Το φύλο στον τρίτο τομέα: ζητήματα απασχόλησης και στερεοτύπων φροντίδας στις κοινωνικές υπηρεσίες φροντίδας του τρίτου τομέα

Abstract

The purpose of this study is to approach and provide a more robust understanding of the third sector in a broad context, as well as in Greek reality. At the same time the study investigates some issues that concern care and female employment. According to these there is an attempt to approach third sector through employment and care’ s stereotypes using nonprofit social services as a focal point. This approach is based on qualitative research and therefore the use of case study method was considered to be the most appropriate, with organization being the case and semi-structured interviews were used in order to collect the data. The findings from an embedded case study of six non-profit social services in care provision in the region of island Crete, provided the evidence that gender division of labor and inequalities that women meet in employment as well as care’ s stereotypes are present. It will also be interesting for further research, to see how traditional women‘s caregiving roles can be combined with their firm idea to participate in the labor market. Furthermore it should be mentioned that in some cases women’s working conditions in terms of wages and multiple tasks burden, are not ideal. Also despite the fact that the concept of self-organization, in terms of the capacity of women to organize their interests and needs, outside the state and the market, could offer a solution, this does not appear to happen. Another significant point for research is the potential role of the third sector in the current situation in Greece, where the unemployment is at its highest rate within the last thirty years and at the same time larger portions of population are unable to cover basic needs.

Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η προσέγγιση και η κατανόηση του τρίτου τομέα τόσο σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, όσο και ειδικότερα υπό το πρίσμα της ελληνικής πραγματικότητας. Παράλληλα, για τις ανάγκες της μελέτης ερευνώνται ορισμένα ζητήματα σχετικά με την έννοια της φροντίδας και τη γυναικεία απασχόληση. Ειδικότερα, επιχειρείται η διερεύνηση του τρίτου τομέα μέσα από τις έννοιες της απασχόλησης και των στερεοτύπων που απαντώνται σε σχέση με τη φροντίδα, εντός των κοινωνικών υπηρεσιών μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Η εμπειρική έρευνα που συμπληρώνει το εγχείρημα, είναι ποιοτική και χρησιμοποιεί τη μελέτη περίπτωσης ως ερευνητική μέθοδο και την τεχνική των ημί-δομημένων συνεντεύξεων για τη συλλογή των δεδομένων, από έξι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, που δραστηριοποιούνται στον τομέα παροχής κοινωνικής φροντίδας στην περιφέρεια Κρήτης. Τα βασικά συμπεράσματα στα οποία καταλήγει η έρευνα είναι ότι ο έμφυλος καταμερισμός της εργασίας και οι ανισότητες που εντοπίζονται σε σχέση με τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, καθώς και τα στερεότυπα που αφορούν την παροχή της φροντίδας, εξακολουθούν να αναπαράγονται και εντός του τρίτου τομέα. Ειδικά δε για τα στερεότυπα φροντίδας έχει ενδιαφέρον να διερευνηθεί περαιτέρω η συνύπαρξη τους με τις αντιλήψεις των ίδιων των γυναικών για την αδιαμφισβήτητη συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας.Επιπλέον σε ορισμένες περιπτώσεις αναφορικά με τις συνθήκες εργασίας των γυναικών σε αυτούς τους χώρους, εντοπίζονται στοιχεία εκμετάλλευσης, τόσο όσον αφορά το καθεστώς των αμοιβών τους, όσο και την επιφόρτιση τους με πολλαπλές αρμοδιότητες πέρα των βασικών τους καθηκόντων. Ακόμη, παρά το γεγονός ότι η έννοια της αυτό – οργάνωσης, από μέρους των γυναικών θα μπορούσε να αποτελέσει λύση, ειδικά σε ένα χώρο όπως είναι ο τρίτος τομέας που κατεξοχήν ευνοεί την ανάπτυξη της, δυστυχώς αυτό δε φαίνεται υλοποιήσιμο. Επίσης, έναυσμα για περαιτέρω έρευνα θα μπορούσε να αποτελέσει και η αναζήτηση του ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν οι φορείς του τρίτου τομέα, τόσο μέσα σε μια συγκυρία πρωτοφανούς ανεργίας για την τελευταία τριακονταετία, όσο και σε μια περίοδο που ολοένα και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού, αδυνατούν να καλύψουν βασικές τους ανάγκες.