Στρατηγική διοίκηση των ξενοδοχειακών πολυεθνικών επιχειρήσεων: περιβάλλον - οργάνωση - επιδόσεις

Abstract

Traditionally, tourism was placed second as a priority in the agenda of investors, policy makers, and academics. Nowadays, a significant reappraisal of its role in socioeconomic development is taking place, which values tourism as a source for earning export revenues, generating large numbers of jobs, promoting economic growth and a more services-oriented economy not only in developing but also in developed countries (UNCTAD, 2007). According to World Tourism Organization (WTO), the European Union (EU) numbered six Member States among the top 10 countries in the world welcoming the largest number of international tourist arrivals. Within the EU, receipts from international tourism in 2008 were highest in Spain, France, and Italy, followed by Greece and Portugal Previous studies have attempted to explain destination and/or firm strategic positions by focusing on (mostly demand side factors) prices, exchange rates, qualitative and other institutional factors. Supply side factors and in particular company strategy contact and performance have not been taking explicitly into consideration. However, important pioneer research has been done regarding the globalization of the service sector and the hotel industry (Dunning and McQueen 1981, 1982; Boddewyn et al., 1986; Li and Guisinger, 1992; Dunning and Kundu, 1995; Constractor and Kundu, 1995). The topic under scrutiny is, therefore, to investigate whether MNEs operating in Greece, France, Spain, Portugal and Italy perform differently than domestically owned firms. In particular, we seek to identify the relevant factors that may explain the performance implications of foreign ownership for a large cross section of firms in Greek, French, Spanish, Portugues and Italian industries, controlling for a number of factors affecting firms’ performance. A closely related topic is to examine whether MNEs perform well per se, or their relative superior performance is a consequence of the detrimental effect they may exercise on domestic profitability. Additionally, we will try to determine the relative importance of the firm and destination effects using a multilevel approach and hierarchical linear models.

Παραδοσιακά, ο τουρισμός καταλάμβανε τη δεύτερη θέσω ως προτεραιότητας στην ατζέντα των επενδυτών, των φορέων χάραξης πολιτικής καθώς και στην ατζέντα της ακαδημαϊκής κοινότητας. Σήμερα, μια σημαντική επανεκτίμηση του ρόλου του τουρισμού στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη λαμβάνει χώρα, η οποία εκτιμά τον τουρισμό ως πηγή για την απόκτηση εσόδων από τις εξαγωγές, δημιουργώντας μεγάλο αριθμό θέσεων εργασίας, προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και μια πιο προσανατολισμένη στις υπηρεσίες οικονομία, όχι μόνο στις αναπτυσσόμενες αλλά και στις ανεπτυγμένες χώρες (UNCTAD, 2007). Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού (WTO), η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) αριθμούσε έξι κράτη μέλη μεταξύ των κορυφαίων 10 χωρών του κόσμου καλωσορίζοντας τον μεγαλύτερο αριθμό διεθνών τουριστικών αφίξεων. Εντός της ΕΕ, τα έσοδα από το διεθνή τουρισμό το 2008 ήταν υψηλότερα στην Ισπανία, τη Γαλλία και την Ιταλία, ακολουθούμενη από την Ελλάδα και την Πορτογαλία. Προηγούμενες μελέτες έχουν προσπαθήσει να εξηγήσουν τον τουριστικό προορισμό λαι/ή τη την στρατηγική της εταιρείας, εστιάζοντας σε (ως επί το πλείστον) παράγοντες από πλευράς της ζήτησης, των τιμών, των συναλλαγματικών ισοτιμιών, ποιοτικών και άλλων θεσμικών παραγόντων. Παράγοντες από την πλευρά των προμηθειών και ιδίως την στρατηγική επαφή της εταιρείας και την επίδοσή της δεν έχουν ληφθεί ρητά υπόψη. Ωστόσο, σημαντική και πρωτοπόρος έρευνα έχει γίνει σχετικά με την παγκοσμιοποίηση του τομέα των υπηρεσιών και της ξενοδοχειακής βιομηχανίας (Dunning and McQueen 1981, 1982; Boddewyn et al., 1986; Li and Guisinger, 1992; Dunning and Kundu, 1995; Constractor and Kundu, 1995). Το υπό εξέταση θέμα, ως εκ τούτου ερευνήθηκε εάν οι πολυεθνικές εταιρείες που λειτουργούν στην Ελλάδα, τη Γαλλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία έχουν διαφορετική απόδοση από ό,τι αν λειτουργούσαν στη χώρα προέλευσης της μητρικής τους εταιρείας. Ειδικότερα, επιδιώχθηκε να εντοπιστούν παράγοντες που μπορούν να εξηγήσουν τις επιπτώσεις των επιδόσεων της ξένης ιδιοκτησίας για μια μεγάλη διατομή των επιχειρήσεων στην Ελλάδα, τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία, ελέγχοντας έναν σημαντικό αριθμό παραγόντων που επηρεάζουν την απόδοση των επιχειρήσεων. Ένα θέμα επίσης που εξετάστηκε είναι το κατά πόσο οι πολυεθνικές εταιρείες έχουν καλύτερη επίδοση ή οι σχετικά ανώτερες επιδόσεις τους είναι συνέπεια της αρνητικής επίδοσης που έχουν οι εγχώριες πολυεθνικές επιχειρήσεις. Επιπλέον, προσδιορίζουμε την σημαντική επίπτωση που έχουν τα χαρακτηριστικά της εταιρείας και ο προορισμός χρησιμοποιώντας μια πολυεπιπέδη προσέγγιση και ιεραρχικά γραμμικά μοντέλα.