Ο ρόλος του οινοπνεύματος και των λοιπών ψυχοδραστικών ουσιών στους βίαιους θανάτους

Abstract

The use of alcohol and psychoactive substances, substance abuse and substance dependence become widespread and constitutes a contemporary sociomedical problem for societies. The aim of this study was to investigate the role of alcohol or/and psychoactive substances in violent deaths (accidents, suicides, homicides) among adults. Data were collected from the archives of the Department of Forensic Medicine and Toxicology of the National and Kapodistrian University of Athens during the period 2011-2016. A total of 4511 violent death cases were included in the study of which 48.7% were positive for alcohol or/and other psychoactive substances. Particularly, 47.8% of accidents victims, 54.2% of suicides victims and 44.02% of homicides victims have used alcohol or/and other psychoactive substances. Men outmatched women and the majority of cases belonged in the 31-40 age group. The overwhelming majority of fatal accidents were road traffic accidents, followed by drowning and falls. In 35.7% of cases only alcohol was detected, of which 27.8% were accidents, 5.8% suicides and 2.1% homicides. In 97 cases only cannabis was detected, in 7 cases only cocaine, in 62 cases only benzodiazepines, in 43 cases only heroin and in 372 cases a combination of two or more substances. The use of alcohol or/and other psychoactive substances contributes significantly in road traffic and drowning fatalities in Greece. More educational campaigns about harmful effects of alcohol and other psychoactive substances use both in driving and swimming should be performed in our country.

Η χρήση οινοπνεύματος και λοιπών ψυχοδραστικών ουσιών, η κατάχρηση αυτών και η εξάρτηση από αυτές, έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις και αποτελεί ένα σύγχρονο ιατροκοινωνικό πρόβλημα, που απασχολεί τις κοινωνίες και τα μέλη τους. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνηθεί ο ρόλος της κατανάλωσης οινοπνεύματος ή/και άλλων ψυχοδραστικών ουσιών στους βίαιους θανάτους ενηλίκων (ατυχήματα, αυτοκτονίες, εγκληματικές ενέργειες). Τα δεδομένα που αφορούν την περίοδο 2011-2016, συλλέχθηκαν από το εργαστήριο Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Kαταγράφηκαν 4.511 περιστατικά βίαιων θανάτων, εκ των οποίων το 48,7% είχαν κάνει χρήση οινοπνεύματος ή/και άλλων ψυχοδραστικών ουσιών. Πιο συγκεκριμένα, το 47,8% των θυμάτων από ατύχημα, το 54,2% των θυμάτων από αυτοκτονίες και το 44,02% των θυμάτων από εγκληματικές ενέργειες είχαν κάνει χρήση οινοπνεύματος ή/και άλλων ψυχοδραστικών ουσιών. Οι άντρες υπερτερούν έναντι των γυναικών στα θύματα στα οποία ανιχνεύθηκαν ουσίες και τα περισσότερα περιστατικά άνηκαν στην ηλικιακή ομάδα των 31-40 ετών. Τα οδικά τροχαία ατυχήματα καταλαμβάνουν την πρώτη θέση στην κατάταξη των θανατηφόρων ατυχημάτων των οποίων τα θύματα είχαν κάνει χρήση οινοπνεύματος ή/και άλλων ψυχοδραστικών ουσιών, δεύτερη θέση καταλαμβάνουν οι πνιγμοί εντός ύδατος και τρίτη θέση έχουν οι πτώσεις. Το 35,7% των περιστατικών έκαναν χρήση μόνο οινοπνεύματος, εκ των οποίων το 27,8% ήταν ατυχήματα, το 5,8% ήταν αυτοκτονίες και το 2,1% ήταν ανθρωποκτονίες. Επίσης, σε 97 περιστατικά ανιχνεύτηκε μόνο κάνναβη, σε 7 περιστατικά μόνο κοκαΐνη, σε 62 περιστατικά μόνο βενζοδιαζεπίνες, σε 43 περιστατικά μόνο ηρωΐνη και σε 372 περιστατικά ανιχνεύθηκε συνδυασμός 2 ή/και περισσότερων ουσιών. Η κατανάλωση οινοπνεύματος και λοιπών ψυχοδραστικών ουσιών συμβάλλει σημαντικά στην εμφάνιση οδικών τροχαίων ατυχημάτων και πνιγμών εντός ύδατος στην Ελλάδα. Είναι απαραίτητο να υπάρξουν περισσότερες εκπαιδευτικές εκστρατείες στην χώρα μας, σχετικά με τις επιβλαβείς επιπτώσεις της χρήσης οινοπνεύματος και άλλων ψυχοδραστικών ουσιών τόσο κατά την οδήγηση όσο και κατά την κολύμβηση.