Επαναχρησιμοποίηση νερού: περιβαλλοντική προστασία και δείκτες μέτρησης επίδοσης

Abstract

Current water related challenges and water scarcity problems, caused by imbalances between supply and demand, increased pollution of water bodies and/or inadequate funds for the exploitation of available resources, have rendered integrated water resources management a necessity. Treated wastewater has been proven to be a reliable alternative water resource that can play a vital role in integrated water resources management, addressing both water demand and supply, wastewater disposal and environmental protection. Reclaimed water is receiving growing attention worldwide as an effective integrated solution for addressing water scarcity, with numerous benefits (e.g. locally controlled and constant water supply unaffected by climatic conditions, reduced wastewater discharges and decreased water abstractions, energy savings). So far, however, the potential for treated wastewater reuse has not been widely exploited in Greece and Europe, even though these regions have been subject to growing water scarcity. This is mostly due to specific policy, economic, social, technical, legal and institutional barriers which inhibit the implementation of water reuse and recycling (WR&R) schemes.The present thesis focuses on the contribution of WR&R in environmental protection and sustainability of water resources systems, and the use of metrics to assess the performance of these systems.The aim of the thesis is to develop a methodological framework for estimating the contribution of WR&R in environmental protection and sustainability of water resources systems. It provides a comprehensive approach towards integrated water resources management, by diagnosing water related problems, evaluating and identifying appropriate interventions, and promoting the implementation of these interventions at the local level.The proposed methodological framework consists of four steps, and aims to:a. Assess water systems’ vulnerability to water scarcity (STEP 1)b. Estimate the anticipated contribution of alternative WR&R interventions to vulnerability mitigation (STEP 2)c. Develop an enabling environment (recommendations of suitable enabling instruments and arrangements) to enhance the implementation of WR&R interventions at the local level (STEPS 3 & 4).STEP 1 focuses on the vulnerability assessment of water systems to water scarcity. Vulnerability is considered a function of a system’s exposure to hazards, its sensitivity and its adaptive capacity. The vulnerability assessment is conducted at river basin scale, through the use of ten proxy indicators, expressing natural, physical, socio-economic and institutional attributes of water systems, and a composite vulnerability index (VI). Through the proxy indicators the vulnerability profiles of the analyzed systems are formulated, describing the significant water resources pressures, and the aspects that need to be improved in each case. The ten selected indicators fall under the three vulnerability aspects, i.e. exposure, sensitivity and adaptive capacity: Renewable water resources per capita - Falkenmark indicator (F) Untreated wastewater discharge as percentage of available water resources (WW) Water Exploitation Index (WEI) Water self-sufficiency (SELF) Population Density (DENS) Vegetation cover of the area (VEG) Consumption of alternative water resources (ALT) Economically active population (EC) Population who did not proceed to secondary education (ED) Gross Regional Domestic Product per capita (GDP)The ten proxy indicators combined formulate the VI (Equation 3), which can be used to rank and benchmark areas as to their vulnerability status, as well as for the comparative assessment of the same area in different time periods. Weights are assigned to the respective vulnerability indicators using the Principal Components Analysis.In STEP 2 potential WR&R interventions are assessed according to the anticipated vulnerability reduction, using the VI. Five broad WR&R intervention types are defined based on the water use sectors that could be supplied with reclaimed water: Type #1: Use of reclaimed water in crop irrigation Type #2: Use of reclaimed water in the urban environment Type #3: Use of reclaimed water in industrial processes Type #4: Use of reclaimed water for environmental protection & enhancing ecosystem services Type #5: Use of reclaimed water in several water use sectors (multipurpose WR&R schemes)Alternative interventions can be identified for each type depending on the required and available quantity and quality of reclaimed water. Different WR&R interventions affect certain parameters of the analyzed water systems and induce changes in specific indicators of the VI. The VI is calculated for each WR&R intervention and compared to the VI of the current conditions. The potential WR&R interventions are, thus, ranked according to the anticipated vulnerability reduction achieved through their implementation (ΔVI). Through the conducted assessment, effective WR&R interventions are identified to alleviate existing water scarcity conditions in the examined areas (interventions with the highest ΔVI in absolute values, ΔVI <0).STEPS 3 & 4 aim at developing an enabling environment for enhancing the actual implementation of the identified WR&R interventions. In STEP 3 22 policy, economic, social, legal and institutional factors of potential influence on WR&R implementation are identified, using the PESTL analysis. These factors are assessed to identify the driving forces / drivers that enhance, and the barriers that inhibit, the integration of WR&R schemes in the regional water systems. An on-line PESTLE questionnaire was developed for the assessment of the 22 factors, through interaction, consultation and active participation of local stakeholders of the examined areas. In STEP 4 the barriers identified in STEP 3 are further analysed following a Cross-Impact/System analysis. Through the conducted analyses the key barriers, i.e. those barriers that obstruct the implementation of WR&R schemes the most, are identified. On the basis of key barriers the enabling instruments and arrangements that are needed to boost WR&R implementation at the local level are recommended. Key barriers are useful for policy formulation towards an enabling environment, and should be given priority by the decision-makers for the successful implementation of WR&R interventions.The four steps of the proposed methodology were applied in the 46 River Basins of Greece (STEPS 1 & 2) and in the Copiapó River Basin in Chile (STEPS 3 & 4). The Copiapó River Basin is a Study Site of the European Union (EU) funded research project COROADO (duration: 2011-2015), which was seeking to promote WR&R technologies in Latin America, and it was chosen for the application of the proposed methodology because of data availability. The vulnerability assessment of the 46 Greek River Basins (RB) to water scarcity was conducted using 10 individual indicators and a composite index (VI) developed for these specific areas.According to the analysis, Attica is the most vulnerable RB to water scarcity (VI = 0.49), while the RB of Thassos and Samothrace is the least vulnerable out of the 46 RBs (VI = -0.27). Therobustness of VI was also assessed following Uncertainty and Sensitivity analyses. Then,potential alternative WR&R interventions were identified for the Attica RB, on the basis of theproposals presented in the “Master Plan for Reusing the Effluents of the Wastewater Treatment Plants (WWTP) of Attica” (Greek Ministry of Infrastructure, Transport and Networks, 2009). The WR&R interventions that involve multipurpose WR&R schemes - use of reclaimed water in several water use sectors - are the most effective in terms of vulnerability mitigation, because they provide the RB with greater supply of reclaimed water covering greater percentages of demand. As expected, the larger quantities of reclaimed water used the greatest vulnerability reduction achieved. The greatest vulnerability reduction (ΔVI = -10.10%) occurs in the case of maximum utilization of the effluents of the WWTPs of Attica in the near future, i.e. if all the proposed WR&R interventions of the first implementation phase of the Master Plan are applied.The Copiapó RB also faces severe water scarcity conditions, mainly due to strong populationgrowth, high temporal variation of rainfall and absolute dependence of agriculture to irrigation. Urban WR&R interventions are considered to have an essential contribution in the mitigation of water systems vulnerability in the area. The proposed methodology supporting the development of an enabling environment for the implementation of WR&R schemes was applied in the Copiapó RB. The political, economic, social, technical, legal and institutional factors that may influence WR&R implementation in the regional water system positively (drivers) or negatively (barriers) were identified through the mapping of local stakeholder perceptions. Through the analysis it was observed that barriers outweigh drivers for the implementation of urban WR&R schemes in Copiapó River Basin (10 barriers and 5 drivers), while the key barriers, which could be useful for policy formulation towards an enabling environment in the area, concern:The unclear legal framework regarding the ownership of treated wastewater, The lack of environmental policies focusing on pollution control, The limited integration of reclaimed water use in the current land use and development policies, The lack of public awareness on WR&R, and The limited availability of governmental funding sources for WR&R.The synthesis of these four steps in a unified framework is an innovation for the water resources management sector, as such a framework provides a unique tool that combines the assessment and monitoring of the status of water resources systems with the identification and enhancement of suitable interventions for its improvement. Different methods and tools have already been proposed in the literature for the individual steps of the proposed framework. Through the comparison of the methods proposed in the present thesis with those found in the literature, the main advantages and limitations of the proposed methodology are identified and analyzed. Taking into consideration the results from the application of the proposed framework in the 46 Greek RBs and in the Copiapó RB, and the identified limitations, specific issues and ideas are put forward for further investigation for the future enhancement of the proposed framework.

Για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων στον τομέα των υδάτων είναι επιτακτική η υιοθέτηση ενός ορθολογικού συστήματος διαχείρισης, το οποίο θα αναζητά και θα εφαρμόζει εναλλακτικές λύσεις για την αποδοτικότερη χρήση και τη μειωμένη ρύπανση των υδατικών πόρων. Τα επεξεργασμένα υγρά απόβλητα θεωρείται πως μπορούν να παρέχουν μία ουσιαστική λύση στην ενίσχυση διαφόρων χρήσεων, διαδραματίζοντας ρόλο ζωτικής σημασίας στα πλαίσια της ορθολογικής διαχείρισης των υδατικών πόρων, αφού αντιμετωπίζουν τόσο το πρόβλημα της υπεράντλησης και της μειωμένης διαθεσιμότητας, όσο και το πρόβλημα της υποβαθμισμένης ποιότητας των υδατικών πόρων. Παρά τα πολλαπλά οφέλη που έχει η χρήση ανακτημένου νερού (επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων), μέχρι στιγμής, η δυναμική της επαναχρησιμοποίησης των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων δεν έχει αξιοποιηθεί πλήρως, καθώς πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά, τεχνικά, νομικά-θεσμικά εμπόδια δυσχεραίνουν τη διείσδυση και την ευρύτερη εφαρμογή αυτών των πρακτικών, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο.Αντικείμενο της παρούσας Διατριβής είναι η επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση νερού (Ε&ΑΝ), η διερεύνηση της συμβολής της στην περιβαλλοντική προστασία και στη βιώσιμη λειτουργία των υδατικών συστημάτων και η χρήση δεικτών μέτρησης της επίδοσης των συστημάτων αυτών.Στόχος της Διατριβής είναι η ανάπτυξη μεθοδολογικού πλαισίου για την εκτίμηση της συνεισφοράς της Ε&ΑΝ στην περιβαλλοντική προστασία και στη βιώσιμη λειτουργία των υδατικών συστημάτων. Η παρούσα Διατριβή παρέχει μία ολιστική προσέγγιση για την ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων μέσα από τη διάγνωση των προβλημάτων, την αξιολόγηση και τον εντοπισμό κατάλληλων επεμβάσεων, και την προώθηση της εφαρμογής των επεμβάσεων αυτών σε τοπικό επίπεδο.Το προτεινόμενο μεθοδολογικό πλαίσιο αποτελείται από τέσσερα βήματα και στοχεύει στην:α. Εκτίμηση της τρωτότητας των υδατικών συστημάτων στη σπανιότητα ύδατος, (ΒΗΜΑ 1)β. Αξιολόγηση της συνεισφοράς εναλλακτικών επεμβάσεων Ε&ΑΝ στη μείωση της τρωτότητας (ΒΗΜΑ 2), καιγ. Ανάπτυξη ευνοϊκού περιβάλλοντος (πρόταση υποστηρικτικών μέτρων) για την εφαρμογή των επεμβάσεων Ε&ΑΝ σε τοπικό επίπεδο (ΒΗΜΑΤΑ 3 & 4).Στο ΒΗΜΑ 1 πραγματοποιείται η εκτίμηση της τρωτότητας των υδατικών συστημάτων σε συνθήκες σπανιότητας ύδατος, σε επίπεδο λεκάνης απορροής. Η τρωτότητα των υδατικών συστημάτων θεωρείται συνάρτηση της πιθανής έκθεσης τους στη σπανιότητα ύδατος, της ενδογενούς τους ευαισθησίας και της προσαρμοστικής τους ικανότητας στις αλλαγές. Η εκτίμηση της τρωτότητας πραγματοποιείται τόσο με τη χρήση επιμέρους δεικτών τρωτότητας, όσο και με τη χρήση του σύνθετο δείκτη τρωτότητας (Vulnerability Index - VI), συνεκτιμώντας τα υδρολογικά και τα κοινωνικό-οικονομικά χαρακτηριστικά των υπό μελέτη συστημάτων. Οι δέκα επιμέρους δείκτες τρωτότητας που χρησιμοποιούνται εκφράζουν επαρκώς και ισότιμα τις τρεις συνιστώσες της τρωτότητας, αντικατοπτρίζοντας τον πολυσχιδή της χαρακτήρα (φυσική, υλική/τεχνική, οικονομική και κοινωνική διάσταση), και είναι οι εξής: Ανανεώσιμοι υδατικοί πόροι κατά κεφαλήν - Δείκτης Falkenmark (F) Ανεπεξέργαστα υγρά απόβλητα προς τους ανανεώσιμους υδατικούς πόρους (WW) Δείκτης Εκμετάλλευσης Ύδατος (WEI) Αυτάρκεια υδατικών πόρων (SELF) Πυκνότητα πληθυσμού (DENS) Κάλυψη περιοχής από βλάστηση (VEG) Κατανάλωση εναλλακτικών υδατικών πόρων (ALT) Οικονομικά ενεργός πληθυσμός (EC) Πληθυσμός που δεν προχώρησε στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (ED) Κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (GDP)Μέσα από τη χρήση των δέκα επιμέρους δεικτών αναγνωρίζονται οι πιέσεις που δέχονται τα υπό μελέτη συστήματα, καθώς και τα σημεία που χρήζουν ενίσχυσης σε κάθε περίπτωση. Οι δέκα επιμέρους δείκτες εκτίμησης της τρωτότητας συνδυάζονται στον VI (Εξίσωση 1), ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη συγκριτική αξιολόγηση της τρωτότητας μεταξύ διαφορετικών περιοχών, αλλά και μεταξύ διαφορετικών χρονικών περιόδων για την ίδια περιοχή. Οι βαρύτητες των δεικτών που συνθέτουν τον VI προκύπτουν από την Ανάλυση Κύριων Συνιστωσών.Στο ΒΗΜΑ 2 γίνεται η αξιολόγηση εναλλακτικών επεμβάσεων Ε&ΑΝ ως προς τη συνεισφορά τους στη μείωση της τρωτότητας, χρησιμοποιώντας τον VI. Προσδιορίζονται πέντε τύποι επεμβάσεων Ε&ΑΝ, ανάλογα με τη χρήση του ανακτημένου νερού: Τύπος #1: Άρδευση Τύπος #2: Αστικές και περιαστικές χρήσεις Τύπος #3: Βιομηχανικές χρήσεις Τύπος #4: Περιβαλλοντική προστασία και ενίσχυση υπηρεσιών οικοσυστήματος Τύπος #5: Σύνθετα σχήματα για πολλαπλές χρήσειςΚάθε ένας από τους πέντε τύπους περιλαμβάνει εναλλακτικές επεμβάσεις - σενάρια Ε&ΑΝ, ανάλογα με την απαιτούμενη και τη διαθέσιμη ποιότητα και ποσότητα ανακτημένου νερού. Οι επεμβάσεις Ε&ΑΝ επηρεάζουν ορισμένες παραμέτρους των υπό μελέτη συστημάτων και προκαλούν αλλαγές στους επιμέρους δείκτες που συνθέτουν τον VI. Ο VI υπολογίζεται για κάθε εναλλακτική επέμβαση Ε&ΑΝ και συγκρίνεται με τον VI της παρούσας κατάστασης, όπως αυτός προέκυψε από το BHMA 1. Έτσι, οι πιθανές επεμβάσεις Ε&ΑΝ κατατάσσονται ανάλογα με τη συνεισφορά που αναμένεται να έχουν στη μείωση της τρωτότητας των υδατικών συστημάτων (ΔVI). Μέσα από την κατάταξη αυτή εντοπίζονται και επιλέγονται κατάλληλες επεμβάσεις Ε&ΑΝ για την αντιμετώπιση της σπανιότητας ύδατος στην υπό μελέτη περιοχή (πρόκειται για τις επεμβάσεις εκείνες που έχουν το μεγαλύτερο ΔVI σε απόλυτη τιμή και για τις οποίες ισχύει ΔVI <0).Τα ΒΗΜΑΤΑ 3 και 4 στοχεύουν στην ανάπτυξη ευνοϊκού περιβάλλοντος για την εφαρμογή των επιλεγμένων επεμβάσεων Ε&ΑΝ. Στο ΒΗΜΑ 3 αναγνωρίζονται, στη βάση της ανάλυσης PESTL, 22 πολιτικοί, οικονομικοί, κοινωνικοί, τεχνικοί, νομικοί και θεσμικοί παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την εφαρμογή επεμβάσεων Ε&ΑΝ σε μία περιοχή και αξιολογούνται ώστε να εντοπιστούν τα κίνητρα που ευνοούν και τα εμπόδια που δυσχεραίνουν την ένταξη των συστημάτων Ε&ΑΝ στα υφιστάμενα πλαίσια διαχείρισης υδατικών πόρων. Η αξιολόγηση αυτή γίνεται μέσα από την αλληλεπίδραση, τη διαβούλευση και την ενεργή συμμετοχή των τοπικών φορέων της υπό μελέτη περιοχής, με τη χρήση κατάλληλα διαμορφωμένου διαδικτυακού ερωτηματολογίου. Μέσω της έρευνας ερωτηματολογίων αποτυπώνονται οι απόψεις των τοπικών φορέων και των ενδιαφερόμενων μερών σχετικά με: Το είδος της επιρροής που έχει ο κάθε παράγοντας στην εφαρμογή επεμβάσεων Ε&ΑΝ (θετική ή αρνητική), Τη σημασία της επιρροής αυτής (μικρή / μέτρια / μεγάλη), Προτάσεις για να ξεπεραστεί η αρνητική επιρροή των παραγόντων.Στο ΒΗΜΑ 4 αναλύονται τα πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά, τεχνικά, νομικά και θεσμικά εμπόδια που εντοπίστηκαν στο ΒΗΜΑ 3, και αναγνωρίζονται τα πιο σημαντικά, δηλαδή εκείνα τα οποία δυσχεραίνουν περισσότερο την εφαρμογή των επεμβάσεων Ε&ΑΝ. Η αλλαγή των συγκεκριμένων εμποδίων σε κίνητρα αναμένεται να προκαλέσει τη μεγαλύτερη θετική αλλαγή στο υπό μελέτη σύστημα, διαμορφώνοντας συνθήκες ευνοϊκού περιβάλλοντος για την προώθηση επεμβάσεων Ε&ΑΝ. Από την Ανάλυση των Αλληλεξαρτήσεων (Cross-Impact Analysis - CIA) των εμποδίων και τον προσδιορισμό του συστημικού τους ρόλου (Ανάλυση Συστήματος - System Analysis), εντοπίζονται τα σημαντικά εμπόδια και κατ’ επέκταση οι απαιτούμενες προτεραιότητες επέμβασης σε τοπικό επίπεδο. Στη βάση αυτών των προτεραιοτήτων επέμβασης, προτείνονταιυποστηρικτικά μέτρα και ενέργειες για την ανάπτυξη ευνοϊκού περιβάλλοντος και την προώθηση της εφαρμογή των επεμβάσεων Ε&ΑΝ.Τα τέσσερα βήματα της προτεινόμενης μεθοδολογικής προσέγγισης εφαρμόστηκαν στις 46Λεκάνες Απορροής Ποταμών των 14 Υδατικών Διαμερισμάτων της Ελλάδας (ΒΗΜΑ 1 και ΒΗΜΑ2) καθώς και στη Λεκάνη Απορροής του Ποταμού Copiapó στη Χιλή (ΒΗΜΑ 3 και ΒΗΜΑ 4). ΗΛεκάνη Απορροής του Ποταμού Copiapó αποτελεί μελέτη περίπτωσης του χρηματοδοτούμενουαπό την Ευρωπαϊκή Ένωση ερευνητικού έργου COROADO (διάρκεια έργου: 2011-2015), τοοποίο είχε στόχο να προάγει την εφαρμογή επεμβάσεων E&AN στη Λατινική Αμερική, καιεπιλέχθηκε καθώς υπήρχαν διαθέσιμα δεδομένα για την εφαρμογή της μεθοδολογικήςπροσέγγισης της παρούσας Διατριβής. Η τρωτότητα των 46 ελληνικών Λεκανών ΑπορροήςΠοταμών (ΛΑΠ) στη σπανιότητα ύδατος εκτιμήθηκε τόσο στη βάση των δέκα επιμέρους δεικτών τρωτότητας, όσο και στη βάση του σύνθετου δείκτη τρωτότητας (VI), ο οποίος αναπτύχθηκε για τις συγκεκριμένες περιοχές μελέτης.Από τη συγκριτική αξιολόγηση και την ιεράρχηση των 46 ελληνικών ΛΑΠ ως προς τον VI,προέκυψε περισσότερο τρωτή στη σπανιότητα ύδατος η ΛΑΠ του Λεκανοπεδίου Αττικής, λόγωτης πολύ υψηλής της έκθεσης και ευαισθησίας, (τιμή VI 0.49) και λιγότερο τρωτή η ΛΑΠ Θάσου Σαμοθράκης (τιμή VI -0.27). Κατόπιν, εξετάστηκε η ευρωστία του VI (μέσω ΑναλύσεωνΑβεβαιότητας και Ευαισθησίας), και εντοπίστηκαν πιθανές εναλλακτικές επεμβάσεις – σενάριαΕ&ΑΝ για την περισσότερο τρωτή ΛΑΠ, τη ΛΑΠ του Λεκανοπεδίου Αττικής, στη βάση τωνπροτάσεων που παρουσιάζονται στο «Στρατηγικό Σχέδιο (Master Plan) για τηνΕπαναχρησιμοποίηση των Εκροών των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων στην Αττική»(Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, 2009). Από τη σύγκριση μεταξύ των VI της ΛΑΠ για τα διάφορα σενάρια Ε&ΑΝ με τον VI της υπάρχουσας κατάστασης (σενάριο βάσης), προέκυψε ότι οι πιο αποτελεσματικές επεμβάσεις Ε&ΑΝ για τη μείωση της τρωτότητας στη ΛΑΠ Λεκανοπεδίου Αττικής είναι αυτές που περιλαμβάνουν χρήση ανακτημένου νερού για την ενίσχυση διαφορετικών χρήσεων, καθώς τροφοδοτούν με μεγαλύτερη ποσότητα ανακτημένου νερού τη ΛΑΠ και καλύπτουν περισσότερες ανάγκες. Όπως ήταν αναμενόμενο, όσο μεγαλύτερες ποσότητες ανακτημένου νερού χρησιμοποιηθούν τόσο περισσότερο μειώνεται η τρωτότητα στη ΛΑΠ. Η μεγαλύτερη μείωση επέρχεται στο σύνθετο δείκτη τρωτότητας (ΔVI = -10%), στην περίπτωση που πραγματοποιηθεί η μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των εκροών των ΕΕΛ της ΛΑΠ Αττικής στο άμεσο μέλλον, δηλαδή στην περίπτωση που εφαρμοστούν όλες οι προτεινόμενες επεμβάσεις Ε&ΑΝ της Α’ Φάσης υλοποίησης του Στρατηγικού Σχεδίου. Η ΛΑΠ Copiapó στη Χιλή έχει επίσης, υψηλή τρωτότητα στη σπανιότητα ύδατος, κυρίως λόγω της ραγδαίας αύξησης του πληθυσμού της τις τελευταίες δεκαετίες, της μεγάλης εποχικής διακύμανσης των βροχοπτώσεων και της απόλυτης εξάρτησης της γεωργίας από την άρδευση. Για τη μείωση της τρωτότητας στη ΛΑΠ έχουν προταθεί επεμβάσεις Ε&ΑΝ για αστικές χρήσεις, οι οποίες θωρείται πως θα συνεισφέρουν σημαντικά στη μείωση της τρωτότητας των υδατικών συστημάτων. Για την προώθηση της εφαρμογής των επεμβάσεων Ε&ΑΝ για αστικές χρήσεις στη ΛΑΠ Copiapó εφαρμόστηκε η προτεινόμενη μέθοδος ανάπτυξης ευνοϊκού περιβάλλοντος. Αναγνωρίστηκαν οι πολιτικοί, οικονομικοί, κοινωνικοί, τεχνικοί, νομικοί και θεσμικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ένταξη των προτεινόμενων συστημάτων Ε&ΑΝ στην περιοχή (10 εμπόδια και 5 κίνητρα για την εφαρμογή των επεμβάσεων). Τα πιο σημαντικά εμπόδια, στα οποία πρέπει να δοθεί προτεραιότητα κατά τη διαμόρφωση πολιτικών με στόχο την ανάπτυξη ευνοϊκού περιβάλλοντος για την εφαρμογή των επεμβάσεων Ε&ΑΝ για αστικές χρήσεις στη ΛΑΠ Copiapó είναι: Το νομικό πλαίσιο σχετικά με την ιδιοκτησία και τα δικαιώματα χρήσης του ανακτημένου νερού, Η απουσία περιβαλλοντικών πολιτικών που να εστιάζουν στη μείωση της ρύπανσης, Η περιορισμένη ένταξη της χρήσης ανακτημένου νερού στις πολιτικές χρήσεις γης και χωροταξικής ανάπτυξης, Η ελλιπής ενημέρωση του κοινού σχετικά με την Ε&ΑΝ, και Η απουσία κρατικών πηγών χρηματοδότησης έργων Ε&ΑΝ.Για την αντιμετώπιση των εμποδίων αυτών προτάθηκαν κατάλληλα υποστηρικτικά μέτρα.Η σύνθεση των τεσσάρων αυτών επιμέρους βημάτων σε ένα ενιαίο πλαίσιο αποτελεί καινοτομία στον τομέα της διαχείρισης των υδατικών πόρων, καθώς παρέχει ένα πρωτοπόρο εργαλείο που συνδυάζει την αξιολόγηση και την παρακολούθηση της κατάστασης των υδατικών συστημάτων με τον εντοπισμό και την προώθηση κατάλληλων λύσεων για τη βελτίωσή της. Για τα επιμέρους βήματα του πλαισίου έχει αναπτυχθεί και προταθεί στο παρελθόν μία σειρά σχετικών μεθόδων και εργαλείων. Η μέθοδος που προτείνεται από την παρούσα Διατριβή συγκρίνεται με άλλες σχετικές μεθόδους που έχουν αναπτυχθεί ως τώρα και εντοπίζονται και αναλύονται τα κυριότερα πλεονεκτήματα και οι αδυναμίες της. Στη βάση των αποτελεσμάτων που προέκυψαν από την εφαρμογή του προτεινόμενου μεθοδολογικού πλαισίου, και των αδυναμιών που εντοπίστηκαν, προτείνεται η διερεύνηση συγκεκριμένων ζητημάτων, ώστε να εξελιχθεί περαιτέρω το προτεινόμενο μεθοδολογικό πλαίσιο στο μέλλον.