Αξιολόγηση της επαγγελματικής έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία: εξειδίκευση για την περίπτωση των συστημάτων μαγνητικής τομογραφίας

Abstract

The occupational exposure to electromagnetic fields (EMF), an Occupational Health and Safety (OHS) issue of great scientific, social and economic significance, was under intense European negations for the last twenty years; the new relevant Directive 2013/35/EU is the legislative integration.A research program concerning occupational EMF exposure was launched by the University of Thessaly, the Ministry of Labor (which was in charge for the timely implementation of the European Directive into national legislation) and the Office of Non-Ionizing Radiation of the Greek Atomic Energy Commission (EEAE). The appropriate measurements and exposure assessments were conducted at selected workplaces including power production and distribution, railway, broadcasting, hospital MRI systems, port bridge cranes, industrial and research installation and ordinary workplace offices.For the vast majority of the workplaces, the measured EMF values were not only below the occupational limits of the Directive, but also below the general public exposure limits. The few locally detected high EMF values and the possible overexposures are manageable through appropriate technical and organizational OHS measures.The case of maintenance of EMF emitting equipment is an exception that needs proper attention, as the maintenance procedures are, in general, risky and can lead to overexposures.The widespread, usually social, concern about the EMF exposure, most of the times involve very low and/or undefined exposures. This thorough occupational EMF survey, in general, did not justify the concern and through the knowledge added, hopes to contribute to the occupational EMF exposure assessment both nationally and internationally.

Η έκθεση των εργαζομένων σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία (ΗΜΠ), ζήτημα Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας (ΥΑΕ) με έντονο επιστημονικό, κοινωνικό και οικονομικό ενδιαφέρον, αποτέλεσε αντικείμενο έντονων εξελίξεων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο τα τελευταία σχεδόν είκοσι χρόνια. Η νέα σχετική Οδηγία 2013/35/ΕΕ και το σχετικό εναρμονισμένο Ελληνικό π.δ. 120/2016, είναι η νομοθετική ολοκλήρωση του κρίσιμου αυτού θέματος.Ο υπογράφων, στα πλαίσια της ενασχόλησης του με τις μη-ιοντίζουσες ακτινοβολίες ως ερευνητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας (αρμόδιο για την έγκαιρη και ουσιαστική εφαρμογή της Οδηγίας), εκπόνησε πιλοτικό ερευνητικό πρόγραμμα διερεύνησης της επαγγελματικής έκθεσης σε ΗΜΠ σε συνεργασία με το Γραφείο Μη-Ιοντιζουσών Ακτινοβολιών της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας. Πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις και αξιολόγηση της έκθεσης σε κατάλληλα επιλεγμένες θέσεις σε εγκαταστάσεις της ΔΕΗ, του ΟΣΕ, της ΕΡΤ, σε νοσοκομεία με συστήματα Απεικόνισης Μαγνητικού Συντονισμού, στον ΟΛΠ, σε βιομηχανικές και ερευνητικές εγκαταστάσεις, αλλά και σε χώρους γραφείων.Η συντριπτική πλειοψηφία των μετρήσεων δεν παρουσίασε υπερβάσεις των οριακών τιμών έκθεσης της Οδηγίας, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπερβαίνονται ούτε τα εθνικά όρια για τον γενικό πληθυσμό. Οι λίγες περιπτώσεις υπερβάσεων είναι εξαιρετικά τοπικά εντοπισμένες και διαχειρίσιμες με τεχνικά και οργανωτικά μέτρα στην βάση των αρχών της ΥΑΕ. Ανοικτό θέμα παραμένει η συντήρηση του εξοπλισμού που εκπέμπει ΗΜΠ, διότι σε περίπτωση που είναι ενεργός ενδέχεται να υπάρχουν σημαντικές υπερβάσεις.Ο διάχυτος, περισσότερο κοινωνικός, προβληματισμός γύρω από τα ΗΜΠ υπάρχει συνήθως για πολύ χαμηλές ή/και απροσδιόριστες εκθέσεις. Με την παρούσα εργασία δημιουργήθηκε επιπλέον γνώση για την συνολική κατάσταση στην Ελλάδα, η οποία αποτελεί πυλώνα για την διαχείριση των ΗΜΠ σε χώρους εργασίας στην χώρα μας αλλά και διεθνώς.