Εκτίμηση της διακύμανσης του σακχάρου αίματος με τη μέθοδο της 24ωρης καταγραφής σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, με ταυτόχρονη 24ωρη ηλεκτροκαρδιογραφική παρακολούθηση

Abstract

Cardiac autonomic neuropathy (CAN) in diabetes results from the imbalance between sympathetic and parasympathetic nervous system, is associated with abnormalities in heart rate and blood pressure control and ultimately leading to diminished heart rate variability (HRV). The concept of glycemic variability (GV) in type 2 diabetes (T2D) has recently attracted great interest for several reasons, including association with higher levels of markers of oxidative stress and increased mortality in intensive care units. So far it is not known whether glycemic variability is associated with cardiac autonomic dysfunction in diabetic patients. Glycemic variability can be assessed more precisely nowadays with the use of special devices that measure the interstitial tissue glucose levels continuously, over a period of several days (continuous glucose monitoring systems [CGMS]).Aim of the present study was to examine whether there is a relationship between autonomic nervous system function and glycemic variability in patients with type 2 diabetes, treated on oral antidiabetic agents.A total of 50 (29 males) patients with T2D underwent ECG recording and subcutaneous glucose monitoring, simultaneously and continuously, for 24 hours. All patients underwent continuous ECG Holter monitoring for 24 hours and analysis of time- and frequency-domain measures of Heart Rate Variability (HRV). HRV over short time was also assessed using the classical Ewing tests. In addition, Baroreflex Sensitivity (BRS) was evaluated using the spontaneous sequence method.After adjustment for HbA1c and diabetes duration, total power of HRV was inversely associated with the standard deviation of the mean interstitial tissue glucose (MITG) and with the M-value during the entire recording (r:-0.29, p=0.052; r:-0.30, p=0.047, respectively) and during the night (r:-0.29, p=0.047; r:-0.31, p=0.03, respectively). Most of the HRV time-domain indices were significantly correlated to standard deviation of the MITG and the M-value. These correlations were stronger for the HRV recordings during the night. No significant association was found between HRV parameters and MAGE. Furthermore, no significant association was found between the results from the Ewing tests and the indices of GV. Also, no significant association was found between the BRS measurements and the indices of GV.In conclusion, the present study showed that HRV is inversely associated with GV in patients with T2D, which might be a sign of causation between GV and autonomic dysfunction.

H νευροπάθεια του αυτονόμου νευρικού συστήματος (ΑΝΣ) της καρδιάς στον σακχαρώδη διαβήτη είναι αποτέλεσμα της διαταραχής της ισορροπίας μεταξύ του συμπαθητικού και παρασυμπαθητικού συστήματος, συσχετίζεται με την εμφάνιση διαταραχών στον έλεγχο της καρδιακής συχνότητας και της αρτηριακής πίεσης και τελικά καταλήγει σε μειωμένη μεταβλητότητα της καρδιακής συχνότητας. Επιπλέον, η διαταραχή της λειτουργίας του ΑΝΣ της καρδιάς σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών αρρυθμιών και αιφνίδιου καρδιακού θανάτου.Η διακύμανση της γλυκόζης στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2) έχει πρόσφατα προσελκύσει το ενδιαφέρον λόγω συσχέτισης με δείκτες οξειδωτικού stress και αυξημένη θνησιμότητα σε νοσηλεία σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Παρά τα πειραματικά δεδομένα, ωστόσο σε κλινικό επίπεδο, δεν υπάρχουν αρκετές αποδείξεις για να υποστηρίξουν την ανεξάρτητη σχέση μεταξύ διακύμανσης της γλυκόζης και μακροχρόνιων επιπλοκών. Μέχρι στιγμής, δεν είναι γνωστό κατά πόσο η γλυκαιμική διακύμανση σχετίζεται με τη δυσλειτουργία του ΑΝΣ σε ασθενείς με ΣΔ2. Η διακύμανση της γλυκόζης, μπορεί να εκτιμηθεί τη σημερινή εποχή, με μεγαλύτερη ακρίβεια με τη χρήση συσκευών συνεχούς καταγραφής γλυκόζης (cgms), που μετρούν τη γλυκόζη στο διάμεσο ιστό για περίοδο αρκετών ημερών. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση της ύπαρξης συσχέτισης μεταξύ της διακύμανσης της γλυκόζης και της λειτουργίας του αυτονόμου νευρικού συστήματος (ΑΝΣ) σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2), οι οποίοι ελάμβαναν αντιδιαβητικά δισκία. Μελετήθηκαν συνολικά 50 ασθενείς (29 άνδρες) με ΣΔ2, οι οποίοι υπεβλήθησαν σε ταυτόχρονη συνεχή καταγραφή του ηλεκτροκαρδιο¬γραφήματος και της γλυκόζης αίματος για 24 ώρες. Η μελέτη της λειτουργίας του ΑΝΣ της καρδιάς συμπεριέλαβε τις κλασικές δοκιμασίες ελέγχου των καρδιαγγειακών αντανακλαστικών κατά Ewing, την εκτίμηση της μεταβλητότητας της καρδιακής συχνότητας μετά από 24ωρη ηλεκτροκαρδιογραφική καταγραφή με ψηφιακό Holter καταγραφέα και τη μέτρηση της ευαισθησίας των αρτηριακών τασεοϋποδοχέων (spontaneous baroreflex sensitivity). H εκτίμηση της διακύμανσης της γλυκόζης έγινε με τη χρήση συσκευών συνεχούς καταγραφής γλυκόζης.Μετά από προσαρμογή ως προς την HbA1c και τη διάρκεια διαβήτη, ο δείκτης μεταβλητότητας της καρδιακής συχνότητας (HRV) Total Power παρουσίαζε αρνητική συσχέτιση με τη σταθερή απόκλιση της μέσης τιμής γλυκόζης (SD) και με το δείκτη M-value στο σύνολο της καταγραφής (r: -0.29, P=0.052 και r: -0.30, P=0.047, αντίστοιχα) και κατά τη διάρκεια της νύκτας (r: -0.29, P=0.047 και r: -0.31, P=0.03, αντίστοιχα). Οι περισσότεροι από τους δείκτες μεταβλητότητας της καρδιακής συχνότητας ως προς το χρόνο, παρουσίαζαν σημαντική συσχέτιση με τη σταθερή απόκλιση της μέσης τιμής γλυκόζης (SD) και το δείκτη M-value. Οι συσχετίσεις αυτές ήταν ισχυρότερες στη διάρκεια της νύκτας. Δεν παρατηρήθηκε καμία σημαντική συσχέτιση μεταξύ των δεικτών μεταβλητότητας της καρδιακής συχνότητας (HRV) και του δείκτη MAGE. Δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ των δοκιμασιών καρδιακής αυτόνομης λειτουργίας (δοκιμασίες κατά Ewing) και των δεικτών γλυκαιμικής διακύμανσης. Επίσης, δεν βρέθηκε καμία στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ των παραμέτρων του BRS και των δεικτών γλυκαιμικής διακύμανσης.Συμπερασματικά, η παρούσα μελέτη έδειξε ότι η μεταβλητότητα της καρδιακής συχνότητας παρουσιάζει αρνητική συσχέτιση με τη διακύμανση της γλυκόζης σε ασθενείς με ΣΔ2, συσχέτιση η οποία μπορεί να υποδηλώνει και σχέση αιτιοπαθογένειας της διακύμανσης της γλυκόζης με τη δυσλειτουργία του ΑΝΣ.