Ο ρόλος της retinol binding protein 4 (RBP4) σε άτομα με αυξημένο σωματικό βάρος και υπερτριγλυκεριδαιμία

Abstract

Objective: The objective of this study was the investigation of the relationship between retinol binding protein 4 (RBP4) and atherogenic apolipoprotein B (ApoB)-containing lipoproteins, as a possible mechanism underlying the association between RBP4 and cardiovascular disease. Moreover, this study aimed to investigate the relationship between high density lipoprotein (HDL) and adiponectin.Design: Forty six obese or overweight subjects [body mass index (BMI) ≥ 27 Kg/m2] with hypertriglyceridemia underwent one of the following interventions for 3 months: 1) Lowcalorie low-fat diet (n= 20), 2) Low-calorie low-fat diet plus fenofibrate (n= 18), 3) Low-calorie low-fat diet plus rimonabant (n= 8). At baseline, at one month and at 3 months of treatment the following measurements were performed: anthropometric measurements, serum glucose, serum insulin, lipidemic profile, analysis of low density lipoprotein-cholesterol (LDL-C) subfractions, plasma concentration of RBP4, plasma total adiponectin levels and plasma high molecular weight (HMW) adiponectin levels.Results for RBP4: Circulating RBP4 decreased over 3 months of diet. RBP4 levels at one month of diet were positively correlated with the percentage change of Apolipoprotein B (ApoB) and small dense LDL (sdLDL) over one month of diet. The percentage change of circulating RBP4 over 3 months of diet was positively correlated with the percentage change of serum triglycerides, very low density lipoprotein-cholesterol (VLDL-C), LDLC, ApoB and sdLDL-C. In multivariate analysis, the percentage change of circulating RBP4 over 3 months of diet was the most powerful independent predictor of the percentage changes of ApoB and sdLDL-C. Fenofibrate treatment induced an increase in circulating RBP4 over the first month, because of the fenofibrate-induced reduction in renal clearance of RBP4, and a subsequent reduction of plasma RBP4 levels over the later 2 months, that was attributed to the metabolic action of fenofibrate. Rimonabant treatment reduced circulating RBP4.Results for adiponectin: Circulating total adiponectin did not change significantly during diet. In the subgroup of patients whose HDL-C decreased over the first month of diet, a decrease in circulating total adiponectin was found. In the subgroup of patients whose HDL-C increased over the later 2 months of diet, an increase in circulating total adiponectin over the 2 months was found. The percentage change of HDL-C over the first month of diet was positively correlated with the percentage change of circulating total adiponectin. The percentage change of HDL-C over 3 months of diet was positively correlated with the percentage changes of circulating total adiponectin and HMW adiponectin. The change in circulating total adiponectin over the first month of diet was positively correlated with HDL-C at one month. The change in HMW adiponectin over 3 months of diet was positively correlated with HDL-C at 3 months. The percentage change of circulating HMW adiponectin over the first month of fenofibrate treatment was positively correlated with the percentage change of HDL-C.Conclusions for RBP4: RBP4 is possibly linked with the metabolic pathway, that is responsible for the changes of ApoB-containing lipoproteins. This mechanism could interprete the relationship between RBP4 and cardiovascular disease.Conclusions for adiponectin: HDL is positively correlated with the changes in circulating adiponectin, during dietary and fenofibrate treatment.

Σκοπός: Ο σκοπός της μελέτης ήταν η διερεύνηση της σχέσης ανάμεσα στην συνδετική πρωτεΐνη της 4 ρετινόλης (RBP4) και στις αθηρογόνες λιποπρωτείνες που περιέχουν την απολιποπρωτείνη Β (ApoB), ως ενός δυνητικού μηχανισμού που είναι υπεύθυνος για τη συσχέτιση ανάμεσα στην RBP4 και την καρδιαγγειακή νόσο. Επίσης, σκοπός της μελέτης ήταν η διερεύνηση της σχέσης ανάμεσα στην υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (HDL) και την αντιπονεκτίνη.Μέθοδοι: Σαράντα έξι παχύσαρκοι ή υπέρβαροι ασθενείς με υπερτριγλυκεριδαιμία τυχαιοποιήθηκαν να λάβουν ένα από τα εξής τρία σκέλη παρέμβασης, για 3 μήνες: 1) Υποθερμιδική χαμηλών λιπαρών δίαιτα (n= 20), 2) Υποθερμιδική χαμηλών λιπαρών δίαιτα και φαινοφιμπράτη (n= 18), 3) Υποθερμιδική χαμηλών λιπαρών δίαιτα και ριμοναμπάντη (n= 8). Πριν την έναρξη της μελέτης και κατά τη διάρκεια της μελέτης στον 1 μήνα και στους 3 μήνες θεραπείας διενεργήθηκαν οι εξής μετρήσεις: ανθρωπομετρικές μετρήσεις, γλυκόζη ορού, ινσουλίνη ορού, πλήρες λιπιδαιμικό προφίλ, ανάλυση υποκλασμάτων της χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης (LDL-C), μέτρηση της RBP4 του πλάσματος, της ολικής αντιπονεκτίνης και της υψηλού μοριακού βάρους (HMW) αντιπονεκτίνηςΑποτελέσματα για RBP4: Η συγκέντρωση της RBP4 στο πλάσμα μειώθηκε στους ασθενείς μετά από 3 μήνες δίαιτας. Η RBP4 του πλάσματος στον 1 μήνα της δίαιτας παρουσίασε θετική συσχέτιση με την ποσοστιαία μεταβολή της συγκέντρωσης της ApoB και των μικρών πυκνών LDL (sdLDL) κατά τη διάρκεια του πρώτου μήνα της δίαιτας. Η ποσοστιαία μεταβολή της RBP4 κατά τη διάρκεια των 3 μηνών της δίαιτας παρουσίασε θετική συσχέτιση με την ποσοστιαία μεταβολή των τριγλυκεριδίων, της πολύ χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης (VLDL-C), της LDL-C, της ApoB και της sdLDL-C. Στην πολυπαραγοντική ανάλυση, η ποσοστιαία μεταβολή της RBP4 κατά τη διάρκεια των 3 μηνών της δίαιτας ήταν ο πιο ισχυρός ανεξάρτητος καθοριστής των ποσοστιαίων μεταβολών της ApoB και της sdLDL-C. Η αγωγή με φαινοφιμπράτη προκάλεσε αύξηση στην RBP4 του πλάσματος, κατά τη διάρκεια του πρώτου μήνα, λόγω της μείωσης της νεφρικής κάθαρσης της RBP4 από τη φαινοφιμπράτη, και ακολούθως μείωση της RBP4 του πλάσματος, κατά τη διάρκεια των επόμενων 2 μηνών, ως αποτέλεσμα της μεταβολικής δράσης της φαινοφιμπράτης. Η χορήγηση rimonabant μείωσε την RBP4 του πλάσματος.Αποτελέσματα για αντιπονεκτίνη: Η συγκέντρωση της ολικής αντιπονεκτίνης στο πλάσμα δε μεταβλήθηκε στατιστικά σημαντικά, κατά τη διάρκεια της δίαιτας. Στην υποομάδα των ασθενών, στους οποίους η HDL-C μειώθηκε κατά τη διάρκεια του πρώτου μήνα της δίαιτας, παρατηρήθηκε μείωση της συγκέντρωσης της ολικής αντιπονεκτίνης. Στην υποομάδα των ασθενών, στους οποίους η HDL-C αυξήθηκε κατά τη διάρκεια των επόμενων 2 μηνών της δίαιτας, παρατηρήθηκε αύξηση της συγκέντρωσης της ολικής αντιπονεκτίνης κατά τους 2 μήνες. Η ποσοστιαία μεταβολή της HDL-C κατά τη διάρκεια του πρώτου μήνα της δίαιτας παρουσίασε θετική συσχέτιση με την ποσοστιαία μεταβολή της συγκέντρωσης της ολικής αντιπονεκτίνης. Η ποσοστιαία μεταβολή της HDL-C κατά τη διάρκεια των 3 μηνών της δίαιτας παρουσίασε θετική συσχέτιση με τις ποσοστιαίες μεταβολές των συγκεντρώσεων της ολικής αντιπονεκτίνης και της HMW αντιπονεκτίνης. Η μεταβολή της συγκέντρωσης της ολικής αντιπονεκτίνης, κατά τη διάρκεια του πρώτου μήνα της δίαιτας, παρουσίασε θετική συσχέτιση με την HDL-C στον πρώτο μήνα της δίαιτας. Η μεταβολή της συγκέντρωσης της HMW αντιπονεκτίνης, κατά τη διάρκεια των 3 μηνών της δίαιτας, παρουσίασε θετική συσχέτιση με την HDL-C στους 3 μήνες. Η ποσοστιαία μεταβολή της συγκέντρωσης της HMW αντιπονεκτίνης κατά τη διάρκεια του πρώτου μήνα της αγωγής με φαινοφιμπράτη παρουσίασε θετική συσχέτιση με την ποσοστιαία μεταβολή της HDL-C.Συμπεράσματα για RBP4: H RBP4 πιθανώς συνδέεται αιτιολογικά με τη μεταβολική οδό που είναι υπεύθυνη για τις μεταβολές των λιποπρωτεινών του πλάσματος που περιέχουν ApoB. Αυτός είναι ένας πιθανός μηχανισμός που ερμηνεύει τη συσχέτιση της RBP4 με την καρδιαγγειακή νόσο.Συμπεράσματα για αντιπονεκτίνη: Η HDL-C παρουσιάζει θετική συσχέτιση με τις μεταβολές της συγκέντρωσης της αντιπονεκτίνης, κατά τη διάρκεια διαιτητικής αγωγής και αγωγής με φαινοφιμπράτη.