Συγκρότηση και αναπαραγωγή μιας μη βεμπεριανής γραφειοκρατίας: η ιστορική εξέλιξη της ελληνικής δημόσιας διοίκησης

Abstract

Το κράτος συνιστά πολιτικο-διοικητικό σύστημα. Με τον όρο αυτόν κατανοούμε ένα σύνολο αλληλεξαρτημένων και αλληλεπιδρώντων στοιχείων που εκτελούν λειτουργίες τόσο αξιακών επιλογών και διαμεσολάβησης (πολιτικά υποσυστήματα) όσο και προετοιμασίας και εκτέλεσης ρυθμιστικών και παροχικών /αναδιανεμητικών δράσεων εφαρμογής για την πραγμάτωση των αξιακών επιλογών (διοικητικά υποσυστήματα). Οι λειτουργίες αυτές επιτελούνται κατ’ αρχήν από διακριτά και επάλληλα πολιτικά και διοικητικά υποσύνολα του κρατικού υπερ-συστήματος. Ωστόσο, η στενή αλληλεπίδραση των αξιακών και διαμεσολαβητικών παραμέτρων με τις παραμέτρουςεφαρμογής δημιουργεί μια μορφή όσμωσης που μεταφέρει πολιτικά στοιχεία στο διοικητικό υποσύστημα και διοικητικά στοιχεία στο πολιτικό υποσύστημα. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί η ζώνη συνάρθρωσης των δύο επάλληλων υποσυνόλων. Στην γκρίζα αυτή ζώνη συνυπάρχουν εκπρόσωποι του πολιτικού προσωπικού χαμηλότερης πολιτικής βαρύτητας και αυξημένων διοικητικών ευθυνών (μη αιρετό προσωπικό: σύμβουλοι, επικεφαλής οργανισμών κλπ) με εκπροσώπους του διοικητικού προσωπικού υψηλής ιεραρχικής βαρύτητας που μετέχουν έμμεσαστην πολιτική λειτουργία. Η φύση της δραστηριότητας του εν λόγω επιπέδου της κρατικής πυραμίδας αποτελεί προφανές κράμα: Οι τελικές εκροές του εμπεριέχουν τόσο πολιτικές όσο και διοικητικές παραμέτρους. Δεδομένης λοιπόν της διττής φύσης του κράτους, η κατανόηση της συγκρότησης, της ανάπτυξης και της τρέχουσας λειτουργίας του επιτυγχάνεται μόνο μέσα από τηνανάλυση της αλληλεπίδρασης και των δύο γενεσιουργών του συνιστωσών : της πολιτικής και της διοικητικής. Πλαίσιο της εργασίας αυτής είναι ακριβώς η ανίχνευση της βασικής μορφολογίαςτου ελληνικού κρατικού οικοδομήματος μέσα από τις δυό του αυτές συνιστώσες : την πολιτική λειτουργία, όπως αυτή εκδηλώνεται εντός του κράτους, και την διοικητική λειτουργία που υλοποιεί το κράτος........