Καπιταλιστική κρίση και χριστιανισμός: κοινωνιολογική διερεύνηση

Abstract

This thesis was written during the Greek debt crisis. In general, the difficulty of trying to balance between the rough reality - due to austerity measures and reforms that Greece had to accept - and the independent research was a real challenge. This of course is one of the great aims of this particular thesis. Beside the specific problems that Greece has, not only in accepting the IMF inspired austerity measures, but also the western capitalist model, in general, it' s not because Greeks or Orthodox Christians have serious lack of understanding the fundamentals of this system. This is happening because all Orthodox Christians, have a totally different stance in economic, politic and social affairs, inspired by Byzantine communalism, which is attached to every Orthodox' s consciousness.Capitalism in general, breeds crises. Actually the system itself needs them to regenerate. But every single crisis, destructs not only money capitals, but people's lives with a disastrous impact in modern and post-modern societies. So, within the capitalist crisis, many other are deploying: ethical crisis, crisis in human relations, crisis in the very fundamentals of society.Capitalism also, transforms the basic human needs into consuming products. So, due to a crisis, these needs are even more expensive to afford and that' s the reason of a general humanitarian crisis.

Αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τη συγγραφή της παρούσης διατριβής, αισθάνθηκα πως αντιμετωπίζω μια ιδιαίτερα σημαντική πρόκληση. Έπρεπε να ισορροπώ ανάμεσα στη ζοφερή πραγματικότητα και στην υπερβατικότητα της έρευνας, καθώς κλήθηκα να ασχοληθώ με τις αιτίες και τα αποτελέσματα των καπιταλιστικών κρίσεων, ζώντας παράλληλα μια από τις χειρότερες σε ένταση και έκταση κρίσεις του παγκόσμιου καπιταλισμού, που έχει καταγραφεί στην Ιστορία απ’ το 1929.Η λέξη κρίση, προέρχεται από το ρήμα κρίνω και με βάση την ετυμολογία της, σημαίνει την νοητική διεργασία που καταλήγει σε εκτιμήσεις, σκέψεις και αποφάσεις, αλλά και ως κακή κατάσταση για νόσους (κρίσιμη). Η εννοιολογία της κακής έκβασης στα οικονομικά και η σύνδεση της λέξης με αυτά, οφείλεται σε γλωσσικό αντιδάνειο από την αγγλική και γαλλική γλώσσα (crisis, crise). Θα μπορούσε κανείς λοιπόν και με βάση την ερμηνεία της λέξεως, να πει πως η κρίση ως κατάσταση, ως ιστορικό γεγονός και μέγεθος και δη η δομική κρίση του καπιταλισμού, είναι μια περίοδος αναστοχασμού, ανασύνταξης, επαναπροσδιορισμών, όπου όλοι και όλα κρίνονται. Η έκταση και η ένταση της σύγχρονής καπιταλιστικής κρίσης, που ξεκίνησε το 2008, ως κρίση στα χρηματοπιστωτικά παράγωγα, που χορηγούσαν αφειδώς αμερικανικές τράπεζες, υπό τη μορφή στεγαστικών -κυρίως- δανείων, είναι πολύ διαφορετική απ’ όσες έχει ζήσει η ανθρωπότητα και ιδιαιτέρως η Δύση. Είναι αναμφισβήτητη αλήθεια πως η σημερινή οικονομική κρίση, είναι αποτέλεσμα των χαρακτηριστικών δομών της τραπεζικής και χρηματιστικής κερδοσκοπίας, του λεγόμενου «Καπιταλισμού - καζίνο».Δημιουργήθηκαν τεχνηέντως υπερδομές στο καπιταλιστικό σύστημα, που πλέον, έδειξε αποφασισμένο, με αφορμή την κρίση, να άρει βιαίως τις ψευδαισθήσεις των υπεραναγκών, που δημιούργησε στους λαούς, επαναπροσδιορίζοντας άμεσα τις βασικές υλικές ανάγκες τους. Το καπιταλιστικό σύστημα, μέσω των εξελιγμένων του μηχανισμών, επανακαθόρισε και προσδιόρισε, απ’ την παραπάνω, σχεδόν υπερβατική θέση, ακόμη και τους όρους με τους οποίους οι λαοί μπορούν να αντιδρούν, καταστέλλοντας αποτελεσματικά, την όποια κίνηση εναντίον του. Ο άνθρωπος ξοδεύει χρήμα και ξοδεύεται ψυχικά δαπανά, αναζητώντας άσκοπα και άδοξα τις καταναλωτικές ουτοπίες, θέτοντας μεσοπρόθεσμους στόχους ζωής, περιορίζοντας το ίδιο του το μέλλον και συρρικνώνοντας δραματικά το παρόν του και την ελευθερία του. Ένα από τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά του καπιταλιστικού συστήματος, είναι η αποθέωση του υλισμού, όχι ως φιλοσοφικού και κοινωνικού ρεύματος, αλλά ως βιωματική προσκόλληση στα καταναλωτικά αγαθά με την παράλληλη εξιδανίκευση της βασικής προϋπόθεσης της πρόσβασης σε αυτά, δηλαδή το χρήμα. Ο ίδιος ο άνθρωπος, μετατρέπεται είτε σταδιακά είτε βίαια, σε νωχελικό υπερκαταναλωτή που ζει για να καταναλώνει, αγνοώντας – ειδικά στο στάδιο πριν το ξέσπασμα της καπιταλιστικής κρίσης – την πραγματική ουσία, τον σκοπό της παρουσίας του σ’ αυτή τη ζωή.