Διερεύνηση των διαδικασιών μύησης των υποψηφίων εκπαιδευτικών στο στοχασμό κατά την περίοδο της πρακτικής άσκησης

Abstract

The need for high quality teacher education is a critical issue. Contemporary changes and challenges at all levels of society and education respectively require adaptations in the field of initial teacher training that will harmonize with both the theoretical and professional training, in order to smoothly introduce prospective teachers in the profession. According to contemporary issues in teacher education, the most effective model to achieve this goal is the model of the reflective teacher, the teacher as a researcher. The review of the curricula of all the Greek Pedagogical Departments of Early Education shows that they have focused on developing this model, even if its application has encountered several difficulties. Therefore, it is necessary for the Pedagogical Departments to find new effective ways to approach the model of the reflective teachers through practical training. In the international literature, teacher education programs promote the model of mentor, oriented in this direction. In Greece, the role of the mentor is assigned to supervisor teachers (preschool teachers who work in the University for a specified period), who have a multidisciplinary activity which causes many difficulties. The present study was motivated by these concerns and attempted to implement an academic and professional model for the development of reflective teacher with simultaneous support from a mentor. Action research was developed on a group of female students during their practical training. In order to have comparable results, a control group was formed by students of the same semester without the support from a mentor. The results of the experimental group who participated in action research are very interesting and promising to promote the model of reflective teacher.

Η ανάγκη να διασφαλιστεί εκπαίδευση υψηλής ποιότητας στις σχολές αρχικής εκπαίδευσης εκπαιδευτικών, είναι πλέον ένας από τους βασικούς στόχους. Οι σύγχρονες αλλαγές και προκλήσεις σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας και της εκπαίδευση, απαιτούν αντίστοιχα από την αρχική εκπαίδευση εκπαιδευτικών προσαρμογές στη σύγχρονη πραγματικότητα, που θα εναρμονίζουν τη θεωρητική με την επαγγελματική κατάρτιση, ώστε να εισαχθεί ο υποψήφιος εκπαιδευτικός ομαλά στο μελλοντικό του επάγγελμα. Σύμφωνα με τις σύγχρονες τάσεις στην εκπαίδευση εκπαιδευτικών, το πιο αποτελεσματικό μοντέλο για την πραγματοποίηση του παραπάνω στόχου είναι αυτό του στοχαζόμενου εκπαιδευτικού (reflective teacher), ενός εκπαιδευτικού ερευνητή. Μετά από ανασκόπηση των Οδηγών Σπουδών (curricula) των ελληνικών Παιδαγωγικών Τμημάτων Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, παρατηρούμε ότι έχουν επικεντρωθεί στην ανάπτυξη αυτού του μοντέλο, ακόμη και αν η εφαρμογή του έχει πολλές δυσκολίες. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο για τα Παιδαγωγικά Τμήματα να βρούνε νέους αποτελεσματικούς τρόπους για να προσεγγίσουν το μοντέλο του στοχαζόμενου εκπαιδευτικού μέσω της Πρακτικής Άσκησης. Στη διεθνή βιβλιογραφία, τα προγράμματα εκπαίδευσης εκπαιδευτικών προωθούν το θεσμό του μέντορα, προσανατολισμένο προς αυτή την κατεύθυνση. Στην Ελλάδα, ο ρόλος του μέντορα έχει ανατεθεί σε επόπτες εκπαιδευτικούς (δασκάλους προσχολικής ηλικίας που εργάζονται στα Πανεπιστήμιο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα), οι οποίοι έχουν μια πολυδιάστατη δραστηριότητα γεγονός που προκαλεί πολλές δυσκολίες. Η παρούσα μελέτη είχε ως κίνητρο αυτές τις ανησυχίες και επιχείρησε την εφαρμογή ενός ακαδημαϊκού και επαγγελματικού μοντέλου ανάπτυξης του στοχαζόμενου εκπαιδευτικού με την ταυτόχρονη υποστήριξη από μέντορα. Αναπτύχθηκε έρευνα-δράση σε μια ομάδα φοιτητριών κατά την περίοδο υλοποίησης της Πρακτικής Άσκησης τους. Για να έχουμε συγκρίσιμα αποτελέσματα, δημιουργήθηκε μια δεύτερη ομάδα, η ομάδα ελέγχου από φοιτήτριες του ίδιου εξάμηνου χωρίς υποστήριξη από μέντορα. Τα αποτελέσματα της πειραματικής ομάδας που συμμετείχαν στην έρευνα δράσης είναι πολύ ενδιαφέροντα και αισιόδοξα για την προώθηση του μοντέλο του στοχαζόμενου εκπαιδευτικού.