Φιλοσοφία και Παιδεία στο έργο του Βασιλείου Τατάκη

Abstract

My goal was to study the original philosophical thought of V.N. Tatakes, a modern philologist, philosopher and pedagogist, and examine whether this can constitute a proposal for modern education. V.N. Tatakes describes an upward spiritual course through philosophizing, where philosophy, theology and pedagogy creatively intertwine. I examine Tatakes’ influences -Plato, Neoplatonism and Christian thought, mainly the Cappadocian Church Fathers’, that is- and the way he interacts with Christianity, as he understands it as a unique example of human spiritual completion. This merge of ancient Greek philosophy with Christian teachings as a source of a philosophical and pedagogical premise is the main characteristic of Tatakes’ original thought, as it calls upon humans to realize both the archetypes of the philosopher and of the Saint.

Στόχος μου υπήρξε η μελέτη της πρωτότυπης φιλοσοφικής σκέψεως του φιλολόγου, φιλοσόφου και παιδαγωγού Βασιλείου Ν. Τατάκη (1896-1986) και η εξέταση αν και με ποιους τρόπους θα μπορούσε αυτή να αποτελέσει πρόταση παιδείας σήμερα. Ο Β.Ν. Τατάκης σκιαγραφεί μια πορεία πνευματικής ανόδου του ανθρώπου διά μέσου του φιλοσοφείν, όπου φιλοσοφία, θεολογία και παιδαγωγική συμπλέκονται δημιουργικά. Εξετάζονται οι επιρροές που δέχθηκε ο φιλόσοφος, ο οποίος εμπνέεται εξ ίσου από τον Πλάτωνα και τον νεοπλατωνισμό, καθώς και από την χριστιανική σκέψη, πρωτίστως από τους μεγάλους Καππαδόκες Πατέρες της Εκκλησίας, και ο τρόπος με τον οποίο διαλέγεται στο έργο του με τον Χριστιανισμό, αξιολογώντας αυτόν ως μοναδικό δείγμα πνευματικής ολοκλήρωσης του ανθρώπου. Η σύζευξη αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας και χριστιανικής διδασκαλίας ως πηγή μιας φιλοσοφικοπαιδαγωγικής πρότασης είναι το κατ’ εξοχήν χαρακτηριστικό της σκέψης του Τατάκη, σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος καλείται να πραγματώνει τα ιδανικά του φιλοσόφου και του Αγίου.