Αποτελεσματικότητα της θεραπείας με υψηλή δόση ροσουβαστατίνης σε σύγκριση με χαμηλή δόση ροσουβαστατίνης σε συνδυασμό με φαινοφιμπράτη ή με χαμηλή δόση ροσουβαστατίνης σε συνδυασμό με Ω-3 λιπαρά σε ασθενείς με μεικτή υπερλιπιδαιμία

Abstract

Background: Mixed or combined hyperlipidemia is a common metabolic disorder characterized by elevated concentrations of both cholesterol and triglycerides (TG). Metabolic syndrome (MetS) is characterized by raised TG together with low high density lipoprotein cholesterol (HDL-C) levels and a predominance of small dense low density lipoproteins (sdLDL). Mixed hyperlipidemia, oxidative stress and inflammation are related to a high risk for cardiovascular events.Objective: The aim of the study was to compare the efficacy of high-dose rosuvastatin, low-dose rosuvastatin plus fenofibrate and low-dose rosuvastatin plus omega-3 fatty acids on anthropometric variables, lipid profile, inflammatory markers and carbohydrate metabolism parameters, as well as on LDL and HDL phenotype and activities of atherosclerosis-related enzymes, in patients with mixed hyperlipidemia. Methods: Ninety patients with mixed hyperlipidaemia (LDL-C > 160 and TG > 200 mg/dl) participated in the study. Patients were randomly allocated to receive for 3 months rosuvastatin 40 mg (n = 30, group R), rosuvastatin 10 mg plus fenofibrate 200 mg (n = 30, group RF) or rosuvastatin 10 mg plus omega 3 fatty acids 2 g daily (n = 30, group RΩ).Results: Three patients dropped out, whereas 87 patients completed the study. After 3 months of treatment 28% of patients in the R group, 54.2% in the RF group and 29.2% in the RΩ group no longer met the MetS diagnostic criteria (p < 0.01 vs. baseline in all treatment groups). No alterations in body weight, BMI, waist circumference and blood pressure were observed after 3 motnhs of treatment. Non-HDL-C levels were reduced in all groups: in R group by 54%, in RF group by 42% and in RΩ group by 42%. Significant reductions in TCHOL, LDL-C and TG levels were observed in all groups. The reductions in total and LDL-C were greatest in the R group, while a more pronounced reduction of TGs in the RF group compared with that in the R and the RΩ group was observed. HDL-C levels were significantly increased only in the RF group. The mean LDL size was significantly increased in all groups. This change was more prominent with RF than with other treatments in parallel with its greater hypotriglyceridemic capacity (p<0.05 compared with R and Rω). A decrease in insulin resistance with RF was also important. Only RF significantly raised HDL-C levels (by 7.7%, p<0.05) by increasing the cholesterol of small HDL particles. However, the cholesterol of larger HDL subclasses was significantly increased by R and RΩ. In all treatment groups a significant reduction in total plasma LpPLA2 activity was observed (by 41, 38 and 30% for groups R, RF and RΩ, respectively). This decrease was greater in the R and RF groups compared with the RΩ combination (p < 0.05). HDL-LpPLA2 activity was increased more in the RF group (+43%) compared with the R and RΩ groups (+ 18% and + 35%, respectively; p < 0.05 for both comparisons). A 53% reduction of hsCRP levels was observed in the R group, while in the RF and RΩ groups smaller reductions were notified by 28 and 23%, respectively (p < 0.05 and p < 0.01 for the comparisons of group R with groups RF and RW, respectively). No significant changes were observed in PON1 activities in all treatment groups.Conclusion: High doses of rosuvastatin and small doses of rosuvastatin plus either fenofibrate or n-3 fatty acids exhibit favorable effects on both LDL-C and non-HDL-C levels. However, rosuvastatin monotherapy more potently reduces these parameters. Moreover, rosuvastatin monotherapy has a more potent effect on LpPLA2 activity and hsCRP compared with rosuvastatin plus fenofibrate or rosuvastatin plus ω-3 fatty acids in patients with mixed hyperlipidemia. The combination of rosuvastatin plus fenofibrate leads to a greater decrease in triglyceride levels and a greater increase in HDL-C levels compared with the other two treatments. In addition, all regimens increase mean LDL size. However, RF is the most effective in increasing mean LDL size. A differential effect of treatments was noted on the HDL subfraction profile. All in all, high doses of rosuvastatin may represent the treatment of choice in individuals with mixed dyslipidemia.

Εισαγωγή: Η μικτή δυσλιπιδαιμία είναι μια συχνή μεταβολική διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης και TG. Η παρούσα έρευνα εκτίμησε τις μεταβολές του λιπιδαιμικού προφίλ και των μεταβολικών παραμέτρων σε ασθενείς με μικτή δυσλιπιδαιμία μετά τη χορήγηση διαφορετικών υπολιπιδαιμικών σχημάτων. Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι η ταυτόχρονη αντιμετώπιση όλων των διαταραχών του μεταβολισμού έχει ιδιαίτερη σημασία σε άτομα με μικτή δυσλιπιδαιμία και συνυπάρχουσες μεταβολικές διαταραχές.Σκοπός: Σκοπός αυτής της τυχαιοποιημένης μελέτης ήταν η εκτίμηση της επίδρασης υψηλής δόσης ροσουβαστατίνης καθώς και του συνδυασμού χαμηλής δόσης ρουσουβαστατίνης με φαινοφιμπράτη ή ω-3 λιπαρά οξέα στις ανθρωπομετρικές και μεταβολικές παραμέτρους του ορού, στο φαινότυπο των LDL και των HDL σωματιδίων, καθώς και στις ενεργότητες ενζύμων που σχετίζονται με την αθηροσκλήρωση (LpPLA2), σε ασθενείς με μικτή δυσλιπιδαιμία, αλλά χωρίς σακχαρώδη διαβήτη κατά την έναρξη της μελέτης. Μέθοδοι: Στη μελέτη συμμετείχαν 90 ασθενείς με TG >200 mg/dl και LDL-C >160 mg/dl. Οι ασθενείς έλαβαν υποθερμιδική δίαιτα για 3 μήνες και στη συνέχεια τυχαιοποιήθηκαν σε ροσουβαστατίνη 40 mg/ημέρα (ομάδα Ρ, n = 30), σε συνδυασμό ροσουβαστατίνης 10 mg με φαινοφιμπράτη 200 mg/ημέρα (ομάδα ΡΦ, n = 30) ή σε συνδυασμό ροσουβαστατίνης 10 mg με ω-3 λιπαρά οξέα 2 gr/ημέρα (ομάδα ΡΩ, n = 30). Πριν την έναρξη της αγωγής και μετά από 3 μήνες θεραπείας εκτιμήθηκαν τα σωματομετρικά στοιχεία και προσδιορίσθηκαν οι μεταβολικές παράμετροι.Αποτελέσματα: Από τους 90 ασθενείς που συμμετείχαν, 3 δεν ολοκλήρωσαν τη μελέτη. Έπειτα από 3 μήνες θεραπείας το 28% των ασθενών στην ομάδα Ρ, το 54.2% στην ομάδα ΡΦ και το 29.2% στην ομάδα ΡΩ δεν πληρούσε πλέον τα κριτήρια για τη διάγνωση του ΜετΣ σε σύγκριση με το αρχικό 17%, 20% και 20% των ασθενών στις αντίστοιχες ομάδες που δεν πληρούσε τα κριτήρια για τη διάγνωση του ΜετΣ κατά την ένταξη τους στη μελέτη. Η αρτηριακή πίεση, o δείκτης μάζας σώματος, το σωματικό βάρος και η περίμετρος μέσης δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά κατά τη διάρκεια της αγωγής. Σε όλες τις ομάδες ασθενών παρατηρήθηκαν σημαντικές μειώσεις των επιπέδων της non-HDL, της ολικής και της LDL-C καθώς και των TG. Η χορήγηση της Ρ προκάλεσε μεγαλύτερη μείωση της non-HDL, καθώς και της ολικής και της LDL-C σε σύγκριση με τους συνδυασμούς ΡΦ και ΡΩ (p<0.001). Αντίθετα, η χορήγηση του συνδυασμού ΡΦ είχε ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη μείωση των TG σε σύγκριση με τη μονοθεραπεία με Ρ καθώς και σε σύγκριση με τη χορήγηση του συνδυασμού ΡΩ (p<0.01). Δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές μεταβολές της HDL-C στις ομάδες Ρ και ΡΩ, ενώ παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση στην ομάδα ΡΦ (p < 0.05). Τόσο η χορήγηση της Ρ (p <0.01) όσο και των συνδυασμών ΡΦ και ΡΩ είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση της συγκέντρωσης των sdLDL (p < 0.001 για όλες τις συγκρίσεις). Η μείωση της sdLDL-C ήταν σημαντικά μεγαλύτερη στην ομάδα ΡΦ σε σύγκριση με τις ομάδες Ρ και ΡΩ (p < 0.05, για όλες τις συγκρίσεις). Το ποσοστό των sdLDL στο σύνολο των LDL σωματιδίων μειώθηκε περισσότερο με τη χορήγηση του συνδυασμού ΡΦ (p < 0.05, σε σύγκριση με τις ομάδες Ρ και ΡΩ). Επιπρόσθετα, η χορήγηση του συνδυασμού ΡΦ είχε ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη αύξηση της μέσης διαμέτρου των LDL σωματιδίων (p < 0.05, σε σύγκριση τις ομάδες Ρ και ΡΩ). Ο δείκτης αντίστασης στην ινσουλίνη (δείκτης HOMA) αυξήθηκε στην ομάδα Ρ (+55%, p < 0.01 έναντι των αρχικών επιπέδων), ενώ η χορήγηση του συνδυασμού ΡΦ είχε ως αποτέλεσμα μείωση του δείκτη HOMA (-40%, p < 0.05 σε σύγκριση με τις ομάδες Ρ και ΡΩ). Ο συνδυασμός ΡΦ είχε ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη μείωση των επιπέδων του ουρικού οξέος του ορού σε σύγκριση με τη χορήγηση της Ρ και του συνδυασμού ΡΩ (p < 0.05 για όλες τις συγκρίσεις). Επιπρόσθετα, η χορήγηση του συνδυασμού ΡΦ είχε ως αποτέλεσμα αύξηση των επιπέδων της κρεατινίνης του ορού σε σύγκριση με τις άλλες ομάδες θεραπείας (p < 0.05 για όλες τις συγκρίσεις). Τόσο η χορήγηση της Ρ όσο και των συνδυασμών ΡΦ και ΡΩ είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση της ενεργότητας της LpPLA2 (p<0.001 για όλες τις συγκρίσεις). Ωστόσο, η ενεργότητα της LpPLA2 μειώθηκε περισσότερο με τη χορήγηση της Ρ και του συνδυασμού ΡΦ σε σύγκριση με τη χορήγηση τον συνδυασμού ΡΩ (p <0.05 και για τις 2 συγκρίσεις). Τα επίπεδα της υψηλής ευαισθησίας C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (hsCRP) μειώθηκαν περισσότερο με τη χορήγηση της Ρ τόσο σε σύγκριση με το συνδυασμό ΡΦ (p < 0.05), όσο και σε σύγκριση με τη χορήγηση του συνδυασμού ΡΩ (p < 0.01).Συμπεράσματα: Και τα 3 θεραπευτικά σχήματα ήταν καλά ανεκτά από τον πλυθησμό της μελέτης. Η υψηλή δόση ροσουβαστατίνης προκάλεσε μεγαλύτερες μειώσεις στα επίπεδα της non-HDL-C, της ολικής και της LDL-C καθώς και της hsCRP σε σύγκριση με τους συνδυασμούς ΡΦ και ΡΩ. Αντίθετα, ο συνδυασμός χαμηλής δόσης ροσουβαστατίνης με φαινοφιμπράτη έχει ευνοϊκότερη επίδραση στα επίπεδα των TG, στον φαινότυπο των LDL και των HDL σωματιδίων, στην αντίσταση στην ινσουλίνη καθώς και στα επίπεδα του ουρικού οξέος σε σύγκριση με τη μονοθεραπεία με υψηλή δόση ροσουβαστατίνης ή το συνδυασμό χαμηλής δόσης ροσουβαστατίνης με ω-3 λιπαρά οξέα σε ασθενείς με μικτή δυσλιπιδαιμία.