Ανάπτυξη πολυτροπικού λόγου πειθούς σε διαδικτυακά περιβάλλοντα: διερεύνηση δυνατοτήτων εκπαιδευτικής παρέμβασης για παραγωγή βίντεο

Abstract

Starting from the communication practices of citizens on social networks (eg via video remix), the present study approaches the production of video with available material as composition and recontextualization and the communication practice, in which it is included, as a multimodal, public, digital, mediated action, socially and temporally distributed. It aims to explore the possibilities of a specific educational design and the learning potential of the activities of video composition and development of persuasive discourse for cutting-edge socio-political issues by university students at a pedagogical department.The theoretical framework draws on multimodal social semiotics and critical discourse analysis and takes into account the fields of Media Education and Composition Studies as well as the foundations of sociocultural learning views.Methodologically, it implements Design-Based Research in order to produce the educational design of the course for a semester and the learning design of the core learning activity environment.The research objectives focus on: (a) the description of the videos’ semiotic resources and discourses that the students redesigned into videos about the refugee crisis (b) the description of the processes involved during the development of persuasive discourse.The 39 videos produced by the students were analyzed as articulations of discourses and semiotic resources through coding cycles with Atlas.ti qualitative analysis software. The videos were hybrid texts which illustrates how students conceptualized a persuasive video.The description of the processes involved in the development of persuasive discourse, considering the student as both a “rhetor and designer” (Kress 2009), focused on five case studies of high-impact video composers in the student community, using a wide range of data.The analysis showed that the development of persuasive discourse, as digital, multimodal, public writing is a complex process, which activates important processes and phenomena in the composer, such as: (I) Recursivity in the various stages of practice (Discourse-Design-Production-Distribution-Comment-Reflection), (II) Intramodal and intermodal “transformations”, (III) Development of multimodal and rhetorical skills and awareness, (IV) Social interactions, V) “Transpositions” of meaning between communication, interpretation and representation (Kalantzis & Cope 2020), while (VI) the students’ active engagement was transformed into “transformative engagement” (Bezemer & Kress 2016) and led to learning. Additionally, students (VII) used the video editing tool as a “semiotic technology” and as a review tool, and (VIII) developed the “critical resources” during composition which highlights their pivotal role.The present research is considered to contribute to three main dimensions: (i) In the educational and learning design (eg artifacts, cognitive tools / reflective self-observation sheets, etc.), (ii) In the methodology of the analysis that took place, and the tools (coding system and model of communication practice) (iii) In its results and conclusions, regarding the production of multimodal persuasive texts.It is noted that for the analysis of the development of persuasive discourse in digital environments for novice learners, a special tool was developed extending the model of stratified communication practice (Kress & van Leeuwen, 2001). Mapping the processes in which students engage when redesigning available materials into video allows, on the one hand, the recognition of the affordances for meaning-making and, on the other hand, indicates points of tension, dynamics and learning that can contribute to the assessment of multimodal composition.

Η παρούσα έρευνα, με αφετηρία τις επικοινωνιακές πρακτικές πολιτών στα κοινωνικά δίκτυα (π.χ. μέσω ρεμίξ βίντεο), προσεγγίζει την παραγωγή βίντεο με διαθέσιμο υλικό, ως σύνθεση και αναπλαισίωση, ενώ την επικοινωνιακή πρακτική, στην οποία εντάσσεται, ως πολυτροπική, δημόσια, ψηφιακή, διαμεσολαβημένη δράση, κοινωνικά και χρονικά κατανεμημένη. Αποσκοπεί να διερευνήσει τις δυνατότητες ενός συγκριμένου εκπαιδευτικού σχεδιασμού και το μαθησιακό δυναμικό δραστηριοτήτων σύνθεσης βίντεο και ανάπτυξης λόγου πειθούς για κοινωνικο-πολιτικά θέματα αιχμής, από αρχάριους φοιτητές/τριες παιδαγωγικού τμήματος. Το θεωρητικό πλαίσιο αντλεί από την πολυτροπική κοινωνική σημειωτική και την κριτική ανάλυση λόγου, ενώ παράλληλα λαμβάνει υπόψη, τα πεδία της Εκπαίδευσης στα Μέσα και των Σπουδών Σύνθεσης, καθώς και τις βάσεις των κοινωνιοπολιτιστικών θεωρήσεων μάθησης.Μεθοδολογικά, υλοποιεί Έρευνα Βάσει Σχεδίου (Design-Based Research), προκειμένου να παράξει τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό του εξαμηνιαίου μαθήματος και κυρίως τον σχεδιασμό της κεντρικής μαθησιακής δραστηριότητας.Οι ερευνητικοί στόχοι εστιάζουν: (α) στην περιγραφή των βίντεο ως σημειωτικούς πόρους και λόγους τους οποίους ανασχεδίασαν οι φοιτητές/ριες σε βίντεο για την προσφυγική κρίση. (β) Την περιγραφή των διεργασιών που εμπλέκονται κατά την ανάπτυξη ανάπτυξης λόγου πειθούς.Αναλύθηκαν τα 39 βίντεο που παρήγαγαν οι φοιτητές/τριες ως προς τους λόγους και τους πόρους, μέσω κύκλων κωδικοποιήσεων με το λογισμικό ποιοτικής ανάλυσης Αtlas.ti. Τα βίντεο ήταν υβριδικά κείμενα και φωτογραφίζουν πως οι φοιτητές εννοιολόγησαν ένα πειστικό βίντεο.Η περιγραφή των διεργασιών και διαδικασιών που εμπλέκονται στην ανάπτυξης λόγου πειθούς, εκκινώντας από την θεώρηση ότι ο φοιτητής είναι «ρήτορας και σχεδιαστής» (Kress, 2009), εστίασε σε πέντε μελέτες περίπτωσης δημιουργών βίντεο με υψηλό αντίκτυπο στην κοινότητα των φοιτητών, με χρήση ευρείας γκάμας δεδομένων.Η ανάλυση έδειξε ότι η ανάπτυξη λόγου πειθούς, ως ψηφιακή, πολυτροπική, δημόσια γραφή είναι μια πολυσύνθετη διαδικασία, που ενεργοποιεί σημαντικές διεργασίες και φαινόμενα στον δημιουργό, όπως: (Ι) Αναδρομικότητα κατά την εργασία στα διάφορα στάδια της παραγωγής (Λόγος-Σχέδιο-Παραγωγή-Διανομή-Σχολιασμός-Αναστοχασμός), (ΙΙ) Δημιουργία ενδοτροπικών και διατροπικών «μεταμορφώσεων», (ΙΙΙ) Ανάπτυξη ρητορικών και πολυτροπικών δεξιοτήτων και επίγνωσης, (ΙV) Κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, (V) «Μετατοπίσεις» του νοήματος μεταξύ επικοινωνίας, ερμηνείας και αναπαράστασης (Kalantzis & Cope 2020), ενώ, (VI) η ενεργή εμπλοκή των αρχάριων φοιτητών/τριών μετατράπηκε σε «μετασχηματιστική εμπλοκή» (Bezemer & Kress 2016) και οδήγησε σε μάθηση. Επιπρόσθετα, (VII) το εργαλείο επεξεργασίας βίντεο αξιοποιήθηκε ως «σημειωτική τεχνολογία» και ως εργαλείο αναθεώρησης και (VIII) αναδείχθηκε ο διαμορφωτικός ρόλος «κρίσιμων πόρων» τους οποίους εξελίσσουν οι δημιουργοί κατά τη διάρκεια της σύνθεσης. Η παρούσα έρευνα θεωρούμε ότι συμβάλλει σε τρεις κύριες διαστάσεις: (i) Στον εκπαιδευτικό και μαθησιακό σχεδιασμό (π.χ. τεχνουργήματα, γνωστικά εργαλεία/αναστοχαστικά φύλλα αυτοπαρατήρησης κ.ά), (ii) Στην μεθοδολογία των αναλύσεων που έλαβαν χώρα, και των εργαλείων αυτής (σύστημα κωδικοποίησης και μοντέλο επικοινωνιακών πρακτικών) (iii) Στα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα της αναφορικά με την παραγωγή πολυτροπικών κειμένων λόγου πειθούς.Σημειώνεται ότι για την ανάλυση των διεργασιών ανάπτυξης λόγου πειθούς σε διαδικτυακό περιβάλλον αναπτύχθηκε εργαλείο ανάλυσης ως επέκταση του μοντέλου διαστρωματωμένης επικοινωνιακής πρακτικής (Kress & van Leeuwen, 2001).Η χαρτογράφηση των διεργασιών στις οποίες εμπλέκονται οι αρχάριοι φοιτητές, όταν ανασχεδιάζουν διαθέσιμο υλικό για τη δημιουργία βίντεο επιτρέπει, αφενός την αναγνώριση των υψηλών δυνατότητων για οικοδόμηση νοήματος, αφετέρου υποδεικνύει στους εκπαιδευτικούς σημεία έντασης, δυναμικής και γνώσεων που δύνανται να συμβάλλουν στην αξιολόγηση πολυτροπικών κειμένων.