Οι επιγραφές της αρχαϊκής και κλασικής εποχής στη Μακεδονία

Abstract

The present doctoral dissertation is structured in two parts. The first part is a collection of all published and a portion of the unpublished epigraphic material found in Macedonia, from the appearance of the Greek alphabetic script to ca. 300 BCE, in the form of an epigraphic corpus. Inscriptions of all kinds and on all materials are studied, and the main catalogue is supplemented by three appendices, which comprise inscriptions of uncertain script, date or provenance; unpublished inscriptions that are, however, mentioned in the bibliography; and inscriptions rejected from the main catalogue as being uninscribed or after their date was determined to be after 300 BCE. The second part is structured on the basis of the information that can be drawn from the catalogued inscriptions, which are classified by subject in four chapters: the first deals with matters of script, mainly the provenance, introduction and diffusion of Greek alphabetic script in Macedonia, but also characteristic features, such as the appearance of apices or lunate letterforms, that can be employed as dating criteria; the second chapter deals with the spoken and written dialect, mostly examining phonological and morphological features that are attested by the inscribed texts; the third chapter deals with the epigraphic habit examining the appearance and distribution of particular kinds and types of inscribed texts, as well as the convergence or divergence of the epigraphic habit in Macedonia in comparison to other areas of the Greek world; the fourth chapter deals with personal names examining the frequency and diffusion of each in both Macedonia and the rest of the Greek world, as well as the formation of some types of names and of diminutive forms. Then follows a chapter in which the data of the previous four are summarized by region, and, finally, a chapter with some general conclusions.

Στην παρούσα διδακτορική διατριβή συλλέγεται το σύνολο του δημοσιευμένου και μέρος του αδημοσίευτου επιγραφικού υλικού από τη Μακεδονία, από την εμφάνιση της ελληνικής αλφαβητικής γραφής έως το περ. 300 πΧΕ, και επανεκδίδεται υπό τη μορφή ενός επιγραφικού συντάγματος. Το υλικό περιλαμβάνει όλα τα είδη επιγραφών και σε όλα τα υλικά, ενώ τον κυρίως κατάλογο συμπληρώνουν τρία παραρτήματα, όπου καταχωρούνται οι επιγραφές αβέβαιης γραφής, χρονολόγησης και προέλευσης· οι αδημοσίευτες επιγραφές που ωστόσο αναφέρονται στη βιβλιογραφία· και οι επιγραφές που απορρίφθηκαν από τον κυρίως κατάλογο ως ανεπίγραφες ή λόγω χρονολόγησης. Στο δεύτερο μέρος συλλέγονται οι πληροφορίες που εξάγονται από τις επιγραφές του καταλόγου και ομαδοποιούνται σε τέσσερα θεματικά κεφάλαια: το πρώτο αφορά τη γραφή και πραγματεύεται την προέλευση, εισαγωγή και διάδοση της αλφαβητικής γραφής στον χώρο της Μακεδονίας, καθώς και χαρακτηριστικά στοιχεία της ελληνικής αλφαβητικής γραφής που δύνανται να αποτελέσουν χρονολογικά κριτήρια, όπως η εμφάνιση ακρεμόνων και μηνοειδών σχημάτων· το δεύτερο κεφάλαιο αφορά τη διάλεκτο και πραγματεύεται στοιχεία φωνολογίας και μορφολογίας που απαντούν στις επιγραφές· το τρίτο κεφάλαιο αφορά την επιγραφική συνήθεια και πραγματεύεται την εμφάνιση και διάδοση συγκεκριμένων ειδών επιγραφών στον μακεδονικό χώρο, καθώς και τη σύγκλιση ή απόκλιση των μακεδονικών επιγραφικών συνηθειών σε σχέση με εκείνες που παρατηρούνται στον υπόλοιπο ελληνικό κόσμο· το τέταρτο κεφάλαιο αφορά την ανθρωπωνυμία και πραγματεύεται την προέλευση και τη συχνότητα των ανθρωπωνυμίων που απαντούν στις επιγραφές, καθώς και τον σχηματισμό κάποιων ομάδων ανθρωπωνυμίων και υποκοριστικών. Ακολουθούν ένα κεφάλαιο όπου συνοψίζονται τα στοιχεία των προηγούμενων τεσσάρων κεφαλαίων ανά περιοχή, και ένα κεφάλαιο με γενικά συμπεράσματα.