Διερεύνηση της ψυχοπαθολογίας, ψυχοκοινωνικών παραγόντων και της σεξουαλικότητας σε πληθυσμό καταδικασθέντων για σεξουαλικά αδικήματα

Abstract

In Greece, research on sexual offenders is limited. This study comes to fill the research gap that exists in our country and to contribute with its results to the investigation of psychopathology, psychosocial factors related to delinquent behavior and sexuality of this particular category of convicts. The search was carried out at the Grevena Detention Center, where the largest number of sexual offenders is being held. This is a quantitative research in which descriptive and inferential statistical methods were used. This is a research that used descriptive and inferential statistical methods. The research involved 127 sex offenders and used highly reliable research tools (Cronbach's alpha STAI = 0.733, SCL-90 = 0.975, EPQ = 0.850, BDI = 0.912). The Special Sexual Behavior Questionnaire (α = 0.877) compiled by the researcher was also used. The analysis of the research statistics led to findings that are sometimes not easy to interpret. The results of the research confirmed the heterogeneity of the population of sex offenders in many data categories. The importance of some factors such as abuse in childhood, substance use, difficulty in entering into and maintaining close relationships, early initiation of sexual intercourse, sources of information about sex in establishing close relationships and juvenile delinquent behavior in the subsequent delinquent development of the individual emerged. The clinical assessment of possible psychopathology was difficult due to the special conditions. In our study, as it turned out from the tools we used, sex offenders did not show particularly high levels of psychopathology except for some elements of anxiety (high transient anxiety) and depression. The SCL-90 psychometric test showed higher mean scores in the subcategories Paranoid Idea and Compulsiveness and the lowest scores in the subcategories Phobic Stress, Aggression, and Psychoticism. In the E.P.Q. questionnaire, we had high scores on the scale Neuroticism-Stability and the lowest in the scale Psychoticism-Superego. There were no significant differences between adult and child rapists in terms of differences in stress levels and depression. Sexual perpetrators against minors scored higher in Psychoticism-Superego and Neuroticism-Stability compared to sexual perpetrators against adults. Minor statistically significant differences in Aggression, Anxiety, Paranoid Idea, and Neuroticism-Stability were also found. According to the results of the research, perpetrators with delinquent behavior at a young age, in adulthood commit more violent and more serious crimes. Substance users are less likely to sexually abuse a minor. The perpetrator's early sexual activity appears to be associated with an increased risk of adult sexual abuse, while childhood sexual abuse increases the likelihood that the victim will become a perpetrator of sexual abuse against relatives (incest). As expected, imprisonment caused changes in sexual practices and increased or caused almost all of the prisoners' sexual problems with statistically significant differences in sexual desire and erection problems. Masturbation is the main sexual practice in prison. For incarcerated sex offenders, women are the main sex of sexual attraction, despite the statistically significant reduction in their sexual desire. There was a statistical decrease in sexual attraction to underage girls, while an increase in the tendency towards sexual desire and activity with men increased, without this being statistically significant. Regarding the use of pornographic material (from TV, video), there was a decrease in the use of pornographic material with the content of adult women and minors, while the use of pornographic material with homosexual content increased. The investigation of psychopathology, sexual behaviour, and those psychosocial factors that characterize and determine the lives of sexual offenders offers important data and knowledge on which we will rely for the development of therapeutic and preventive programs. Objective conditions limited the scope of the research design and the very nature of the object of the research does not allow the reliability of the answers. The specificity of living conditions limited the participation of all sex offenders in the research. Our research was limited to sexual offenders who know the Greek language, while the lack of similar studies in this population of prisoners limited the possibility of comparative studies. Future similar research on sex offenders should include the investigation of the psychopathology and way of thinking of sex offenders, psychosocial factors as well as the possibility of using reliable tools to prevent relapses.

Στην Ελλάδα οι έρευνες που αφορούν τους σεξουαλικούς παραβάτες είναι περιορισμένες. Η συγκεκριμένη μελέτη έρχεται να καλύψει το ερευνητικό κενό που υπάρχει στη χώρα μας και να συμβάλει με τα αποτελέσματά της στη διερεύνηση της ψυχοπαθολογίας, και των ψυχοκοινωνικών παραγόντων που σχετίζονται με την παραβατική συμπεριφορά και την σεξουαλικότητα αυτής της συγκεκριμένης κατηγορίας καταδίκων. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο Κατάστημα Κράτησης Γρεβενών, όπου κρατείται ο μεγαλύτερος αριθμός σεξουαλικών παραβατών. Πρόκειται για μία έρευνα στην οποία χρησιμοποιήθηκαν περιγραφικές και συμπερασματικές στατιστικές μέθοδοι. Στην έρευνα συμμετείχαν 127 σεξουαλικοί παραβάτες και χρησιμοποιήθηκαν ερευνητικά εργαλεία με υψηλή αξιοπιστία (δείκτες Cronbach's alpha STAI =0.733, SCL-90=0.975, EPQ=0.850, BDI=0.912). Επίσης χρησιμοποιήθηκε και το Ερωτηματολόγιο ειδικής σεξουαλικής συμπεριφοράς (α=0.877) που καταρτίστηκε από τον μελετητή. Η ανάλυση των στατιστικών στοιχείων της έρευνας οδήγησε σε ευρήματα που μερικές φορές δεν είναι εύκολο να ερμηνευθούν. Από τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαιώθηκε η ετερογένεια του πληθυσμού των σεξουαλικών παραβατών σε πολλές κατηγορίες δεδομένων. Προέκυψε η σημασία ορισμένων παραγόντων όπως η σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική ηλικία, η χρήση ουσιών, η δυσκολία στη σύναψη και διατήρηση στενών σχέσεων, η πρόωρη έναρξη της σεξουαλικών επαφών, οι πηγές πληροφόρησης για το σεξ και η νεανική παραβατική συμπεριφορά στην επακόλουθη παραβατική ανάπτυξη του ατόμου. Η κλινική εκτίμηση πιθανής ψυχοπαθολογίας ήταν δυσχερής λόγω των ειδικών συνθηκών. Στη μελέτη μας, όπως προέκυψε από τα χρησιμοποιούμενα εργαλεία μας, οι σεξουαλικοί παραβάτες δεν παρουσίασαν ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα ψυχοπαθολογίας εκτός από ορισμένα στοιχεία άγχους (υψηλό παροδικό άγχος) και κατάθλιψης. Στην ψυχομετρική δοκιμασία SCL-90 παρουσιάσθηκαν υψηλότερες μέσες βαθμολογίες στις υποκατηγορίες Παρανοϊκή Ιδέα και Καταναγκαστικότητα και χαμηλότερες βαθμολογίες στις υποκατηγορίες Φοβικό Στρες, Επιθετικότητα και Ψυχωτισμός. Στο ερωτηματολόγιο E.P.Q., είχαμε υψηλές βαθμολογίες στην κλίμακα Νευρωτισμό-Σταθερότητα και τη χαμηλότερη στην κλίμακα Ψυχωτισμό-Υπερεγώ. Δεν υπήρχαν σημαντικές διαφορές μεταξύ παραπτωματιών κατά ενηλίκων και παιδιών όσον αφορά τις διαφορές στα επίπεδα στρες και την κατάθλιψη. Οι σεξουαλικοί δράστες εναντίον ανηλίκων σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία στο Ψυχωτισμό-Υπερεγώ και Νευρωτισμό-Σταθερότητα σε σύγκριση με τους σεξουαλικούς δράστες εναντίον ενηλίκων. Βρέθηκαν επίσης μικρές στατιστικά σημαντικές διαφορές στην επιθετικότητα, το άγχος, την παρανοϊκή ιδέα και στην κλίμακα Σταθερότητα- Νευρωτισμού. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, δράστες με παραβατική συμπεριφορά σε νεαρή ηλικία, ως ενήλικες διαπράττουν πιο βίαια και πιο σοβαρά αδικήματα. Οι χρήστες ουσιών είναι λιγότερο πιθανό να κακοποιήσουν σεξουαλικά ανήλικο. Η πρώιμη σεξουαλική δραστηριότητα του δράστη , φαίνεται να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο σεξουαλικής κακοποίησης ενηλίκων ατόμων ,ενώ η σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική ηλικία αυξάνει την πιθανότητα το θύμα να μετατραπεί σε θύτη σεξουαλικής κακοποίησης κατά συγγενικών προσώπων (αιμομιξία). Όπως ήταν αναμενόμενο η φυλάκιση προκάλεσε αλλαγές στις σεξουαλικές πρακτικές και αύξησε ή προκάλεσε σχεδόν όλα τα σεξουαλικά προβλήματα των κρατουμένων με στατιστικά σημαντικές διαφορές στη σεξουαλική επιθυμία και τα προβλήματα στύσης. Ο αυνανισμός είναι η κύρια σεξουαλική πρακτική στη φυλακή. Για τους έγκλειστους σεξουαλικούς παραβάτες οι γυναίκες αποτελούν το κύριο φύλο της σεξουαλικής έλξης ,παρά τη στατιστικά σημαντική μείωση της ερωτικής τους επιθυμίας. Παρατηρήθηκε μία μείωση της ερωτικής έλξης προς τα ανήλικα κορίτσια, ενώ αυξήθηκε η τάση προς τη σεξουαλική επιθυμία και δραστηριότητα με άνδρες, χωρίς αυτό να είναι στατιστικά σημαντικό. Όσον αφορά τη χρήση πορνογραφικού υλικού (από τηλεόραση , βίντεο) παρατηρήθηκε μείωση της χρήσης πορνογραφικού υλικού με περιεχόμενο ενήλικες γυναίκες και ανήλικους, ενώ αυξήθηκε η χρήση πορνογραφικού υλικού με ομοφυλοφιλικό περιεχόμενο. Η διερεύνηση της ψυχοπαθολογίας, της σεξουαλικής συμπεριφοράς και των ψυχοκοινωνικών παραγόντων που χαρακτηρίζουν και καθορίζουν τη ζωή των σεξουαλικών παραβατών προσφέρει σημαντικά δεδομένα και γνώσεις στις οποίες μπορούμε να βασιστούμε για την ανάπτυξη θεραπευτικών και προληπτικών προγραμμάτων. Αντικειμενικές συνθήκες περιόρισαν την έκταση του ερευνητικού σχεδιασμού και η ίδια η φύση του αντικειμένου της έρευνας θέτει περιορισμούς. Η ιδιαιτερότητα των συνθηκών διαβίωσης έπαιξε σημαντικό ρόλο. Η έρευνα μας περιορίστηκε στους σεξουαλικούς παραβάτες που γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα, ενώ η έλλειψη παρόμοιων μελετών στο συγκεκριμένο πληθυσμό κρατουμένων περιόρισε τη δυνατότητα συγκριτικών μελετών. Η μελλοντική ανάλογη έρευνα για τους σεξουαλικούς παραβάτες θα πρέπει να περιλαμβάνει την διερεύνηση της ψυχοπαθολογίας και του τρόπου σκέψης των σεξουαλικών παραβατών, ψυχοκοινωνικών παραγόντων καθώς και τη δυνατότητα χρήσης αξιόπιστων εργαλείων πρόληψης των υποτροπών.