Ιουστινιανός Μαρίνα: ο Πατριάρχης της Ρουμανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας (1948-1977): η ζωή και η δράση του

Abstract

The present study is related to patriarch Justinian Marina and his multifaceted work, in a period difficult for Romania and its people, which experienced World War II and its devastating consequences and later on a totalitarian regime. During these hard times, Patriarch Justinian, stood up and embraced his flock, protected the persecuted priests, ensured that they would earn salary, food and roof, educated and motivated them, supported the poor, protected the orphans, renovated and rebuilt churches and chapels, created libraries, re-launched printing shops, wrote and published many articles and books on theological issues. Patriarch Justinian tried to unite the spiritual missionary work with the social one, of which values and ideas are deeply rooted in the very existence of the Church of Christ. Using his ingenuity and diplomatic capacity, he convinced the highest hierarchy of his country that “the opening” to other countries could only be accomplished by the vehicle of the Church. His proposals found ample ground in the “tough regime” of his time and by the ecumenical religious and social contacts of the Patriarch, the Church benefited double: on one hand, his authority and his position in the Church were not in general jeopardized and his proposals were often heard and adopted by the government, and on the other hand, not only the unity of the Church was preserved but also the impossible was achieved: around 1.500.000 Unites returned to the ancient Orthodox Church. The fact that the Romanian Orthodox Christian Church is nowadays the dominant spiritual power, as almost 90% of the total population of the country are Orthodox, is mainly due to the efforts of Patriarch Justinian, who, in difficult times for the country and its people, took over the reign of the Church, which he praised for thirty consecutive years. However, despite his unselfish struggle, he was accused as a supporter of totalitarian regime and therefore he was named and remained known as “the Red Patriarch”.The present study aims to restore the memory of this great Romanian hierarch and to highlight his timeless work.

Η παρούσα μελέτη αναφέρεται στον πατριάρχη Justinian Marina και στο πολυσχιδές έργο του σε μία περίοδο δύσκολη για τη Ρουμανία και τον λαό της, που βίωσε τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τις καταστροφικές του συνέπειες και στη συνέχεια ένα ολοκληρωτικό καθεστώς. Μέσα στην τρικυμιώδη αυτή περίοδο της ιστορίας, ο πατριάρχης Justinian, όρθωσε ως κυματοθραύστης το ανάστημά του, αγκάλιασε το ποίμνιο, προστάτεψε τους διωκόμενους ιερείς, τους εξασφάλισε μισθό, τροφή και στέγη, τους μόρφωσε και τους ενδυνάμωσε, στήριξε φτωχούς, προστάτεψε ορφανά, αναστύλωσε Εκκλησίες και έκτισε νέες, ίδρυσε βιβλιοθήκες, έβαλε εκ νέου σε λειτουργία τυπογραφεία, παρήγαγε συγγραφικό έργο. Ο πατριάρχης Justinian προσπάθησε να συνενώσει το πνευματικό ιεραποστολικό έργο με το κοινωνικό, που έχει τις πηγές του βαθιά ριζωμένες στην ίδια την ύπαρξη της Εκκλησίας του Χριστού. Χρησιμοποιώντας την ευστροφία του και τη διπλωματική του ικανότητα έπεισε την τότε εξουσία ότι το πολυπόθητο «άνοιγμα» προς τις άλλες χώρες θα μπορούσε να γίνει με όχημα την Εκκλησία. Η πρότασή του αυτή βρήκε πρόσφορο έδαφος στο γενικά σκληροτράχηλο καθεστώς και μέσω των οικουμενικών θρησκευτικών-κοινωνικών επαφών του πατριάρχη, η Εκκλησία ευεργετήθηκε διττά. Αφενός το κύρος του και η θέση του δεν κινδύνεψαν ιδιαίτερα και οι προτάσεις του τις περισσότερες φορές εισακούγονταν από τους ιθύνοντες και αφετέρου όχι μόνο διατηρήθηκε η ενότητα στην Εκκλησία αλλά επιτεύχθηκε και το ακατόρθωτο: 1.500.000 περίπου Ουνίτες να επιστρέψουν στους κόλπους της Ορθοδοξίας. Το γεγονός ότι η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία της Ρουμανίας αποτελεί σήμερα την κυρίαρχη πνευματική δύναμη, σε ποσοστό 90% σχεδόν του συνολικού πληθυσμού της χώρας, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις ενέργειες και στην ποίμανση του πατριάρχη της Justinian, ο οποίος, σε δύσκολους για τη χώρα και το λαό καιρούς, ανέλαβε τα ηνία της Εκκλησίας, την οποία ποίμανε για τριάντα συναπτά έτη. Όμως, παρά τον ανιδιοτελή αγώνα του κατηγορήθηκε ως οπαδός του ολοκληρωτισμού και χαρακτηρίστηκε ως «Κόκκινος Πατριάρχης». Η παρούσα μελέτη σκοπό έχει να αποκαταστήσει τη μνήμη του σπουδαίου αυτού Ρουμάνου ιεράρχη και να αναδείξει το διαχρονικό του έργο.