Η μουσική κίνηση στην Αθήνα κατά την εποχή της μικρασιατικής εκστρατείας και καταστροφής μέσα από τον καθημερινό τύπο: παραστασιολογία - ρεπερτόριο - κοινωνικός ρόλος

Abstract

The evaluation of musical life in Athens during the two years 1922 and 1923,resulting from the abundant relevant articles in Athenian daily newspapers of the time, reveals both entertainment and social attributes pertaining to musical events during this period. Despite their decrease directly after the Asia Minor Catastrophe, musical performances continued to entertain the Athenian public which had a preference for light opera rather than other kinds of music, given that this genre had a more direct appeal to popular audiences and functioned as an antipode to the harsh financial, political and social reality. On the other hand, a part from cultivating musically and delighting those who participated in musical events, these also served other purposes, such as strengthening national identity and instilling solidarity inregards to the refugees. A manifestation of these purposes was popular concerts,which were established at the time and were something of a controversy amongst music critics, as for some the concerts were educational and an element of progress, whereas for others they were of a poor standard, downgrading one’s aestheticcriterion. The research showed that the Asia Minor Catastrophe’s influence on Athenian musical events of this period is imprinted on the musical genre preferences, on the number, the form and the purpose of performances, as well as on the sometimes enthusiastic or otherwise critical journalistic commentary of critics.

Η αποτίμηση της μουσικής κίνησης στην Αθήνα κατά την διετία 1922-1923,όπως αυτή προκύπτει από την πλούσια σχετική αρθρογραφία των αθηναϊκών ημερήσιων εφημερίδων της εποχής, αναδεικνύει τόσο τον ψυχαγωγικό όσο και τον κοινωνικό χαρακτήρα των μουσικών δρώμενων της περιόδου αυτής. Παρά τη μείωσή τους αμέσως μετά τη μικρασιατική καταστροφή, τα μουσικά δρώμενα εξακολουθούσαν να ψυχαγωγούν το αθηναϊκό κοινό με προτίμηση στις οπερέτες έναντι των άλλων μουσικών ειδών, δεδομένου ότι το είδος αυτό προσέγγιζε αμεσότερα το λαϊκό κοινό και αποτελούσε τον αντίποδα στη σκληρή οικονομική,πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα. Από την άλλη, εκτός της μουσικής καλλιέργειας και της τέρψης των συμμετεχόντων τα μουσικά δρώμενα υπηρετούσαν και άλλους στόχους, όπως η ενίσχυση της εθνικής αυτοσυνειδησίας και η έμπρακτη αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες. Γέννημα των στόχων αυτών αποτελούσαν οι λαϊκές συναυλίες, οι οποίες εγκαινιάστηκαν την περίοδο αυτή και δίχασαν τους κριτικούς της μουσικής, αφού για άλλους διαπαιδαγωγούσαν το λαό και συνιστούσαν στοιχείο προόδου και για άλλους αποτελούσαν ευτελείς παραστάσεις, οι οποίες υποβάθμιζαν το αισθητικό κριτήριο. Η έρευνά μας έδειξε ότι η επίδραση της μικρασιατικής καταστροφής στα μουσικά δρώμενα της Αθήνας αποτυπώνεται την περίοδο αυτή στις προτιμήσεις των μουσικών ειδών, στον αριθμό, τη μορφή και στο σκοπό των παραστάσεων, καθώς και στον άλλοτε διθυραμβικό και άλλοτε επικριτικό δημοσιογραφικό σχολιασμό των κριτικών