Ραδιοϊσοτοπικές μελέτες βασικών γαγγλίων σε κινητικές διαταραχές

Abstract

Objective: To evaluate the sensitivity and specificity of 123I-FP-CIT (DaTSCAN) in patients with suspected Parkinsonian Syndromes, to estimate the degree of interobserver agreement in the visual interpretation of DaTSCAN studies and to investigate for potential associations between visual and semi-quantitative parameters. Materials & Methods: Eighty-nine (89) DaTSCAN studies were performed in equal number of patients to differentiate, confirm or exclude a diagnosis of parkinsonian syndrome. DaTSCAN studies were blindly reviewed by 3 independent observers: a consultant nuclear medicine physician, a resident doctor and a radiographer. They classified every single study as either “abnormal” in keeping with a parkinsonian syndrome or “normal”, thus negative for such diagnosis. They also assigned qualitative visual uptake scores (2: normal, 1: reduced and 0: no uptake) in basal ganglia nuclei (right and left putamina and caudate nuclei) on every scan. Quantitative striatal binding ratios were calculated using commercially available crescent-ROI software. The sensitivity and specificity of observers' visual interpretations was estimated using patients’ final clinical diagnoses, as reference standard. A minimum follow-up of 6 months was necessary for final clinical diagnosis. The interobserver agreement for the interpretation of DaTSCAN studies and for visual score assignment was evaluated by means of Cohen's kappa (κ) statistics. We investigated for associations of DaTSCAN binding ratios with visual scores and clinical parameters. ROC analysis was performed to seek the optimal cut-off point of striatal binding ratio to differentiate between normal-abnormal scans. Results: The visual interpretation of the 3 observers showed excellent sensitivity (100%) with corresponding specificity values of 91%, 82% and 77%. There was excellent interobserver agreement (κ: 0.89-0.93) in classifying studies as “normal” or “abnormal” and fine agreement in assignment of visual uptake scores (κ: 0.71-0.80 for putamina and 0.50-0.79 for caudate nuclei). Nuclei with scores of 1 and 0 showed significantly reduced binding ratios (on average, about 25-40% and above 50% respectively) compared with the nuclei scored as 2. ROC analysis indicated the optimal cut-off point of striatal binding ratio at 3.8 (sensitivity: 98.5%, specificity: 95%) for the detection of parkinsonian syndromes. Striatal binding ratios were negatively associated with age in normal subjects and disease duration in Parkinson’s disease patients. Conclusion: Visual interpretation of 123I-FP-CIT studies showed high sensitivity, specificity and very good interobserver agreement. We found significant associations among visual, quantitative and clinical parameters.

Σκοπός: Ο υπολογισμός της ευαισθησίας και ειδικότητας της σπινθηρογραφικής απεικόνισης των βασικών γαγγλίων με 123I-FP-CIT (DaTSCAN) στη νόσο του Parkinson-Παρκινσονικά Σύνδρομα, η εκτίμηση του βαθμού συμφωνίας στην αξιολόγηση του DaTSCAN, μεταξύ παρατηρητών με διαφορετικά επίπεδα εμπειρίας, και η διερεύνηση πιθανών συσχετίσεων μεταξύ οπτικής αξιολόγησης και ποσοτικών παραμέτρων του DaTSCAN. Υλικό & Μέθοδος: Ογδόντα εννέα (89) DaTSCAN σπινθηρογραφήματα πραγματοποιήθηκαν σε ισάριθμους ασθενείς για την διαφοροδιάγνωση, επιβεβαίωση ή αποκλεισμό Παρκινσονικού Συνδρόμου. Εκτιμήθηκαν τυφλά από 3 ανεξάρτητους παρατηρητές και κάθε ένα από αυτά αξιολογήθηκε είτε ως παθολογικό, συμβατό με Παρκινσονικό σύνδρομο, είτε ως φυσιολογικό και επομένως αρνητικό για ύπαρξη τέτοιου συνδρόμου. Αυτές οι εκτιμήσεις συγκρίθηκαν με τις τελικές κλινικές διαγνώσεις, μετά από τουλάχιστον εξάμηνη παρακολούθηση των ασθενών, που αποτέλεσαν τη μέθοδο αναφοράς για τον υπολογισμό της ευαισθησίας και ειδικότητας του DaTSCAN. Επιπλέον, οι παρατηρητές βαθμολόγησαν με ποιοτικά οπτικά scores (2: φυσιολογική πρόσληψη, 1: ελαττωμένη και 0: απουσία πρόσληψης) την πρόσληψη του DaTSCAN σε κάθε πυρήνα του ραβδωτού (δεξιό και αριστερό κέλυφος και κερκοφόρο). Ειδικοί ποσοτικοί δείκτες πρόσληψης του DaTSCAN, συνολικά στο ραβδωτό και σε κάθε πυρήνα ξεχωριστά, υπολογίστηκαν με την χρήση ειδικού λογισμικού και συσχετίστηκαν με τα οπτικά scores και με τις κλινικές διαγνώσεις. Με εφαρμογή καμπύλης ROC, αναζητήθηκε το βέλτιστο διαχωριστικό όριο των ποσοτικών δεικτών στη διάκριση παθολογικού-φυσιολογικού σπινθηρογραφήματος. Ο βαθμός συμφωνίας μεταξύ των παρατηρητών στην τελική αξιολόγηση των σπινθηρογραφημάτων και στην εφαρμογή των οπτικών scores εκτιμήθηκε με τον υπολογισμό των δεικτών kappa (κ) του Cohen. Αποτελέσματα: Η ευαισθησία του DaTSCAN ήταν άριστη με βάση τις εκτιμήσεις και των 3 παρατηρητών (100%), με τιμές ειδικότητας 91%, 82% και 77% αντίστοιχα. Υπήρξε άριστη συμφωνία μεταξύ των παρατηρητών στην τελική αξιολόγηση του DaTSCAN ως παθολογικό ή φυσιολογικό (κ: 0,89-0,93) και καλή συμφωνία στον προσδιορισμό των οπτικών scores (κ: 0,71-0,80 για τα κελύφη και κ: 0,50-0,79 για τους κερκοφόρους πυρήνες). Οι πυρήνες που βαθμολογήθηκαν με scores 1 και 0 είχαν σημαντικά ελαττωμένους ποσοτικούς δείκτες πρόσληψης του DaTSCAN (κατά μέσο όρο, περίπου 25-40% και άνω του 50% αντίστοιχα) συγκριτικά με εκείνους που βαθμολογήθηκαν με 2. Η καμπύλη ROC προσδιόρισε το βέλτιστο διαχωριστικό όριο, για την διάγνωση παρκινσονικού συνδρόμου, στην τιμή του ποσοτικού δείκτη του ραβδωτού ίση με 3,8 (ευαισθησία: 98,5%, ειδικότητα: 95%). Οι ποσοτικοί δείκτες πρόσληψης είχαν αρνητική συσχέτιση με τη ηλικία στα άτομα χωρίς παρκινσονικό σύνδρομο και με την διάρκεια της νόσου στους ασθενείς με νόσο του Parkinson. Συμπεράσματα: Η σπινθηρογραφική απεικόνιση των βασικών γαγγλίων με DaTSCAN επέδειξε υψηλές τιμές ευαισθησίας, ειδικότητας και βαθμού συμφωνίας μεταξύ διαφορετικών παρατηρητών, ενώ διαπιστώθηκαν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ των ποιοτικών παραμέτρων της οπτικής αξιολόγησης και των ποσοτικών δεικτών πρόσληψης του DaTSCAN.