Μελέτη-αξιολόγηση μη ιοντίζουσας ακτινοβολίας στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας

Abstract

In recent years, and guided by the fact that we live in a cloud of electromagnetic radiation (EMF), the human society is deeply concerned about the burden on the planet's atmosphere from this electro-smog. In this regard, a number of studies have been conducted around the world and have recorded a number of biological effects in various biological systems, classifying EMF as an additional environmental burden factor, which is often not mentioned and is not recognized among others. In the present dissertation and in terms of the general part, first the basic theoretical elements of electromagnetic radiation are presented, then the main sources (natural or artificial) are recorded and finally the differences of the parts that make up the electromagnetic spectrum are identified, focusing mainly on those parts of the spectrum where non-ionizing radiation is located (infrared, radio waves, extremely low frequency waves). Then a brief description of the metric equipment is given and the measurement standards and metric errors are presented as well as the safety limits as established by the International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection (ICNIRP). Regarding the special part, the primary purpose of the research is to determine the levels of electromagnetic radiation in points that belong to sensitive Land uses, as defined by Article 1 Use Categories of the Ministry of Environment and Energy, in the wider region of Thessaly. Special mention is made of the radiation emitted by mobile telephony. In my opinion, firstly because its technology is developing at a rapid pace and is constantly changing (for example from analog to digital, 5th generation, etc.), as a result of which the characteristics of each emitted radiation are significantly different and therefore it becomes an inaccurate product of the time the a priori assessment of any anarchic broadcasts that do not comply with the established limits, and secondly due to the anarchic expansion of its networks, in order to quickly meet the connection needs of the public. Measurements were made periodically at radiofrequencies (RF) in 185 sensitive structures (mainly schools) in the four major cities of Thessaly. Especially in the cities of Larissa and Trikala, all school structures within the wider center were covered. In addition to the above measurements, a series of measurements were carried out in 68 sensitive structures in the municipality of Korydallos, Attica. These measurements were used as a means of comparison and collation with those implemented in the wider region of Thessaly. A series of measurements were also carried out on the garbage trucks of the municipality of Trikala as they have a geolocation system (GPS). The results of the measurements were presented by the said municipalities in a special ceremony - speech with the author as the main speaker.In the range of the electromagnetic spectrum that concerns the radio waves and at an innovative level the processing of the measurement results has been done in such a way that the contribution of each source to the total electromagnetic charge is clearly defined. The measurements were performed as mentioned above based on the electromagnetic charge of the population sensitive groups and not based on the proximity or not of the respective measurement at the main transmitting source (base station, transmitting antenna, etc.). Measurements of electromagnetic radiation were carried out in very low frequency electromagnetic fields (ELF) in the two wind farms which operate in the region of Thessaly, in the chain line and in the wagons of the electric suburban train of the Larissa railway station. At an innovative level the processing of the measurement results was done with the WPM method (Weighted Peak Method), which is recommended in many technical standards for the evaluation of non-thermal effects from low frequency electric and magnetic fields (ELF). The WPM values express the percentage of the weighted value of the magnetic field in relation to the limit of the Greek legislation for the exposure of the general population (the limit represents 100%). It follows from the above that, any expansion or diversification of the mobile telephony network, the installation of new wind or photovoltaic parks and the application of electrification raise a growing exponential concern among the general public about the safe and limited operation of these. To all this is added the contribution of the media (media) which in the effort of timely information convey fragmentary contradictory views, versions and often exaggerations emanating from non-scientifically competent bodies with absent in each case, deliberately competent other than the scientific community. Based on the rapid development of technology, the persistent need for more and more energy sources, new sources of electromagnetic fields 'invade' our daily lives, burdening the environment in which we live and operate. In conclusion, we should not be complacent, but research, measurements and comparisons with the established limits must be carried out in perpetuity in order to ensure for now and for the future a completely healthy and discharged earthly environment.

Τα τελευταία χρόνια και με γνώμονα ότι διαβιώνουμε μέσα σε μια αυξανόμενη ποσόστωση ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας (ΗΜΑ), εκδηλώνεται έντονα η ανησυχία εξαιτίας της επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας, άρα και των ανθρώπων από αυτή την ακτινοβολία. Στην κατεύθυνση αυτή πλήθος μελετών έχουν διεξαχθεί, κατατάσσοντας την ΗΜΑ σε έναν επιπλέον περιβαλλοντικό παράγοντα επιβάρυνσης. Στην παρούσα διατριβή και όσον αφορά το γενικό μέρος, αρχικά παρατίθενται τα βασικά θεωρητικά στοιχεία της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, εν συνεχεία καταγράφονται οι κυριότερες από τις πηγές της (φυσικές ή τεχνητές) και τέλος εντοπίζονται οι διαφορές των τμημάτων, ως προς τις συχνότητες και κατ’ επέκταση και τις βιολογικές επιδράσεις, που απαρτίζουν το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, εστιάζοντας κυρίως στις περιοχές εκείνες του φάσματος όπου εδράζονται οι μη ιοντίζουσες ακτινοβολίες ( υπέρυθρες, ραδιοκύματα, κύματα εξαιρετικά χαμηλής συχνότητας). Κατόπιν γίνεται μια συνοπτική περιγραφή του μετρικού εξοπλισμού και παρατίθενται τα πρότυπα μέτρησης και μετρικών σφαλμάτων καθώς και τα όρια ασφαλείας όπως αυτά έχουν θεσπιστεί από τη Διεθνή Επιτροπή Προστασίας από Μη - Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP).Όσον αφορά το ειδικό μέρος, πρωταρχικός σκοπός της έρευνας είναι η μέτρηση, η παράθεση, ο σχολιασμός και τέλος η αξιολόγηση των επιπέδων της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας σε σημεία που ανήκουν σε ευαίσθητες χρήσεις γης, όπως ορίζονται στο άρθρο 1 Κατηγορίες χρήσης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται για τις ακτινοβολίες που εκπέμπονται από την κινητή τηλεφωνία. Κατά την άποψη μου, πρώτον επειδή η τεχνολογική της εξέλιξη συντελείται αλματωδώς ενώ ταυτόχρονα μεταβάλλεται ακατάπαυστα (για παράδειγμα από 4η σε 5η γενιά, από αναλογική σε ψηφιακή, κ. λ. π.), με συνέπεια να διαφοροποιούνται σημαντικά τα χαρακτηριστικά της εκάστοτε εκπεμπόμενης ακτινοβολίας και επομένως να καθίσταται ανακριβής προϊόντος του χρόνου η εκτίμηση τυχόν εκπομπών που δεν συνάδουν με τα θεσμοθετημένα όρια, και δεύτερον εξαιτίας της εξάπλωσης των δικτύων της, προκειμένου να καλυφθούν ταχύτατα οι ανάγκες σύνδεσης του κοινού. Μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν κατά διαστήματα σε μικροκυματικές συχνότητες σε 257 ευαίσθητες δομές (κυρίως σχολεία) και στις τέσσερεις μεγάλες θεσσαλικές πόλεις. Ειδικά στις πόλεις της Λάρισας και των Τρικάλων καλύφθηκαν όλες οι σχολικές δομές εντός του ευρύτερου κέντρου. Η διαδικασία αυτή μας βοηθά σε καινοτόμο επίπεδο, να διαπιστώσουμε το κλάσμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που δέχονται οι δέκτες – χρήστες στους χώρους που αυτοί δραστηριοποιούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπ’όψιν τους κανόνες που διέπουν την κυματική ακτινοβολία (ανάκλαση, διάθλαση, συμβολή κ.λ.π).Εκτός των ανωτέρω μετρήσεων πραγματοποιήθηκε και μια σειρά μετρήσεων σε 68 ευαίσθητες δομές στον δήμο Κορυδαλλού Αττικής. Οι μετρήσεις αυτές χρησιμοποιήθηκαν σαν μέσο σύγκρισης και αντιπαραβολής με αυτές που υλοποιήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας. Αξιολογήθηκε επίσης η έκθεση των εργαζομένων στα φορτηγά αποκομιδής απορριμμάτων του δήμου Τρικκαίων καθώς φέρουν σύστημα γεωεντοπισμού (GPS). Τα αποτελέσματα των μετρήσεων παρουσιάστηκαν από τους εν λόγω δήμους σε ειδική τελετή- ομιλία με κύριο ομιλητή τον γράφοντα (Παράρτημα 3). Στο εύρος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος που αφορά τα ραδιοκύματα και σε καινοτόμο επίπεδο η επεξεργασία των αποτελεσμάτων των μετρήσεων έχει γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι με σαφήνεια καθορισμένη η εκάστοτε συνεισφορά της κάθε πηγής στην συνολική ηλεκτρομαγνητική επιβάρυνση, με συνέπεια τα αποτελέσματα των μετρήσεων να καθίστανται άμεσα συγκρίσιμα. Οι μετρήσεις διεξήχθησαν όπως προαναφέρθηκε με γνώμονα την ηλεκτρομαγνητική επιβάρυνση των ευαίσθητων πληθυσμιακά ομάδων και όχι με γνώμονα την εγγύτητα ή όχι της εκάστοτε μέτρησης στην κύρια πηγή εκπομπής (σταθμός βάσης ,κεραία εκπομπής, κλπ.). Πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και σε εξαιρετικά χαμηλής συχνότητας (ELF) ηλεκτρομαγνητικά πεδία στα δύο αιολικά πάρκα τα οποία λειτουργούν στην περιφέρεια Θεσσαλίας, στην αλυσοειδή γραμμή και στα βαγόνια του ηλεκτροκίνητου προαστιακού συρμού του σιδηροδρομικού σταθμού Λάρισας. Σε καινοτόμο επίπεδο η συλλογή και η επεξεργασία των αποτελεσμάτων των μετρήσεων υλοποιήθηκε με την μέθοδο WPM (Weighted Peak Method), η οποία προκρίνεται σε πολλά τεχνικά πρότυπα ως η ενδεικνυόμενη για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης με τις οριακές τιμές έκθεσης για τις αισθητηριακές επιπτώσεις και τις επιπτώσεις στην υγεία. Οι τιμές WPM εκφράζουν το ποσοστό της σταθμισμένης τιμής του μαγνητικού πεδίου σε σχέση με το όριο της Ελληνικής νομοθεσίας για την έκθεση του γενικού πληθυσμού (το όριο αντιπροσωπεύει το 100%). Από τον συνολικό αριθμό των μετρήσεων που έλαβαν χώρα προκύπτει ότι οι τιμές τους κυμαίνονται ως επί το πλείστον από 400 έως 12000 περίπου κάτω από τα επιτρεπτά όρια ασφαλείας. Για όλο τον όγκο των μετρήσεων έχουν συνταχθεί αντίστοιχες εκθέσεις. (Παραρτήματα 1 & 2)Μια μεγάλη μελέτη που υλοποιήθηκε μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας [Eurobarometer 2010] κατέδειξε το διττό πρόβλημα, της ελλιπούς και ασαφούς ενημέρωσης του κοινού σχετικά τόσο με την φύση, όσο και την αλληλεπίδραση της μη ιοντίζουσας ακτινοβολίας με την ζώσα ύλη. Στην κατεύθυνση αυτή από το παρών πόνημα επιχειρείται μια επεξηγηματική προσέγγιση του ανωτέρω προβλήματος, καθώς συμπεριλαμβάνονται και οι τελευταίες οδηγίες της ICNIRP. Από τα προαναφερόμενα προκύπτει ότι η οποιαδήποτε επέκταση ή διαφοροποίηση του δικτύου κινητής τηλεφωνίας ,η εγκατάσταση νεότευκτων αιολικών ή φωτοβολταϊκών πάρκων και η εφαρμογή της ηλεκτροκίνησης προκαλεί στο ευρύ κοινό μια αυξανόμενη εκθετικά ανησυχία σχετικά με την ασφαλή και οριοθετημένη και από άποψη ηλεκτρομαγνητικής επιβάρυνσης λειτουργία των δομών αυτών. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και η συμβολή των μέσων μαζικής ενημέρωσης (ΜΜΕ) τα οποία στην προσπάθεια της έγκαιρης πληροφόρησης μεταφέρουν αποσπασματικά αντιφατικές απόψεις, εκδοχές και συχνά υπερβολές που εκπορεύονται από μη αρμόδιους επιστημονικά φορείς με απούσα σε κάθε περίπτωση, την καθ' ύλην αρμόδια που δεν είναι άλλη από την επιστημονική κοινότητα. Με κριτήριο την ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, την επίμονη ανάγκη για όλο και περισσότερες ενεργειακές πηγές, νέες εστίες ηλεκτρομαγνητικών πεδίων ‘εισβάλλουν’ καθημερινά στη ζωή μας, επιβαρύνοντας το περιβάλλον στο οποίο διαβιώνουμε και δραστηριοποιούμαστε. Συμπερασματικά λοιπόν δεν πρέπει να εφησυχάζουμε αλλά έρευνες, μετρήσεις και συγκρίσεις με τα θεσμοθετημένα όρια επιβάλλεται να πραγματοποιούμε στο διηνεκές ώστε να εξασφαλίσουμε και για τώρα και για το μέλλον ένα καθόλα υγιές και αποφορτισμένο γήινο περιβάλλον.