR) and non-HLA alleles. This type of investigation was longitudinally repeated in specific patient subsets for more than 2 years. Results were correlated with clinical and laboratory parameters, peripheral blood lymphocyte immunophenotype, blood storage time, and donor’s gender to identify potential contributing factors for microchimerism generation.Overall, microchimerism was detected in 52 of the 64 patients (81.2%) and in 6 of the 21 controls (28.5%, p = 0.0001). Forty-four patients (68.7%) exhibited long-term microchimerism (persisted for more than 6 months), confirmed at all time-points investigated. Microchimerism was more frequently detected among elderly, women, splenectomized and more heavily transfused patients, and among those, who exhibited higher serum ferritin levels. In these patients, a distinct descending pattern of CD16dim+CD56dim+natural killer (NK)-cells (p < 0.001) and an ascending pattern of CD4+CD25brightCD127–regulatory T-cells (p = 0.022) for increasing allelic burden were noticed, suggesting the establishment of recipient immune tolerance against the donor-derived chimeric alleles.Both, splenectomized and non-splenectomized thalassemic patients exhibited the same trend. The storage time of transfused blood products and donor/gender mismatch had no impact on the development of microchimerism.Transfusion-associated microchimerism appears to be a very common complication among multi-transfused thalassemic patients. The potential clinical consequences of this phenomenon remain as yet unclear. Immune tolerance attributed to the underlying disease itself, and to the repeated transfusions might at least in part explain its appearance.

Ο μικροχιμαιρισμός που σχετίζεται με τη μετάγγιση είναι η παρουσία αλλογενών κυττάρων ή διαλυτού γενετικού υλικού στο λήπτη μετάγγισης αίματος. Πρόκειται για μία από τις ανεπιθύμητες ενέργειες - επιπλοκές της μετάγγισης, που ανήκουν στην κατηγορία των απώτερων μετά-μετάγγιση ανοσολογικών αντιδράσεων, η οποία δεν έχει μελετηθεί αρκετά, ιδιαίτερα στους ασθενείς με θαλασσαιμία που λαμβάνουν θεραπευτικές μεταγγίσεις τακτικά ή δια βίου.Στη διατριβή αυτή διερευνήθηκε η παρουσία του σχετιζόμενου με τη μετάγγιση μικροχιμαιρισμού, σε 64 ομόζυγους β-θαλασσαιμικούς ασθενείς, οι οποίοι ελάμβαναν τακτικά θεραπευτικές μεταγγίσεις. Ως ομάδα ελέγχου, επιλέχθηκαν 21 άνδρες, υγιείς εθελοντές αιμοδότες, οι οποίοι κατά δήλωσή τους δεν είχαν λάβει ποτέ στο παρελθόν μετάγγιση παραγώγων αίματος.Η εργαστηριακή μέθοδος προσέγγισης του φαινομένου του μικροχιμαιρισμού φαινομένου ήταν η real time PCR, στοχεύοντας πιθανούς πολυμορφισμούς των HLA-DR αλληλίων, καθώς και γνωστούς πολυμορφισμούς προσθήκης-ελλείμματος 8 αυτοσωμικών χρωμοσωμάτων. Όλες οι αντιδράσεις PCR πραγματοποιήθηκαν εις διπλούν, ενώ οι θετικές επανελέγχθηκαν εις διπλούν. Η διερεύνηση του φαινομένου επαναλήφθηκε διαχρονικά σε υποομάδες ασθενών για περισσότερο από 2 έτη, ενώ τα αποτελέσματα συσχετίστηκαν με κλινικές και εργαστηριακές παραμέτρους, όπως πχ ο ανοσοφαινότυπος των λεμφοκυττάρων του περιφερικού αίματος των ληπτών, ο χρόνος αποθήκευσης και το φύλο των δοτών των μεταγγιζόμενων μονάδων αίματος κ.α., ως πιθανοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση του μικροχιμαιρισμού.Μικροχιμαιρισμός ανιχνεύθηκε σε 52 από τους 64 ασθενείς (81.2%) και σε 6 από τους 21 της ομάδας ελέγχου (28.5%, p = 0.0001). Σαράντα τέσσερις ασθενείς (68.7%) παρουσίασαν μακροχρόνιο μικροχιμαιρισμό (που διατηρήθηκε για περισσότερο από 6 μήνες), ο οποίος επιβεβαιώθηκε εργαστηριακά σε όλα τα χρονικά σημεία ελέγχου. Ο μικροχιμαιρισμός ήταν συχνότερος σε γυναίκες, ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας, σε ασθενείς που ελάμβαναν συχνότερα μεταγγίσεις και μεταξύ αυτών που παρουσίαζαν υψηλότερα επίπεδα φερριτίνης στον ορό.Σε αυτούς τους ασθενείς παρατηρήθηκε μείωση των CD16dim+CD56dim+ (NK) κυττάρων (p < 0.001) και αύξηση των CD4+CD25brightCD127– ρυθμιστικών Τ-λεμφοκυττάρων, παράλληλα με το αυξημένο μικροχιμαιρικό «φορτίο», υποδηλώνοντας την εγκατάσταση ανοσολογικής ανοχής (tolerance) του λήπτη της μετάγγισης, δημιουργώντας έτσι ευνοϊκό περιβάλλον εγκατάστασης των χιμαιρικών αλληλίων. Η σπληνεκτομή δεν αποδείχτηκε σημαντικός προσδιοριστικός παράγων για την εγκατάσταση του μικροχιμαιρισμού, όπως και ο χρόνος αποθήκευσης και το φύλο των δοτών των μονάδων αίματος που μεταγγίστηκαν.