Ο Φρειδερίκος Β΄ (1194-1250) και το κίνημα αυτονομίας των λομβαρδικών πόλεων

Abstract

The novel XC of the Novellino Collection attributes here through a symbolic language the spirit of the treatise of Emperor Frederic II (1194-1250), De arte venandi cum avibus. In the above mentioned treatise, the hawk is used as an allegory of the high ranked courtier that the Emperor surrounds with all kinds of care so that he remains loyal to his service, just like during hunting the hawk should never elude its “master’s” supervision. In the same novel the eagle symbolizes the Emperor (it is indeed an undisputable symbol of the Empire) and the hawk the loyal courtier that could potentially turn against his “master”, so independently of his high rank, he will at the end be punished for disobedience to death.To Frederic’s II concept on sovereignty, who is summarized in the sentences of the Roman Law that the sovereign is legibus solutus and lex animata in terries and as a consequence exercises in practice absolute authority, is also related his intransigent attitude against any act of resistance to the emperor’s plans as well as his consistency in his acts that was expressed both in his legislative work (see Liber Augustalis), and in his unfortunate policy against the cities of Northern Italy (especially from 1235 and beyond)The imperial policy of Frederic II, in her tragic contradiction with the fluid and unstable reality of the cities of Northern Italy (where besides papal activities intelligently intervened in a catastrophic way), will prove completely failed (especially between 1239 and 1250). So Frederic instead of presenting himself as the supervisor of justice award and the guarantor of peace between the cities, presented only as a protector of the interests and the person who applied Imperium’s Law.

Η νουβέλα XC της Συλλογής Novellino1 , αποδίδει εδώ με συμβολική γλώσσα το πνεύμα της πραγματείας του αυτοκράτορα Φρειδερίκου του Β΄ (1194-1250), De arte venandi cum avibus. Στην εν λόγω πραγματεία, το γεράκι αποτελεί αλληγορία του υψηλόβαθμου αυλικού που ο Αυτοκράτορας περιβάλλει με φροντίδες κάθε είδους, για να είναι πιστός στις υπηρεσίες του, έτσι ακριβώς όπως στο κυνήγι το γεράκι δεν πρέπει ποτέ να διαφεύγει του ελέγχου του ‘κυρίου’ του. Στην προαναφερόμενη νουβέλα, ο αετός συμβολίζει τον Αυτοκράτορα (είναι αναμφισβήτητα σύμβολο της αυτοκρατορίας) και το γεράκι τον έμπιστο αυλικό που θα μπορούσε να στραφεί κατά του ‘κύριού’ του, οπότε, ανεξάρτητα από το υψηλό του αξίωμα, θα τιμωρηθεί για την παρακοή με θάνατο. Με την αντίληψη του Φρειδερίκου του Β΄ περί κυριαρχίας, που συνοψίζεται στις φράσεις του Ρωμαϊκού Δικαίου ότι ο ηγεμόνας είναι legibus solutus και lex animata in terris και επομένως ασκεί στην πράξη απόλυτη εξουσία, συνδέονται και η αδιάλλακτη στάση του απέναντι σε κάθε αντίσταση στα αυτοκρατορικά σχέδια, και η συνέπεια των πράξεών του που εκφράστηκε τόσο στο νομοθετικό του έργο (βλ. Liber Augustalis)2, όσο και στην ατυχή πολιτική του απέναντι στις πόλεις της Βόρειας Ιταλίας (ιδίως από το 1235 και μετά). 202 Η αυτοκρατορική πολιτική του Φρειδερίκου του Β΄, στην τραγική της αντιπαράθεση με τη ρευστή και ασταθή πραγματικότητα των πόλεων της Βόρειας Ιταλίας (όπου άλλωστε, με ευφυΐα, παρεμβλήθηκε και η καταστροφική, για την αυτοκρατορία, παπική δραστηριότητα), θα αποδειχθεί πλήρως αποτυχημένη (ειδικά μεταξύ του 1239 και του 1250). Όντως ο Φρειδερίκος, αντί να παρουσιαστεί ως ο επόπτης της απονομής της δικαιοσύνης και εγγυητής της ειρήνης μεταξύ των πόλεων, εμφανίσθηκε μόνον ως προστάτης των συμφερόντων και εφαρμοστής του Δικαίου του Imperium.