Ο Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης: φύση των δικαιωμάτων και εφαρμογή τους: το παράδειγμα του Πρωτοκόλλου Συλλογικών Καταγγελιών

Abstract

The purpose of this study is to examine the contribution of the mechanism for submitting and examining collective complaints that is established by the Collective Complaints Protocol to the Council of Europe's European Social Charter (ESC) and, in this context, the contribution of the European Committee of Social Rights (ECSR) to strengthening the rights of the Charter. It examines whether and how the rights enshrined in the Charter are strengthened, both through the mechanism of the Protocol itself and through the ECSR’s case law on the admissibility and merits of the collective complaints.Importance is given in the process itself that is being established by the Collective Complaints Protocol as well as in the ECSR case law on the admissibility of collective complaints (in terms of ensuring access to the mechanism), the new institutional role of the ECSR in the context of the Protocol, and, in particular, in the committee's case law concerning the merits of the collective complaints. The substantive reinforcement of rights by the ECSR and the ways by which it is accomplished are also being examined. Specifically: through the interpretative approach that the ECSR adopts, by means of the relevant interpretative tools and methods it uses, the identification of clear-cut state obligations and the widening of the scope of rights (temporal, personal and substantive). In addition to the interpretative approach of the ECSR, the effect of other factors on enhancing the rights is also examined, such as: the establishment of consistent case law by the ECSR, its involvement in international dialogue, and the interaction of its jurisprudence with the case law and the conclusions of other international judicial or quasi-judicial bodies, and the very nature of the ESC as an international treaty for the protection of human rights.The research takes place: (i) at the level of admissibility, where the ECSR's decisions on the admissibility of collective complaints are examined; (ii) at the merits level, examining the ECSR rulings on the merits of the collective complaints; (iii) on the one hand, in relation to the Committee's up-to-date conclusions in the context of the regular review of national reports on the implementation of the ESC, on the other hand, in relation to the case law of other international jurisdictions on related issues, mainly in comparison to the case-law of the European Court of Human Rights.The first 100 judgments of the ECSR are being examined. Decisions are grouped thematically and their key points are being approached, where the ECSR defines the temporal, personal and substantive scope of the rights.From the research of the ECSR’s case law, it is clear that there is a steady, evolving and dynamic course of jurisprudential strengthening of the rights guaranteed by the Charter, which has been established through interpretative techniques, methods and principles developed and evolved into contact and dialogue with other judicial and semi-judicial bodies, mainly with the ECHR. The new role of the ECSR in the context of the Protocol is also noted, as well as the further strengthening of its jurisdictional nature and its interaction with both the mechanism itself and the rights under consideration.Overall, the thesis provides a positive answer to the question of the contribution of the Collective Complaints Protocol to the European Social Charter to the strengthening of the nature and application of the rights enshrined in the international treaty.

Στόχο της παρούσας μελέτης αποτελεί η διερεύνηση της συνεισφοράς του μηχανισμού υποβολής και εξέτασης συλλογικών καταγγελιών που εγκαθιδρύει το Πρωτόκολλο Συλλογικών Καταγγελιών στον Ευρωπαίκό Κοινωνικό Χάρτη (ΕΚΧ) του Συμβουλίου της Ευρώπης, και, στο πλαίσιο αυτού, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων ( ΕΕΚΔ), στην ενίσχυση των δικαιωμάτων του Χάρτη. Ερευνάται το κατά πόσον αλλά και με τι τρόπο, τόσο μέσω του ίδιου του μηχανισμού του Πρωτοκόλλου, όσο και μέσω της νομολογίας της ΕΕΚΔ επί του παραδεκτού και του βάσιμου των συλλογικών καταγγελιών, ενισχύονται τα δικαιώματα που κατοχυρώνει ο Χάρτης. Δίνεται βάρος στην ίδια τη διαδικασία που εγκαθιστά το Πρωτόκολλο καθώς και στη νομολογία της ΕΕΚΔ επί του παραδεκτού των συλλογικών καταγγελιών (με όρους διασφάλισης της πρόσβασης στο μηχανισμό), στο νέο θεσμικό ρόλο αυτής (της ΕΕΚΔ) στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου, και, κύρια, στην επί της ουσίας των συλλογικών καταγγελιών νομολογία της επιτροπής. Ερευνάται η κατ’ ουσίαν ενίσχυση των δικαιωμάτων από το όργανο ελέγχου και οι τρόποι με τους οποίους αυτή επιτυγχάνεται. Συγκεκριμένα: μέσω της ερμηνευτικής προσέγγισης που η ΕΕΚΔ υιοθετεί, μέσω των σχετικών ερμηνευτικών εργαλείων και μεθόδων που χρησιμοποιεί, του προσδιορισμού σαφών απορρεόντων κρατικών υποχρεώσεων και της διεύρυνσης του πεδίου εφαρμογής των δικαιωμάτων (χρονικού, προσωπικού και ουσιαστικού). Επίσης, εκτός από την ερμηνευτική προσέγγιση των δικαιωμάτων από την ΕΕΚΔ, ερευνάται και η επίδραση άλλων παραγόντων στην ενίσχυση των δικαιωμάτων, όπως: η στοιχειοθέτηση σταθερής νομολογίας από το όργανο ελέγχου, η συμμετοχή του στον διεθνή δικαιοδοτικό διάλογο και η αλληλεπίδραση της νομολογίας του με τη νομολογία και τα συμπεράσματα άλλων διεθνών δικαιοδοτικών ή οιονεί δικαιοδοτικών οργάνων, η ίδια η φύση του κειμένου κατοχύρωσης των κοινωνικών δικαιωμάτων ως διεθνούς συνθήκης προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η έρευνα λαμβάνει χώρα: (i) σε επίπεδο παραδεκτού, όπου εξετάζονται οι αποφάσεις της ΕΕΚΔ επί του παραδεκτού των συλλογικών καταγγελιών (ii) σε επίπεδο ουσίας, όπου εξετάζονται οι αποφάσεις της ΕΕΚΔ επί του βασίμου των προβαλλόμενων με τις συλλογικές καταγγελίες ισχυρισμών (iii) συγκριτικά, αφενός σε σχέση με τα μέχρι πρότινος συμπεράσματα της Επιτροπής στο πλαίσιο της τακτικής διαδικασίας ελέγχου εθνικών εκθέσεων εφαρμογής του ΕΚΧ, αφετέρου σε σχέση με τη νομολογία άλλων διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων σε συναφή ζητήματα, κυρίως σε σύγκριση με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.Ερευνώνται οι 100 και πλέον πρώτες αποφάσεις της ΕΕΚΔ. Οι αποφάσεις ομαδοποιούνται σε θεματικές ενότητες και προσεγγίζονται τα βασικά σημεία τους, όπου η ΕΕΚΔ οριοθετεί το χρονικό, προσωπικό και ουσιαστικό πεδίο εφαρμογής των δικαιωμάτων.Από την έρευνα της νομολογίας της ΕΕΚΔ διαπιστώνεται μια σταθερή και εξελικτική δυναμική νομολογιακή πορεία ενίσχυσης των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται από τον Χάρτη, μέσα από ερμηνευτικές τεχνικές, μεθόδους και αρχές που αναπτύσσονται και εξελίσσονται σε επαφή και διάλογο με άλλα δικαιοδοτικά και ημι-δικαιοδοτικά όργανα, κύρια με το ΕΔΔΑ. Επίσης διαπιστώνεται ο νέος ρόλος που αναλαμβάνει η ΕΕΚΔ στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου, η περαιτέρω ενίσχυση του δικαιοδοτικού της χαρακτήρα και η αλληλεπίδραση του τόσο με τον ίδιο το μηχανισμό όσο και με τα υπό εξέταση δικαιώματα.Συνολικά, η διατριβή απαντάει στο ερώτημα της συμβολής του Πρωτοκόλλου Συλλογικών Καταγγελιών του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη στην ενίσχυση της φύσης και της εφαρμογής του δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται από τη διεθνή συνθήκη με θετικό τρόπο.