Εξελίξεις σε διαγνωστικές και θεραπευτικές μεθόδους καθώς και νέες χειρουργικές τεχνικές σε παθήσεις υαλοειδούς-αμφιβληστροειδούς

Abstract

In this thesis, we investigated new biomarkers and potential therapeutic targets for vitreoretinal diseases, using modern diagnostic tools, such as flow cytometry. At the same time, we have investigated the possible diagnostic application of aptamers, short single-stranded oligonucleotides, in ophthalmology. Our study included vitreous sample analysis, focusing more on patients with rhegmatogenous retinal detachment with or without proliferative vitreoretinopathy and on diabetic patients with proliferative diabetic retinopathy and diabetic macular edema. Proliferative vitreoretinopathy was independently related with LCN2 concentration (coefficient b = 2.97, 95% confidence interval = 1.89 to 4.67, p<0.001). Increased level of LCN2 was correlated to the increased expression of IL6, IL8, ICAM, VCAM-1 and MCP-1. Elevated levels of LCN2 have also been found in the vitreous of patients with proliferative diabetic retinopathy and especially in patients with diabetic macular edema. We have also observed the role of the other measured factors, in the inflammatory processes that develop in these vitreoretinal diseases, confirming the current literature. Larger studies could elucidate if LCN2 could be a biomarker and even a therapeutic target. Finally, after reviewing the literature, it was found that the most flexible and cost-efficient method for the development of diagnostic biosensors, specific for vitreous samples would be aptamers. The development of a biosensor with higher affinity and specificity for the detection of LCN2 vitreous levels could be useful not only for research purposes but in clinical practice as well.

Με την παρούσα διατριβή γίνεται προσπάθεια ανίχνευσης νέων βιοδεικτών και εν δυνάμει θεραπευτικών στόχων, σε υαλοαμφιβληστροειδικές παθήσεις, με σύγχρονα διαγνωστικά μέσα όπως η κυτταρομετρία ροής. Παράλληλα γίνεται διερεύνηση νέων διαγνωστικών μεθόδων, βασισμένων στα απταμερή και η δυνατότητα εφαρμογής τους στην οφθαλμολογία. Η μελέτη περιλάμβανε ανάλυση δειγμάτων υαλοειδούς και επικεντρώθηκε κυρίως σε ασθενείς με ρηγματογενή αποκόλληση αμφιβληστροειδούς με ή χωρίς παραγωγική υαλοαμφιβληστροειδοπάθεια καθώς και σε διαβητικούς ασθενείς με διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και διαβητικό οίδημα ωχράς κηλίδας. Βρέθηκε ότι ο βαθμός παραγωγικής υαλοαμφιβληστροειδοπάθειας σχετιζόταν ανεξάρτητα με τα επίπεδα της λιποκαλίνης2 (LCN2) (συντελεστής b=2,97, 95% διάστημα εμπιστοσύνης = 1.89 έως 4.67, p<0,001, R2=66%). H αύξηση της LCN2 σχετιζόταν με την αύξηση των IL6, IL8, ICAM, VCAM-1 και MCP-1. Αυξημένα επίπεδα LCN2 βρέθηκαν και στο υαλοειδές των ασθενών με παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και ιδιαίτερα σε αυτούς με διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας. Επίσης, επιβεβαιώθηκε ο ρόλος των υπολοίπων παραγόντων, στις φλεγμονώδεις διεργασίες που αναπτύσσονται στις παθήσεις αυτές, επιβεβαιώνοντας την τρέχουσα βιβλιογραφία. Μεγαλύτερες μελέτες θα μπορέσουν να καθορίσουν τη Λιποκαλίνη 2 ως βιοδείκτη ή θεραπευτικό στόχο. Τέλος μετά από ανασκόπηση της βιβλιογραφίας διαπιστώθηκε ότι η πιο οικονομική, ευέλικτη και αποτελεσματική επιλογή για την ανάπτυξη διαγνωστικών βιοαισθητήρων ειδικά για δείγματα υαλοειδούς θα ήταν με τη χρήση απταμερών. Η ανάπτυξη ενός βιοαισθητήρα με μεγαλύτερη συγγένεια και ειδικότητα ως προς την ανίχνευση των επιπέδων λιποκαλίνης υαλοειδούς, θα ήταν χρήσιμη τόσο για ερευνητικούς σκοπούς όσο και στην καθημερινή κλινική πράξη.