Συσχέτιση στιβάδας νευρικών ινών αμφιβληστροειδούς και διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας

Abstract

Purpose: To evaluate and follow up the Retinal Nerve Fiber Layer (RNFL) thickness in patients with diabetes mellitus type II compared to normal subjects of similar age and gender, having first excluded any risk factors for glaucoma, and to investigate the correlation between the RNFL thickness with the severity of diabetic retinopathy at its primary stages and with other ocular and diabetic parameters.Methods: Prospective, noninvasive, case series study of 27 diabetic patients without diabetic retinopathy, 24 diabetic patients with mild retinopathy and 25 normal age-matched subjects (control group, CG). Exclusion criteria for the study included all known predisposing factors for glaucoma. All participants underwent complete ophthalmological examination and imaging with GDxVCC-SLP for the evaluation of the RNFL. Multivariate analysis was applied in order to investigate the correlation between RNFL with diabetic parameters such as the duration of diabetes, insulinotherapy and the levels of glycosylated Haemoglobin (HbA1c), and with ocular parameters such as cup-to-disc ratio (C/D), Central Corneal Thickness (CCT) and levels of normal intraocular pressure (IOP). The follow up was 2 years for all three groups and examinations were performed at baseline, 12 and 24 months. Multivariate factor analysis (R-mode) was performed for each group separately.Results: From all the results of the GDxVCC software numerical parameters, the mean inferior average of RNFL and the Temporal – Superior – Nasal – Inferior – Temporal (TSNIT) Std deviation were statistically significantly lower while the Nerve Fiber Indicator (NFI) was higher in both diabetic groups compared to CG at baseline examination and during follow up. There was no statistically significant difference between the diabetic groups. Factor analysis showed no significant correlation between the RNFL and all previously mentioned diabetic and ocular parameters. There was no statistically significant difference among the 3 groups regarding the TSNIT average thickness. During both follow up examinations, there was no statistically significant change (reduction) of the RNFL thickness and of the GDxVCC numerical parameters for the three groups compared to baseline examination.Conclusion: As shown by the multivariate analysis in this study, RNFL thickness is independent of CCT, normal IOP, duration of diabetes, use of insulin and HbA1c levels. Contrary to previous studies that have shown more prominent thinning of the RNFL in the superior retina in diabetics, our study shows more pronounce RNFL defect in the lower retina, which can be explained by the fact that blood flow is lower in the inferior retina and therefore it is more vulnerable to the metabolic stress of diabetes. NFI was increased in both diabetic groups even in the absence of any risk factors for glaucoma. 2 years follow up showed no significant reduction of RNFL thickness in all groups, indicating that RNFL damage may occur early in diabetic patients.

Σκοπός: Να εκτιμηθεί και να παρακολουθηθεί το πάχος της στιβάδας των νευρικών ινών του αμφιβληστροειδούς (RNFL) σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 σε σύγκριση με φυσιολογικά άτομα παρόμοιας ηλικίας και φύλου αφού πρώτα έχουν αποκλειστεί προδιαθεσικοί παράγοντες για γλαύκωμα. Να διερευνηθεί η συσχέτιση του πάχους της στιβάδας των νευρικών ινών με τη σοβαρότητα της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας στα αρχικά της στάδια όπως και με άλλες οφθαλμικές και διαβητικές παραμέτρους.Μέθοδοι: Πρόκειται για μια προοπτική, μη παρεμβατική μελέτη μιας σειράς ασθενών από 27 διαβητικούς ασθενείς χωρίς διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, 24 διαβητικούς ασθενείς με ήπια αμφιβληστροειδοπάθεια και 25 φυσιολογικά άτομα συμβατά σε ηλικία. Τα κριτήρια αποκλεισμού για τη μελέτη περιελάμβαναν όλους του προδιαθεσικούς παράγοντες για γλαύκωμα. Όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε πλήρη οφθαλμολογική εξέταση και απεικόνιση με το scanning laser polarimetry (GDxVCC) για την εκτίμηση του πάχους της στιβάδας των νευρικών ινών. Εφαρμόσθηκε η πολυπαραγοντική ανάλυση σε κάθε ομάδα χωριστά με σκοπό να διερευνηθεί η συσχέτιση του πάχους της στιβάδας των νευρικών ινών με διαβητικές παραμέτρους όπως η διάρκεια του Σακχαρώδη Διαβήτη, η ινσουλινοθεραπεία και τα επίπεδα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) καθώς και με οφθαλμικές παραμέτρους όπως το πηλίκο κοίλανσης προς δίσκου του οπτικού νεύρου (C/D R), το κεντρικό πάχος κερατοειδούς (CCT) και τα επίπεδα της φυσιολογικής ενδοφθάλμιας πιέσεως (ΕΟΠ). Η παρακολούθηση ήταν διετής για τις 3 ομάδες και εξετάσεις διενεργήθηκαν στους 0, 12 και 24 μήνες.Αποτελέσματα: Το Inferior Average και η TSNIT SD ήταν στατιστικά σημαντικά χαμηλότερες ενώ ο Nerve Fiber Indicator (NFI) ήταν υψηλότερος και στις δύο ομάδες των διαβητικών ασθενών σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου τόσο κατά την αρχική επίσκεψη όσο και κατά την διάρκεια του χρόνου παρακολούθησης. Δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των διαβητικών ομάδων. Η πολυπαραγοντική ανάλυση δεν έδειξε σημαντική συσχέτιση μεταξύ της στιβάδας των νευρικών ινών και όλων των προαναφερθέντων διαβητικών και οφθαλμικών παραμέτρων. Κατά την διάρκεια του χρόνου παρακολούθησης δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική μείωση του πάχους της στιβάδας των νευρικών ινών και στις τρεις ομάδες σε σύγκριση με την αρχική επίσκεψη.Συμπέρασμα : Με βάση την πολυπαραγοντική ανάλυση, το πάχος της στιβάδας των νευρικών ινών είναι ανεξάρτητο από το CCT, την φυσιολογική ΕΟΠ, την διάρκεια του διαβήτη, την ινσουλινοθεραπεία και τα επίπεδα της HbA1c. Η μελέτη μας έδειξε μεγαλύτερη λέπτυνση στο κατώτερο τμήμα του αμφιβληστροειδή. Αυτό μπορεί να αποδοθεί στο γεγονός ότι η αιματική ροή είναι χαμηλότερη στον κατώτερο αμφιβληστροειδή και συνεπώς είναι περισσότερο ευάλωτος στο μεταβολικό στρες του διαβήτη. Ο NFI ήταν αυξημένος και στις δύο διαβητικές ομάδες ακόμα και επί απουσίας παραγόντων κινδύνου για γλαύκωμα. Στα δύο χρόνια παρακολούθησης δεν παρατηρήθηκε σημαντική μείωση του πάχους της στιβάδας των νευρικών ινών σε όλες τις ομάδες, γεγονός που πιθανόν να υποδηλώνει ότι η βλάβη συμβαίνει στα αρχικά στάδια της νόσου στους διαβητικούς ασθενείς.