Το τραγικό στο τοπίο της μετα-νεωτερικής σκέψης

Abstract

"It is not possible to have a tragic paradigm in ethics after Auschwitz", writes Giorgio Agamben.The persent dissertation aims in overcoming the aforementioned statement, first through an archaeology of the concept of the tragic and secondly by dealing with the metamorphoses and the way that the concept of the tragic has been developped in a purely philosophical thought. Our problematic has as a starting point the birth of the tragic thought in ancient Athens and it becomes complete with the reinstatement of the particular concept by completing a historical circle with the thought of F. Nitzsche, and thus creating the modern conditions in order to examine the particular phenomenon. We consider the transition between two different historical eras as the particular space that opens and reveals the tragic as well as the forms that it assumes, which may be either political, aesthetic and ethical. We claim that the forms that the concept of the tragic assumes have to do with a conflict between different values, which may be either two subjects, or social groups or a conflict at an individual level with institutions. . Then, we are researching how the subject tries to find a way to redemption-katharsis. The tragic passion is thus the instrument that guides the subject to each era of transition. We consider that through the subject the tragic emerges, while at the same time establishes the way that the subject takes decisions in Western thought. Consequently we analyse the following: 1) the birth of the volitional subject in acinent drama as well as the transition from the mythological world to the new era of reason, 2) the transition from the later antiquity to the new era of Christianity and the creation of the ineriority in the newly formed subject. We transpose chronologically the aforementioned thesis in the 19th century by analysing the radical christian thought of Soeren Kierkegaard,3)the transition between the ancient regime to the new era of democracy during the period of Εnlightement and we focus on the radical thought of D.A.F de Sade, 4) with the birth of bio-politics in the 19th century and at the beginning of the 20th with the massification of death and with the work of Franz Kafka, 5) we close the historical circle of the thought of the tragic and its reinstatement as an aesthetic phenomenon and the problematic that arises with the loss of values as Nitzsche has analysed it.

" Δεν είναι δυνατόν μετά το Άουσβιτς να χρησιμοποιήσουμε ένα τραγικό παράδειγμα στην ηθική", γράφει ο Τζόρτζιο Αγκάμπεν. Η διατριβή φιλοδοξεί να ανατρέψει αυτή την δήλωση, αρχικά μέσω μιας αρχαιολογίας του τραγικού και εν συνεχεία ασχολούμενη με τις μεταμορφώσεις και εξελίξεις της έννοιας αυτής από το θέατρο στην αμιγώς φιλοσοφική σκέψη. Η προβληματική μας έχει ως εφαλτήριο την γέννηση της τραγικής σκέψης στην αρχαία Αθήνα και ολοκληρώνεται με την ολοκλήρωση του ιστορικού κύκλου της έννοιας αυτής στον Νitzche που δημιουργεί τις σύγχρονες συνθήκες για να εξεταστεί το φαινόμενο αυτό. Θεωρούμε την μετάβαση ανάμεσα σε δύο διαφορετικές ιστορικές εποχές ως τον κατ 'εξοχήν χώρο που ανοίγεται και που εμφανίζει το τραγικό και τις μορφές που αυτό παίρνει, τουτέστιν πολιτική, ηθική, αισθητική. Υποστηρίζουμε ότι οι μορφές που παίρνει το φαινόμενο του τραγικού αφορούν στην αξιακή σύγκρουση είτε ανάμεσα σε υποκείμενα, είτε σε κοινωνικές ομάδες είτε σε ατομικό επίπεδο με τους εκάστοτε θεσμούς. Εν συνεχεία, αναζητούμε τον τρόπο λύτρωσης-κάθαρσης των βουλητικών υποκειμένων. Το τραγικό πάθος είναι εκείνο που καθορίζει την καινούργια μορφή σκέψης σε κάθε εποχή μετάβασης. Θεωρούμε ότι μέσα από το υποκείμενο το τραγικό αναδύεται, θέτοντας ταυτόχρονα την έννοια του αυτεξούσιου και της βουλητικής ικανότητας του υποκειμένου στην Δυτική σκέψη. Έτσι ασχολούμαστε διεξοδικά με: 1) την γέννηση του βουλητικού υποκειμένου στο αρχαίο δράμα και την μετάβαση από τον μυθικό κόσμο στον,2) με την μετάβαση από την Ύστερη αρχαιότητα στον Χριστιανικό κόσμο και με την δημιουργία του υποκειμένου της εσωτερικότητας, μετατοπιζόμαστε χρονικά στον 19ο αιώνα και εξετάζουμε την επαναφορά του ριζοσπαστικού Χριστιανισμού από τον Κirkegaard,3) με την μετάβαση από την φεουδαρχία στην δημοκρατία την εποχή του Διαφωτισμού και με την σκέψη του D.A.F. de Sade, 4) με την γέννηση της βιοπολιτικής στον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ο με την μαζικοποίηση του θανάτου και με το έργο του Franz Kafka, 5) διαγράφουμε τον ιστορικό κύκλο της σκέψης του τραγικού και την επαναφορά του ως αισθητικού φαινομένου και την προβληματική που προκύπτει με την πτώση των αξιών έτσι όπως την ανέλυσε ο Nitzche.