Πολιτικές και πολιτισμικές διαστάσεις των κοινωνικών κινημάτων: η περίπτωση του ανταγωνιστικού κινήματος στην Ελλάδα (1974-1998)

Abstract

The core theoretical issue this doctoral thesis is dealing with is related to the importance of cultural components of the political process for the formation of collective identities. By focusing on unseen aspects of the post-dictatorship political culture, it is sought to understand social mobilizations and developments of historical importance. In particular, it is attempted to collect, record, analyze and interpret empirical and qualitative findings regarding the political and cultural dimensions of the antagonistic movement in Greece during the period 1974-1998. In practice, sampling study and analysis are performed as regards the contents of a voluminous empirical material which is produced by the movement under examination and which mainly derives from private files and the Internet, whereas particular care is given to the merit differentiation of research evidence as being capable to produce quality data. In conclusion, the antagonistic movement in Greece is proved to be an appropriate empirical field of research for a theory of collective action which highlights the importance of cultural dimension both concerning the formation of social movements as such, and their potential to modify the categories of perception and valuation of social life, thus contributing to crucial political and cultural transformations

Το κεντρικό θεωρητικό ζήτημα που απασχολεί τη διδακτορική διατριβή αφορά τη σημασία των πολιτισμικών συνιστωσών της πολιτικής διαδικασίας για τη διαμόρφωση συλλογικών ταυτοτήτων. Επικεντρώνοντας σε αθέατες όψεις της μεταπολιτευτικής πολιτικής κουλτούρας, επιδιώκεται η κατανόηση κοινωνικών κινητοποιήσεων και εξελίξεων ιστορικής σημασίας. Ειδικότερα, επιχειρείται η συγκέντρωση, καταγραφή, ανάλυση και ερμηνεία εμπειρικών και ποιοτικών ευρημάτων γύρω από τις πολιτικές και πολιτισμικές διαστάσεις του ανταγωνιστικού κινήματος στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1974-1998. Πρακτικά, γίνεται δειγματοληπτική μελέτη και ανάλυση του περιεχομένου ενός ογκώδους εμπειρικού υλικού που παράγεται από πλευράς του υπό εξέταση κινήματος και το οποίο αντλείται από ιδιωτικά κυρίως αρχεία και το διαδίκτυο, με ιδιαίτερη επιμέλεια στην αξιολογική διάκριση των εκάστοτε ερευνητικών τεκμηρίων ως ικανών για την παραγωγή ποιοτικών δεδομένων. Συμπερασματικά, το ανταγωνιστικό κίνημα στην Ελλάδα αποδεικνύεται κατάλληλο εμπειρικό πεδίο έρευνας για μια θεωρία της συλλογικής δράσης που αναδεικνύει τη σημασία της πολιτισμικής διάστασης σε ό,τι αφορά τόσο αυτή καθαυτή τη συγκρότηση των κοινωνικών κινημάτων, όσο και τις δυνατότητές τους να τροποποιούν τις κατηγορίες αντίληψης και αποτίμησης της κοινωνικής ζωής, συμβάλλοντας έτσι σε κρίσιμους πολιτικούς και πολιτισμικούς μετασχηματισμούς.