Die europäische kulturelle Außenpolitik nach dem Vertrag von Lissabon: auf dem Weg nach einer Neuorientierung der Europäischen Union?

Abstract

The present dissertation aims and intends to determine whether and under which conditions isthe establishment of a cultural foreign policy of the European Union (ECFP) possible. As basicmethodology, it poses the following questions and attempts to provide justified answers: Is theEuropean Union actually competent in an autonomous cultural foreign policy, to what extent andwith which restrictions? What role can the ECFP play in promoting a coherent European identityand for the EU's international relations? How would the ECFP be linked to other policies andcompetences of the Union, such as the neighborhood, development and trade policy? Whatwould the added value of the ECFP for the international relations of the EU?Main issues of the dissertation are also:-the role and importance of the ECFP for the formulation and promotion of a common Europeanidentity in the world based on the fundamental values of the Union and on the peaceful co -operation between the Union and its Member States with other cultures and peoples, in order topromote global economic stability and growth without challenging cultural diversity within theEU.- the levels and interactions between the competences of the Union, its Member States, but alsoof important international organizations, such as the UNESCO and the Council of Europe, inexternal cultural policy affairs and, in particular, concerning the intercultural dialogue. Thetakeover of the Union's cultural responsibility in the world and the added value of Europe as aglobal "cultural power".-the link between ECFP and the EU's enlargement process, its neighborhood policy and, inparticular, the integration of the Western Balkans and the Mediterranean region, as well as thepriorities of the EU’s funding programs.-the economic dimension of ECFP and, in particular, its relationship with the common tradepolicy, the media and audiovisual policy and the development policy, as well as its importancefor the prevention of crises and conflicts in a globalized but contradictory world.The main conclusion of the dissertation is that the formulation of a coherent legal and politicalframework (named as the "N.E.ST.O.R" Plan) is a prerequisite for Europe in order to undertake aleading role in today's globalized world through culture. Furthermore, the dissertation attempts tore-articulate the term "culture" at European level, with an emphasis on common values and witha view to fulfilling the conditions for shaping the ECFP and to strengthening the role of the EUat global level.

Η παρούσα διατριβή θέτει ως στόχο και εξετάζει, ως κεντρικό ζήτημα, τη νομική διάσταση της διαμόρφωσης και εφαρμογής μιας πολιτιστικής εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΠΕΠ). Βασική της μεθοδολογία είναι η διατύπωση των ακόλουθων ερωτημάτων και η αναλυτική απάντησή τους: Είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση αρμόδια για μια αυτόνομη εξωτερική πολιτιστική πολιτική, σε ποιο βαθμό και με ποια όρια; Ποιο ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η ΕΠΕΠ στην προώθηση μιας συνεκτικής ευρωπαϊκής ταυτότητας στο εξωτερικό και στις διεθνείς σχέσεις της Ένωσης; Ποια η σχέση ΕΠΕΠ με τις άλλες πολιτικές της ΕΕ , όπως η πολιτική γειτονιάς, η αναπτυξιακή και η εμπορική πολιτική; Και γιατί η διαμόρφωση της ΕΠΕΠ θα προσδώσει προστιθέμενη αξία στις διεθνείς σχέσεις της Ένωσης;Βασικά θέματα της διατριβής είναι:-Η λειτουργία και η σημασία της ΕΠΕΠ για τη διαμόρφωση και την προώθηση μιας κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας στον κόσμο, που από τη μία πλευρά θα βασίζεται στις θεμελιώδεις αξίες της Ένωσης και από την άλλη θα εξυπηρετεί την ειρηνική αλληλεπίδραση της Ένωσης και των κρατών- μελών της με άλλους πολιτισμούς και λαούς, συμβάλλοντας έτσι στην παγκόσμια οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη με σεβασμό στην πολιτιστική πολυμορφία.- η διερεύνηση των επιπέδων και των αλληλεπιδράσεων των αρμοδιοτήτων της Ένωσης, των κρατών-μελών, καθώς και κορυφαίων διεθνών οργανισμών, όπως η UNESCO και το Συμβούλιο της Ευρώπης, στο πεδίο του πολιτισμού. Η υιοθέτηση της παγκόσμιας πολιτιστικής ευθύνης της Ένωσης και η προστιθέμενη αξία της Ευρώπης ως παγκόσμιας «πολιτιστική δύναμης».- η σύνδεση της ΕΠΕΠ με τη διεύρυνση της Ένωσης, με την πολιτική γειτονίας της, ιδίως με την ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων και τις Ευρω-μεσογειακές σχέσεις, καθώς και με τις προτεραιότητες των χρηματοδοτικών προγραμμάτων της Ένωση- η οικονομική διάσταση της ΕΠΕΠ και ιδιαίτερα η σχέση της με την κοινή εμπορική πολιτική στο πλαίσιο του ΠΟΕ, την πολιτική για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τον οπτικοακουστικό τομέα και την αναπτυξιακή συνεργασία και η σημασία της για την πρόληψη των κρίσεων και των συγκρούσεων σε ένα παγκοσμιοποιημένο αλλά γεμάτο αντιθέσεις κόσμο.Βασικό συμπέρασμα της διατριβής είναι ότι προϋπόθεση για να αναλάβει η Ευρώπη ηγετικό ρόλο στο σημερινό κόσμο με όχημα τον πολιτισμό, είναι η ύπαρξη ενός συνεκτικού νομικού και πολιτικού πλαισίου (προτεινόμενο Σχέδιο «Ν.Ε.ΣΤ.Ω.Ρ»). Περαιτέρω, η διατριβή επιχειρεί μια ανασύνθεση του όρου «πολιτισμός» σε ενωσιακό επίπεδο με έμφαση στις κοινές αξίες και με στόχο την εκπλήρωση των προϋποθέσεων διαμόρφωσης της ΕΠΕΠ και την ενίσχυση του ρόλου της ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο .