Επιχειρηματικές στρατηγικές και απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος μέσω της πράσινης επιχειρηματικότητας και της βιώσιμης διαχείρισης του περιβάλλοντος

Abstract

The relationship between firms’ operation and the environment has been the subject of extensive research, especially during the last decades as the pressures to protect it are constantly increasing. According to the results of several studies conducted in the context of the above mentioned issue, the practices that contribute to the protection of the environment, are directly related to the establishment of competitive advantage for those firms that adopt them. Based on this result, the main purpose of this doctoral dissertation is to analyze the relationship between firms’ strategies and the establishment of a competitive advantage through green entrepreneurship and sustainable environmental management. To do so, case of firms operating in Greece have been examined. The case of firms operating in Greece is considered as an important one, as, although the protection of the environment and its sustainable management are increasingly integrated in the way firms operate in the country in recent years, the relevant body of research is still considered insufficient. In order to meet the purpose and the objectives of this doctoral dissertation, a primary research was conducted. The research tool was a questionnaire answered by the environmental strategy managers of 225 medium and large firms operating in Greece. Based on the statistical analysis of the collected data, the examined managers’ level of environmental sensitivity was obtained based on the N.E.P. scale. Furthermore, a positive correlation between managers’ environmental sensitivity and the adoption of green entrepreneurship and green innovation practices is confirmed. In addition, the positive correlation effect of green entrepreneurship on green innovation that emerged, leads to the conclusion that these are two closely related concepts. The positive impact of both green entrepreneurship and green innovation on the establishment of competitive advantage was also confirmed. Finally, the moderating role of business strategy in the relationship between green entrepreneurship, green innovation and competitive advantage was emerged. The main conclusion of the research results concern the positive contribution of both green entrepreneurship and green innovation to the establishment of a competitive advantage. Therefore, it is evident that the sustainable environmental management measures taken by the firms, do not only lead to environmental protection, but also to the establishment of a competitive advantage.

Η σχέση μεταξύ της λειτουργίας των επιχειρήσεων και του περιβάλλοντος έχει αποτελέσει αντικείμενο εκτενούς έρευνας, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες που οι πιέσεις για την προστασία του εντείνονται συνεχώς. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αρκετών ερευνών που έχουν διεξαχθεί στα πλαίσια της διερεύνησης του εν λόγω ζητήματος, οι πρακτικές που συνεισφέρουν στην προστασία του περιβάλλοντος, σχετίζονται άμεσα με την ανάπτυξη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος για όσες επιχειρήσεις τις υιοθετούν. Με βάση την παραπάνω παρατήρηση, ο κύριος σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι να αναλύσει τη σχέση των επιχειρηματικών στρατηγικών με την απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος μέσω της πράσινης επιχειρηματικότητας και της βιώσιμης διαχείρισης του περιβάλλοντος, μέσα από την περίπτωση των επιχειρήσεων που λειτουργούν στην Ελλάδα. Η διερεύνηση της περίπτωσης της Ελλάδας είναι σημαντική, καθώς, αν και η προστασία του περιβάλλοντος και η βιώσιμη διαχείρισή του ενσωματώνονται όλο και περισσότερο στον τρόπο που λειτουργούν οι επιχειρήσεις στην χώρα τα τελευταία χρόνια, η αντίστοιχη έρευνα κρίνεται ακόμη ανεπαρκής. Για την επίτευξη του σκοπού και των επιμέρους στόχων της διδακτορικής διατριβής, πραγματοποιήθηκε πρωτογενής έρευνα στα πλαίσια της οποίας διανεμήθηκε ερωτηματολόγιο, το οποίο απαντήθηκε από στελέχη που είναι υπεύθυνα για την περιβαλλοντική στρατηγική 225 μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Με βάση τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν, προέκυψε ο βαθμός της περιβαλλοντικής ευαισθησίας των στελεχών που εξετάστηκαν, ο οποίος μετρήθηκε με την χρήση της κλίμακας Ν.Ε.Ρ., καθώς και η θετική του συσχέτιση με την εφαρμογή τόσο της πράσινης επιχειρηματικότητας, όσο και της πράσινης καινοτομίας από τις επιχειρήσεις. Επιπλέον, προέκυψε η θετική επιρροή της πράσινης επιχειρηματικότητας στην πράσινη καινοτομία οδηγώντας στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για δύο έννοιες στενά συνδεδεμένες. Ακόμη, επιβεβαιώθηκε η θετική επιρροή τόσο της πράσινης επιχειρηματικότητας, όσο και της πράσινης καινοτομίας στην ανάπτυξη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Τέλος, προέκυψε το ο ρυθμιστικός ρόλος της επιχειρηματικής στρατηγικής στην σχέση μεταξύ της πράσινης επιχειρηματικότητας, της πράσινης καινοτομίας και του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Το κύριο συμπέρασμα που προκύπτει από τα αποτελέσματα της έρευνας, είναι η θετική συνεισφορά τόσο της πράσινης επιχειρηματικότητας, όσο και της πράσινης καινοτομίας στην ανάπτυξη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Κατά συνέπεια, γίνεται σαφές ότι η λήψη μέτρων από την πλευρά των επιχειρήσεων για την βιώσιμη διαχείριση του περιβάλλοντος δεν οδηγεί μόνο στην προστασία του, αλλά και στην ανάπτυξη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.