Μελέτη του ογκογονιδίου RAS και της μεταλλαγμένης μορφής του ογκοκατασταλτικού ογκογονιδίου P53 σε πλακώδη καρκινώματα πνεύμονα

Abstract

Oncosuppresor gene p53 plays an important role in carcinogenesis. When DNA damage occurs, p53 causes cell cycle arrest, DNA repair and initiation of apoptosis. P53 mutations are detected in more than 50% of human tumours. Ras oncogene is also important for carcinogenesis, as its GTPase functioning protein product is critical for signal transduction. Ras mutations are frequently detected in human tumours (20-25% of all neoplasms), while specific neoplasms present high percentage of ras mutations (90% in pancreatic cancer). We have studied 85 cases of surgically resected squamous lung tumours in male patients aged 40 to 82 (mean 64,48 years). Patient staging was : stage I 48,2%, stage ΙΙ 43,5%, stage ΙΙΙ 8,2%. Tumour grading was : Grade I 25,9%, Grade II 65,9%, Grade III 8,2%. Tumour size exceeded 3cm in 71,8% of the patients. 44,7% had lymph node involvement and 22,4% presented infiltration of the thoracic wall. Proliferation index PI (PCNA) ranged from 0-90% (mean value 30%). P53 and ras protein expression were detected by immunohistochemistry. There was p53 positivity in 34,1% and ras positivity in 57,7% of the cases. Statistical analysis of the results, by means of x2 and ANOVA test, was performed in order to assess possible correlations of oncoprotein expression with basic prognostic clinicopathologic parameters. There was no correlation between p53 expression and grading, tumour size, lymph node involvement, stage and proliferation index. P53 and the presence of local infiltration showed borderline negative correlation, while p53 and age showed negative correlation.There was no correlation between ras expression and age, grading, lymph node involvement, local infiltration, stage and proliferation index. Ras showed borderline negative correlation with tumour size.Our conclusions are :P53 and ras protein expression in our material shows that the corresponding genes play an important role in carcinogenesis of squamous cell lung carcinomas.Correlations of p53 and ras observed in our study are most likely due to the involvement of p53 and ras mutations in early phases of tumorigenesis.Lack of correlation with major prognostic parameters can be explained by independent or controversial prognostic significance of these markers.

Το ογκοκατασταλτικό ογκογονίδιο p53 είναι από τα σημαντικότερα γονίδια για την καρκινογένεση στους ανθρώπους. Σε περίπτωση βλάβης του DNA, το p53 επιφέρει σταμάτημα του κυτταρικού κύκλου, επιδιόρθωση του DNA και έναρξη της απόπτωσης. Μεταλλάξεις του έχουν ανευρεθεί σε περισσότερους από το 50% των κακοήθων όγκων του ανθρώπου. Το ογκογονίδιο ras έχει επίσης σημαντικό ρόλο στην καρκινογένεση, καθώς κωδικοποιεί πρωτείνη με δράση GTPάσης σημαντική για τη μεταφορά σημάτων στο εσωτερικό του κυττάρου. Οι μεταλλάξεις του ras είναι από τις πιο συχνά τυποποιούμενες σε ανθρώπινους όγκους (20-25% όλων των νεοπλασμάτων), ενώ κάποια νεοπλάσματα παρουσιάζουν μεταλλάξεις του ras σε πολύ υψηλό ποσοστό (90% στον καρκίνο του παγκρέατος).Μελετήσαμε 85 περιστατικά χειρουργικώς εξαιρεθέντων πλακωδών καρκινωμάτων πνεύμονα που αφορούσαν άρρενες ασθενείς ηλικίας 40 εως 82 ετών (μέση τιμή 64,48 έτη). Η κατάταξη των ασθενών κατά στάδιο ήταν: στάδιο Ι 48,2%, στάδιο ΙΙ 43,5%, στάδιο ΙΙΙ 8,2%. Η κατάταξη ανά βαθμό διαφοροποίησης ήταν: Grade I 25,9%, Grade II 65,9%, Grade III 8,2%. 71,8% των ασθενών παρουσίαζαν όγκο μεγέθους άνω των 3 εκ., 44,7% είχε διηθημένους λεμφαδένες και 22,4% είχε διήθηση του θωρακικού τοιχώματος. Ο δείκτης πολλαπλασιασμού PI (PCNA) κυμάνθηκε από 0 έως 90% με μέση τιμή 30%.Χρησιμοποιήθηκε ανοσοϊστοχημική μέθοδος ανίχνευσης της έκφρασης των πρωτεϊνών που κωδικοποιούν τα γονίδια p53 και ras. Παρατηρήθηκε θετική έκφραση της p53 σε 34,1% και της ras σε 57,7% των περιστατικών. Ακολούθησε στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων για τη διερεύνηση συσχέτισης της έκφρασης των ογκοπρωτεϊνών με τις βασικές κλινικοπαθολογοανατομικές παραμέτρους που έχουν προγνωστική αξία, με τη δοκιμασία χ2 και τη μέθοδο ανάλυσης διακύμανσης μονής κατεύθυνσης (ANOVA).Δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση της έκφρασης της p53 με το βαθμό διαφοροποίησης, το μέγεθος του όγκου, την παρουσία διηθημένων λεμφαδένων, το στάδιο και το δείκτη πολλαπλασιασμού. Οριακή αρνητική συσχέτιση της p53 με την παρουσία τοπικής διήθησης και αρνητική συσχέτιση της p53 με την ηλικία καταγράφηκαν. Δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση της έκφρασης της ras με την ηλικία, το βαθμό διαφοροποίησης, την παρουσία διηθημένων λεμφαδένων ή τοπικής διήθησης, το στάδιο και το δείκτη πολλαπλασιασμού. Παρατηρήθηκε οριακή αρνητική συσχέτιση της ras με το μέγεθος του όγκου. Τα συμπεράσματα μας είναι τα εξής:Τα γονίδια p53 και ras διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην καρκινογένεση για τα πλακώδη καρκινώματα του πνεύμονα, όπως αποδεικνύεται από την έκφραση των πρωτεϊνών τους.Οι συσχετίσεις που παρατηρήσαμε πιθανότατα αντανακλούν ενεργοποίηση των γονιδίων αυτών σε πρώιμα στάδια της ογκογένεσης. Η έλλειψη συσχέτισης με γνωστούς προγνωστικούς παράγοντες ερμηνεύεται ως ανεξάρτητη ή αμφίβολη προγνωστική αξία των δεικτών αυτών.