Η επίδραση της μεταφοράς της μάθησης στην εργασιακή συμπεριφορά με τη χρήση των τεστ αξιολόγησης υποθετικών καταστάσεων

Abstract

Learning transfer is considered to be an important criterion of training effectiveness in organizational context, especially with regard to the justification of the investments in employees’ training. Learning transfer is very important because it reflects the extent to which training results to altered trainees’ work behavior or to improved trainees’ job performance. Despite of its importance, the extent of learning transfer occurrence is limited. The purpose of this doctoral dissertation is to enhance the understanding of the meaning of learning transfer and of the factors that affect the extent of its occurrence, in order for learning transfer occurrence to be elevated. There was a longitudinal research design adopted. There were two studies conducted, in order for the extent of learning transfer occurrence and the role of individual and situational characteristics in the extent of its occurrence to be examined. Situational Judgment Tests (SJTs) were used for the evaluation of learning transfer, that is, SJTs constituted the operational definition of this concept. In the first study, learning transfer was examined in a retail managers’ training context, and there were 209 participants who received interpersonal skills training. In the second study, learning transfer was examined in the context of a series of training programs contributing to soft skills development, and the subjects of the study were 126 postgraduate students along with 16 participants in a control group.Structural Equation Modeling (SEM) was applied. As far as the first study is concerned, it was found that trainees developed “task coordination” and “adaptability” and that they did not develop “relational coordination” and “interaction among team members”, during the learning process. It was also found that three of the five factors of personality examined (i.e. conscientiousness, openness to experience, and agreeableness) played a role in the extent of the estimated training outcome occurrence, that is, they functioned as moderators. As far as the second study is concerned, it was found that the trainees as well as the participants in the control group did not develop “decision-making”, “adaptability”, “flexibility”, and “resilience”. It was also found that some of the individual and situational characteristics examined (i.e. job involvement, career exploration and planning, proactive personality, prevention focus, promotion focus, and organizational support) played a role in the extent of the estimated training outcome occurrence, that is, they functioned as moderators. Lastly, as far as practical implications are concerned, this doctoral dissertation proposes an easily administered measurement instrument of learning transfer, and augments the capability of justification for the extent of the success of a training program.

Η μεταφορά της μάθησης συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα κριτήρια αξιολόγησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που υλοποιούνται σε οργανωσιακό πλαίσιο ειδικά στο πλαίσιο της δικαιολόγησης της επένδυσης στην εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού. Η σημαντικότητα της μεταφοράς της μάθησης έγκειται στο ότι αντικατοπτρίζει το βαθμό επίδρασης της εκπαίδευσης στην αλλαγή της εργασιακής συμπεριφοράς ή της εργασιακής απόδοσης των ατόμων που εκπαιδεύτηκαν. Παρά τη σημαντικότητά της, η μεταφορά της μάθησης δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί. Ο σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η καλύτερη κατανόηση της έννοιας της μεταφοράς της μάθησης και των παραγόντων που την επηρεάζουν με στόχο να συμβάλει στη βελτίωση αυτής της μεταφοράς. Σε δύο μακροχρόνιες έρευνες μελετήθηκε το κατά πόσο λαμβάνει χώρα η μεταφορά της μάθησης, και στη συνέχεια μελετήθηκε ο ρόλος μιας σειράς ατομικών διαφορών και χαρακτηριστικών του εργασιακού περιβάλλοντος σε αυτή τη μεταφορά. Για την εκτίμηση του βαθμού πραγματοποίησης της μεταφοράς της μάθησης χρησιμοποιήθηκαν τα Τεστ Αξιολόγησης Υποθετικών Καταστάσεων (ΤΑΥΚ). Αυτό σημαίνει πως τα ΤΑΥΚ αποτέλεσαν τον λειτουργικό ορισμό της μεταφοράς της μάθησης. Στην πρώτη έρευνα, η μεταφορά της μάθησης μελετήθηκε σε ένα πλαίσιο εκπαιδευτικού προγράμματος στελεχών σε αλυσίδα λιανεμπορίου, και τα 209 στελέχη που έλαβαν μέρος στην έρευνα εκπαιδεύτηκαν πάνω σε διαπροσωπικές ικανότητες. Στην δεύτερη έρευνα, η μεταφορά της μάθησης μελετήθηκε σε ένα πλαίσιο εκπαιδευτικών προγραμμάτων που μπορούσαν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη μη-τεχνικών ικανοτήτων, και το δείγμα της έρευνας αποτελούνταν από 126 μεταπτυχιακούς φοιτητές και από 16 άτομα μιας ομάδας ελέγχου.Μέσω της διεξαγωγής πολυμεταβλητής ανάλυσης δομικών εξισώσεων (SEM), αναφορικά με την πρώτη έρευνα βρέθηκε ότι κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας οι εκπαιδευόμενοι βελτίωσαν τις ικανότητες «συντονισμός έργου» και «προσαρμοστικότητα», και ότι δεν βελτίωσαν τις ικανότητες «διαχείριση σχέσεων» και «αλληλοεπίδραση μελών ομάδας». Επίσης βρέθηκε ότι - από τις πέντε διαστάσεις προσωπικότητας που μελετήθηκαν - η ευσυνειδησία, η δεκτικότητα στην εμπειρία, και η προσήνεια παίζουν ρόλο για το βαθμό επίτευξης του εκτιμώμενου αποτελέσματος της μαθησιακής διαδικασίας λειτουργώντας ως ρυθμιστικοί παράγοντες. Αναφορικά με την δεύτερη έρευνα βρέθηκε ότι κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας οι εκπαιδευόμενοι δεν βελτίωσαν τις ικανότητες «λήψη αποφάσεων», «προσαρμοστικότητα», «ευελιξία», και «ανθεκτικότητα». Συγκριτικά, τα άτομα της ομάδας ελέγχου ομοίως δεν βελτίωσαν διαχρονικά τις συγκεκριμένες ικανότητες. Επίσης βρέθηκε ότι - από τα χαρακτηριστικά ατομικών διαφορών και περιβάλλοντος που μελετήθηκαν - η εμπλοκή με την εργασία, η μεταβλητή της διερεύνησης και σχεδιασμού καριέρας, η προδραστική προσωπικότητα, η εστίαση αποφυγής και η εστίαση προαγωγής, καθώς και η υποστήριξη από τον οργανισμό παίζουν ρόλο για το βαθμό επίτευξης του εκτιμώμενου αποτελέσματος της μαθησιακής διαδικασίας λειτουργώντας ως ρυθμιστικοί παράγοντες. Τέλος, από την άποψη της πρακτικής συμβολής της διατριβής, προτείνεται ένα εύκολα χορηγούμενο εργαλείο μέτρησης της μεταφοράς της μάθησης και ενισχύεται η δυνατότητα αιτιολόγησης του βαθμού επιτυχίας ή αποτυχίας της εκάστοτε εκπαίδευσης.