Αναβαλλόμενη φορολογία και οι επιπτώσεις στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις

Abstract

The present thesis examines the relevance of comprehensive interperiod income tax allocation and highlights the role and importance of Deferred Tax Positions in Consolidated Financial Statements, focusing not only on the size or changes but also identifying and categorizing their causes, by constructing through hand-collected data a prototype Data Base. The sample consists of the largest financial and non-financial firms listed in the Athens Stock Exchange and covers the period from 2005 to 2012, after the mandatory adoption of IFRS. The size, composition and trend of deferred tax positions vary significantly from year to year and between Financial and Non-Financial firms, but also between industries. Employee Benefits are diachronically the most important sources of Deferred Tax Assets (DTAs), while Deferred Tax Liabilities (DTLs) arise mainly from Book-Tax differences related to depreciation from (PPE).Greece’s recent fiscal instability provides an intriguing setting for examining the consequences of tax reforms on the business environment. The findings suggest that a tax rate increase by 6%, applicable at the end of 2012, would significantly favor firms with DTAs (minority), by strengthening their Assets and Net Income (the banking industry claims the lion's share), while in contrast it would negatively affect the Net Income, and would inflate the liabilities of firms with DTLs (majority).A reduction in rates brings about exactly the opposite results. The variation in the “short-run” revaluation effect, arising from the heterogeneous deferred tax positions across the sectors, could lead to reactions and incentives for or against a tax reform that focuses on the increase or decrease of corporate tax rates.Additionally, I extend prior research (based on US GAAP data), and examine if the recognition of deferred tax assets coming from the carry forward of unused tax losses (DTA_TLC), especially under the prism of financial crisis, complies with the IAS 12 requirements, and whether internal and external corporate governance attributes, like ownership structure, auditor’s firm size and audit’s quality, possibly affect the recognition of DTA_TLC. Using a logistic multivariate regression model, my findings suggest that DTA_TLC are not recognized in accordance with the guidelines provided by IAS 12. The quality of disclosures, firm size and the selection of non-Big4 auditors, increase the probability of recognition of DTA_TLC (experimental variable). In contrast, a greater auditor’s independence and an unqualified audit opinion seem to impair the creation of DTA from TLC. Based on the above, the quantitative and qualitative characteristics of the Deferred Taxes should be taken seriously into account and evaluated accordingly by all users of the Financial Statements. It would also be useful to further explore the possibility of tax and supervisory authorities to utilize the tax disclosures in order to track tax evasion or income shifting, to create models able to predict the firms’ ability to pay taxes and, finally, to simplify the process and reduce the cost of revenue collection.

Η παρούσα διατριβή εξετάζει την καταλληλότητα μιας πλήρους διαπεριοδικής κατανομής των φόρων εισοδήματος και αναδεικνύει τον ρόλο και τη σημαντικότητα των Αναβαλλόμενων Φορολογικών Θέσεων στις Ενοποιημένες Χρηματοοικονομικές καταστάσεις, εστιάζοντας όχι μόνο στο μέγεθος και τις μεταβολές τους αλλά ταυτοποιώντας και κατηγοριοποιώντας τις αιτίες δημιουργίας τους, κατασκευάζοντας μια μοναδική βάση δεδομένων (prototype Data Base) με πρωτογενώς αντληθέντα (hand-collected) στοιχεία. Το δείγμα αποτελείται από τις μεγαλύτερες, Χρηματοοικονομικές και Μη Χρηματοοικονομικές, εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών εταιρείες, και καλύπτει την περίοδο 2005-2012, μετά την υποχρεωτική εφαρμογή των IFRS. Το ύψος, η σύνθεση και η τάση των Αναβαλλόμενων Φορολογικών Θέσεων διαφοροποιείται σημαντικά μεταξύ Χρηματοοικονομικών και Μη Χρηματοοικονομικών εταιρειών, αλλά και μεταξύ των κλάδων. Η πιο σημαντική πηγή διαχρονικά των Αναβαλλόμενων Φόρων Ενεργητικού (DTAs) είναι οι “Παροχές και τα Ωφελήματα Προσωπικού”, ενώ του Παθητικού (DTLs) οι “Αποσβέσεις” από Ενσώματα & Ασώματα Πάγια. Η πρόσφατη στην Ελλάδα δημοσιονομική αστάθεια προσφέρεται επίσης για την εξέταση των επιπτώσεων φορολογικών μεταρρυθμίσεων στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Τα ευρήματα της έρευνας υποδηλώνουν ότι μια αύξηση των συντελεστών φορολογίας κατά 6%, με εφαρμογή στο 2012, ευνοεί σημαντικά εταιρείες που διαθέτουν DTAs (μειοψηφία), διότι ενισχύει το Ενεργητικό και την κερδοφορία τους (με τη μερίδα του λέοντος να πηγαίνει στις Τράπεζες), ενώ αντίθετα επιβαρύνει τα αποτελέσματα και αυξάνει τις υποχρεώσεις εταιρειών με DTLs (πλειοψηφία). Μια μείωση των συντελεστών επιφέρει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα. Η απόκλιση της “εφάπαξ” αυτής επίδρασης- επανεκτίμησης οφείλεται στις ετερογενείς θέσεις DTAs/DTLS από κλάδο σε κλάδο, και θα μπορούσε να οδηγήσει σε αντιδράσεις και κίνητρα για πρωτοβουλίες υπέρ ή κατά μιας φορολογικής μεταρρύθμισης, η οποία επικεντρώνεται στην αύξηση ή μείωση των εταιρικών φορολογικών συντελεστών.Επιπλέον, επεκτείνω την υφιστάμενη έρευνα (βασιζόμενη σε US GAAP δεδομένα), διερευνώντας εάν η αναγνώριση Αναβαλλόμενων Φορολογικών Στοιχείων Ενεργητικού, από αχρησιμοποίητες Φορολογικές Ζημίες εις Νέον (DTA_TLC), ειδικότερα σε περιόδους οικονομικής κρίσης, καλύπτει τα προαπαιτούμενα του IAS 12, και εάν εσωτερικά και εξωτερικά χαρακτηριστικά εταιρικής διακυβέρνησης, όπως η μετοχική δομή, το μέγεθος ελεγκτικής εταιρείας και η ποιότητα των ελέγχων, επηρεάζουν ενδεχομένως την αναγνώριση (DTA_TLC). Χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο πολυπαραγοντικής Λογιστικής Παλινδρόμησης, τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι οι DTA_TLC δεν αναγνωρίζονται σύμφωνα με τις οδηγίες που παρέχονται από το IAS 12. Η ποιότητα των γνωστοποιήσεων, το μέγεθος της εταιρείας, και η επιλογή ενός ελεγκτικού οίκου εκτός των Big4, αυξάνουν την πιθανότητα αναγνώρισης DTA_TLC (εξεταζόμενη μεταβλητή). Αντίθετα ένας πιο ανεξάρτητος εξωτερικός έλεγχος καθώς και η έκφραση γνώμης χωρίς επιφύλαξη φαίνεται να μειώνουν την εν λόγω πιθανότητα. Με βάση τα ανωτέρω, τα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά των Αναβαλλόμενων Φόρων θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη και να αξιολογούνται αναλόγως από όλους τους χρήστες των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Θα ήταν επίσης χρήσιμο να διερευνηθεί περαιτέρω η δυνατότητα αξιοποίησης από τις Φορολογικές και Εποπτικές Αρχές των φορολογικών αποκαλύψεων για τον εντοπισμό φοροδιαφυγής ή μεταφοράς φορολογητέας ύλης, για τη δημιουργία μοντέλων πρόβλεψης της φοροδοτικής ικανότητας των επιχειρήσεων και τέλος για την απλούστευση της διαδικασίας και μείωση του κόστους συλλογής των φόρων.