Η ζωή και το έργο του Σπυρίδωνα Σωνιέρου: συμβολή στις ελληνογαλλικές πολιτισμικές και στρατιωτικές σχέσεις

Abstract

Spyridon Saunier (Σπυρίδων Σωνιέρος, 1798-1863) was born in Corfu to a French father and a Greek mother from the Ionian Islands. When the Revolution began in Greece in 1821, he enlisted in the Regular Army, took part in various battles and was promoted, in recognition of his bravery, to the rank of major in 1826 by the French Philhellene and commander in chief of the Greek Army, Charles Fabvier. After the Liberation, he continued to offer his services to the Army and reached the rank of lieutenant general. He was the longest-serving and the oldest Greek officer in the Greek Regular Army. In the course of his life he was educated in many ways, firmly forging his French culture, while maintaining continuous strong ties with France and French political and diplomatic circles, both in Greece and abroad. Multilingual, with an insatiable thirst for knowledge and a multifaceted personality, he left a unique and multifold work: His personal diary covering a period of 36 years (1828-1863) and comprising more than 13,000 entries, his military memoirs, which, after being published in Greek in 1841, were translated into French and dispatched to all European sovereigns, his innumerable letters, his autobiography etc. The aim of this dissertation is to present the life and work Spyridon Saunier, starting from the course of Saunier family in Corfu and France, and to highlight Saunier’s contribution to Greek-French military and intercultural relations, within the general framework of the military organisation of the era and on the basis of an extensive research in historical Greek and French archives. At the same time, an attempt is made to present the position of officers in Greek society, through details of their family and social life, and finally, to outline the political and international events of the Kapodistrian and Ottonian period, as reflected in the original and authentic source of the unpublished Saunier diary.

Ο Σπυρίδων Σωνιέρος (1798-1863) γεννήθηκε στην Κέρκυρα από πατέρα Γάλλο και μητέρα Ζακύνθια. Όταν άρχισε η Επανάσταση, κατατάχτηκε στον Τακτικό Στρατό, πήρε μέρος σε διάφορες μάχες και έγινε για την ανδρεία του ταγματάρχης το 1826 υπό τον Γάλλο φιλέλληνα, αρχηγό του Ελληνικού Στρατού, Κάρολο Φαβιέρο. Μετά τον Αγώνα, εξακολούθησε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον στρατό και έφτασε μέχρι τον βαθμό του αντιστρατήγου. Αποτέλεσε τον μακροβιότερο και «αρχαιότερο» Έλληνα αξιωματικό του Ελληνικού Στρατού. Στην πορεία της ζωής του μορφώθηκε ποικιλοτρόπως αναπτύσσοντας ιδιαίτερα τη γαλλική του καλλιέργεια, διατηρώντας αδιάλειπτα ισχυρούς δεσμούς με τη Γαλλία και τους γαλλικούς πολιτικούς και διπλωματικούς κύκλους, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Πολύγλωσσος, με ευρυμάθεια και πολύπλευρη προσωπικότητα, άφησε ένα μοναδικό και πολύπτυχο έργο: τα προσωπικά του ημερολόγια που καλύπτουν ένα διάστημα 36 ετών (1828-1863) και εκτείνονται σε περισσότερες από 13.000 εγγραφές, τα απομνημονεύματά του, τα οποία, αφού δημοσίευσε στα ελληνικά, μετέφρασε στα γαλλικά και παρέδωσε σε όλες τις ευρωπαϊκές αυλές, τις αναρίθμητες επιστολές του, την αυτοβιογραφία του κ.ά. Σκοπός της διατριβής είναι να παρουσιάσει τη βιογραφία του Σωνιέρου, εκκινώντας από την πορεία της οικογένειας Saunier στη Κέρκυρα και τη Γαλλία, αναδεικνύοντας τη συμβολή του Σπυρίδωνα Σωνιέρου στις ελληνογαλλικές στρατιωτικές και διαπολιτισμικές σχέσεις, μέσα από το γενικότερο πλαίσιο της στρατιωτικής οργάνωσης της εποχής, με αναδίφηση στις ιστορικές, ελληνικές και γαλλικές, πηγές. Παράλληλα, επιχειρείται η παρουσίαση της θέσης των αξιωματικών στην ελληνική κοινωνία, μέσα από λεπτομέρειες της οικογενειακής και κοινωνικής τους ζωής και τέλος, η σκιαγράφηση των πολιτικών και διεθνών γεγονότων της καποδιστριακής και οθωνικής περιόδου, έτσι όπως αποτυπώνονται από την πηγαία και αυθεντική μαρτυρία των ανέκδοτων σωνιερικών ημερολογίων.