Εφαρμογές της θεωρίας ελέγχου στο σχεδιασμό δημοσιονομικής πολιτικής

Abstract

This doctoral thesis is part of the ongoing research regarding fiscal policy and debt sustainability and, in particular, it developed an algorithmic approach to the design of fiscal policy based on applications of linear feedback control theory.The thesis focused on the problem of designing fiscal policy rules which are capable of modifying the dynamics of the system at hand in such a way that a sequence of desired, fixed target values is tracked, without deviations. As such, this thesis belongs to the literature that attempted to provide a dynamic generalization of Tinbergen’s static fixed target theory in the early 1970s.In order to model the economic system at hand we utilized linear deterministic variants of Samuelson’s multiplier-accelerator model, both time-varying and time-invariant, along with the government budget constraint. With regard to the time-varying case, the aim of the analysis was twofold: assuming that the implementation of the proposed policy plan (i.e. the policy rule) causes a reaction on the part of private agents, which leads to changes in the values of the parameters of the system, we wanted to take into account the variation of the parameters in the process of policy and design and examine its effects and, at the same time, to design policy rules which ensure that the policy targets will be met simultaneously, without deviations.Moreover, all the models where modified in order to explicitly take into account the time-lags associated with the design and implementation of policy, which led to fiscal policy being sidelined since the early 1990s. The main result of the doctoral thesis is that frequent (in our case, quarterly) policy interventions on the basis of these rules allow for the smooth transition of the system toward the desired target path. The results of the simulations conducted indicate that, for the specific models used in this thesis, this result holds for both time-invariant and time-varying systems. In addition, for the case of the time-varying systems, it seems that the structure of the system is not particularly affected from the policy interventions.

Η παρούσα διατριβή εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της υπό εξέλιξη έρευνας σχετικά με τη δημοσιονομική πολιτική και τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους και, συγκεκριμένα, συνίσταται σε μια αλγοριθμική εφαρμογή τεχνικών της γραμμικής μαθηματικής θεωρίας ελέγχου με ανάδραση στο σχεδιασμό δημοσιονομικής πολιτικής. Στα πλαίσια της διατριβής μελετήθηκε το πρόβλημα του σχεδιασμού κατάλληλων κανόνων δημοσιονομικής πολιτικής οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να τροποποιούν τη δυναμική του υπό εξέταση συστήματος κατά τρόπο τέτοιο ώστε να είναι εφικτή η ταυτόχρονη και χωρίς αποκλίσεις επίτευξη μιας ακολουθίας επιθυμητών σταθερών στόχων. Υπό τη σκοπιά αυτή, η διατριβή μπορεί να θεωρηθεί πως αποτελεί μια συμβολή στην προσπάθεια της δυναμικής επέκτασης της στατικής θεωρίας σταθερών στόχων του Tinbergen, η οποία είχε ξεκινήσει ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 αλλά διακόπηκε απότομα λόγω της κριτικής Lucas και της άνθησης της προσέγγισης των ορθολογικών προσδοκιών. Για την περιγραφή του υπό εξέταση οικονομικού συστήματος χρησιμοποιήθηκαν διαφορετικές ντετερμινιστικές εκδοχές του υποδείγματος πολλαπλασιαστή-επιταχυντή του Samuelson, τόσο χρονικά αναλλοίωτες όσο και χρονικά μεταβαλλόμενες, σε συνδυασμό με τον εισοδηματικό περιορισμό της κυβέρνησης. Στην περίπτωση των χρονικά μεταβαλλόμενων συστημάτων, ο στόχος της ανάλυσης ήταν διττός: θεωρώντας ως δεδομένο ότι η εφαρμογή του προτεινόμενου πλάνου (κανόνα) πολιτικής θα προκαλέσει την αντίδραση των ιδιωτικών δρώντων της οικονομίας, η οποία τελικά οδηγεί στη μεταβολή των παραμέτρων του συστήματος, έπρεπε αφενός να ληφθεί υπόψη η μεταβολή των παραμέτρων στη διαδικασία σχεδιασμού πολιτικής και να μελετηθούν οι επιδράσεις της και, αφετέρου, να σχεδιαστούν κανόνες πολιτικής οι οποίοι θα εξασφαλίζουν την ταυτόχρονη και χωρίς αποκλίσεις επίτευξη των στόχωνΕπιπλέον, τα υποδείγματα αυτά τροποποιήθηκαν κατάλληλα ώστε να λαμβάνονται ρητά υπόψη οι χρονικές υστερήσεις που εμπεριέχονται τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής, οι οποίες αποτελούν έναν από τους λόγους που οδήγησαν στην «περιθωριοποίηση» της δημοσιονομικής πολιτικής ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.Το βασικό συμπέρασμα της διατριβής είναι πως οι συχνές (στην περίπτωσή μας τριμηνιαίες) παρεμβάσεις πολιτικής στη βάση των κανόνων αυτών επιτρέπουν την ομαλή, χωρίς έντονες διακυμάνσεις, μετάβαση του συστήματος στους επιθυμητούς στόχους. Τα αποτελέσματα των προσομοιώσεων δείχνουν ότι, για τα υποδείγματα που χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα διατριβή, το συμπέρασμα αυτό ισχύει τόσο στην περίπτωση χρονικά αναλλοίωτων όσο και στην περίπτωση χρονικά μεταβαλλόμενων συστημάτων, όπου επιπλέον παρατηρήθηκε πως η συγκεκριμένη προσέγγιση εξασφαλίζει ότι η δομή του συστήματος δεν επηρεάζεται σημαντικά από την άσκηση πολιτικής.