Η αντιμυλλέριος ορμόνη (ΑΜΗ) ως προγνωστικός παράγων για επίτευξη εγκυμοσύνης σε προγράμματα εξωσωματικής γονιμοποίησης

Abstract

Background. Antimullerian hormone has been established as a reliable quantitative marker of ovarian reserve and is widely used as a prognostic marker of quantitative ovarian response. Most studies have shown that serum AMH levels are positively associated with the total number of retrieved oocytes after ovarian stimulation, and that AMH is highly predictive of poor ovarian response. It would be reasonable to expect that the availability of a greater number of oocytes would lead to higher pregnancy rates. However, the results so far regarding the ability of AMH to predict a positive pregnancy test in an IVF programme have been controversial. Many studies have shown a positive correlation between AMH and pregnancy rates, while other studies have presented limited predictive ability or no correlation between AMH levels and IVF outcome. Recent meta-analyses have failed to confirm this correlation. The question whether AMH predicts pregnancy after IVF still remains.Objective. We examined the predictive ability of serum antimullerian hormone levels for clinical pregnancy in women who underwent IVF cycles in a short agonist protocol. Moreover, we investigated the possible correlation of serum AMH with cycle cancellation rate, number of retrieved oocytes, number of MII oocytes, poor response rate (≤3 oocytes), number of embryos, embryotransfer rate and live birth rate.Design. We studied 222 infertile women of reproductive age undergoing their first IVF attempt between June 2010 and March 2016. Multivariate logistic regression analysis was performed to evaluate the independent associations between clinical pregnancy and its possible predictors. Implementation of AMH and age quartiles was preferred over the use of continuous variables due to the non-linear pattern of associations implicating the aforementioned covariates. The lowest quartiles were set as reference categories for both independent variables. Finally, a stratification of the association between AMH levels and clinical pregnancy rates, across age quartiles-strata, was also undertaken for the clearer presentation of underlying results.Results. 14.9% of cycles were cancelled, >3 oocytes were retrieved in 55.4% of cycles and embryo transfer was performed in 70.7% of cases. Live birth was the final outcome in 19.8% of subjects, miscarriage occurred in 4.1%, whereas no pregnancy occurred in the remaining 76.1% of the study sample. The number of oocytes, cancellation rate, number of embryos, embryotransfer rate and pregnancy rates (live birth, miscarriage) were positively associated with serum AMH concentrations (p<0.001, for each association). When analyzed by age quartiles, the overall association between AMH and clinical pregnancy rates was evident across all age strata.Conclusions. Serum AMH levels are a strong predictive marker of clinical pregnancy in women undergoing short agonist IVF protocol. There is also a strong association with cancellation rate, number of oocytes retrieved, poor response (≤3 oocytes), number of embryos, embryotransfer rate and live birth rates. The predictive value of AMH in our study was strong in all age groups.

Εισαγωγή: Η αντιμυλλέριος ορμόνη έχει καθιερωθεί στην κλινική πράξη ως ένας αξιόπιστος ποσοτικός δείκτης του ωοθηκικού αποθέματος και χρησιμοποιείται ευρέως ως προγνωστικός δείκτης της ποσοτικής ωοθηκικής απάντησης. Οι περισσότερες μελέτες έχουν δείξει θετική συσχέτιση των τιμών ΑΜΗ ορού με τον αριθμό των ωαρίων που λαμβάνονται μετά από φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών και ιδιαίτερα ισχυρή συσχέτιση με την πτωχή ωοθηκική ανταπόκριση. Θα αναμέναμε ότι η διαθεσιμότητα ενός μεγαλύτερου αριθμού ωαρίων θα συνοδευόταν από υψηλότερα ποσοστά κύησης. Εντούτοις, τα αποτελέσματα των ερευνών για τη σχέση μεταξύ ΑΜΗ και επίτευξης κύησης μετά από προγράμματα εξωσωματικής γονιμοποίησης ήταν μέχρι στιγμής αντικρουόμενα. Πολλές μελέτες παρουσίασαν την ΑΜΗ ως καλό προγνωστικό δείκτη των ποσοστών γέννησης ζώντος νεογνού, ενώ σε άλλες διεπιστώθη ότι η ΑΜΗ δεν έχει σημαντική προγνωστική ικανότητα. Πρόσφατες μετα-αναλύσεις δεν επιβεβαίωσαν τη σχέση αυτή. Το ερώτημα εάν η ΑΜΗ προβλέπει την επίτευξη κύησης μετά από IVF παραμένει.Σκοπός: Διερευνήσαμε την προγνωστική αξία των επιπέδων ΑΜΗ ορού στην επίτευξη κύησης σε γυναίκες που υπεβλήθησαν σε πρόγραμμα εξωσωματικής γονιμοποίησης με τη χρησιμοποίηση βραχέος πρωτοκόλλου ωοθηκικής διέγερσης με GnRH αγωνιστή. Επιπλέον, μελετήσαμε την πιθανή συσχέτιση της ΑΜΗ ορού με το ποσοστό ακύρωσης κύκλων, τον αριθμό ληφθέντων ωαρίων, τον αριθμό ώριμων (ΜΙΙ) ωαρίων, το ποσοστό πτωχής ανταπόκρισης (≤3 ωάρια), τον αριθμό των εμβρύων, το ποσοστό εμβρυομεταφοράς και το ποσοστό γέννησης ζώντων νεογνών.Υλικό-Μέθοδος: Μελετήσαμε 222 υπογόνιμες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας που υπεβλήθησαν στην πρώτη προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης, μεταξύ 1ης Ιουνίου 2010 και 31ης Μαρτίου 2016. Εφαρμόσθηκε πολυμεταβλητή λογαριθμική ανάλυση παλινδρόμησης για την αξιολόγηση των συσχετίσεων της ΑΜΗ και της ηλικίας με την κλινική κύηση. Λόγω του μη-γραμμικού προτύπου των συσχετίσεων που εμπλέκουν τις προαναφερθείσες συμεταβλητές, η ηλικία και η ΑΜΗ εισήχθησαν στο μοντέλο σε τεταρτημόρια ως ανεξάρτητες μεταβλητές. Τα χαμηλότερα τεταρτημόρια ετέθησαν ως κατηγορίες αναφοράς. Τέλος, διερευνήθηκε η συσχέτιση μεταξύ επιπέδων ΑΜΗ και ποσοστών κλινικής κύησης ανά ηλικιακό τεταρτημόριο.Αποτελέσματα: 14.9% των κύκλων ακυρώθηκαν, >3 ωάρια ελήφθησαν σε 55.4% των κύκλων και εμβρυομεταφορά έγινε σε 70.7% των περιπτώσεων. Η γέννηση ζώντος νεογνού ήταν το τελικό αποτέλεσμα σε 19.8% των ασθενών, παλινδρόμηση συνέβη σε 4.1% των περιπτώσεων, ενώ στο υπόλοιπο 76,1% του δείγματος της μελέτης δεν επετεύχθη εγκυμοσύνη. Οι συγκεντρώσεις ΑΜΗ ορού συσχετίσθηκαν θετικά με τον αριθμό των ωαρίων, το ποσοστό ακύρωσης, τον αριθμό των εμβρύων, το ποσοστό εμβρυομεταφοράς και το ποσοστό κλινικής κύησης (γέννηση ζώντος νεογνού, παλινδρόμηση) (p<0.001 για όλες τις συσχετίσεις). Οι αναλύσεις των υπο-ομάδων ανά τεταρτημόριο ηλικίας έδειξαν ξεκάθαρα τη συνολική συσχέτιση μεταξύ ΑΜΗ και ποσοστών κλινικής κύησης κατά μήκος όλων των ηλικιακών ομάδων.Συμπέρασμα: Τα επίπεδα ΑΜΗ ορού αποτελούν έναν ισχυρό προγνωστικό δείκτη επίτευξης κύησης σε γυναίκες που υποβάλλονται σε βραχύ πρωτόκολλο ωοθηκικής διέγερσης με GnRH αγωνιστή στο πλαίσιο ενός προγράμματος εξωσωματικής γονιμοποίησης. Διαπιστώνεται επίσης ισχυρή συσχέτιση με το ποσοστό ακύρωσης του κύκλου, τον αριθμό των ωαρίων, την πτωχή ανταπόκριση (≤3 ωάρια), τον αριθμό των εμβρύων, το ποσοστό εμβρυομεταφοράς και το ποσοστό γέννησης ζώντος νεογνού. Η προγνωστική αξία της ΑΜΗ στη μελέτη μας ήταν ισχυρή σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.