Μέτρηση της οικονομικής επίδοσης του τραπεζικού υποκαταστήματος στο περιβάλλον της διοικητικής λογιστικής με βάση το υπολειμματικό εισόδημα και την περιβάλλουσα ανάλυση δεδομένων

Abstract

This thesis offers, for the first time, a comprehensive analysis of the performance of banks at the branch level. We evaluated the performance of a homogenous retail branch network of a large private Greek bank for the period January 2006-June 2009, based on two operational criteria, taking into account the impact of the recent crisis: the shareholder value that branches generate as measured by the Residual Income (RI) and the profit and production efficiency in branch operations. Regarding the value management, we found that diversified income, cost management, credit risk capabilities, income on core deposits and loan spread are all statistically significant associated with the RI. In addition, the value driver of credit risk capabilities is incrementally negatively associated with residual income at the branch level during the recent crisis, indicating lower ability to manage credit risk. Moreover, this finding reveals the inability of the current accounting framework under IAS 39 to recognize and record earlier (in the expansion period) impaired loans. Regarding the efficiency measurement, we found that during the crisis only the average profit-oriented efficiency of the branch network reduced significantly. We located the roots of the efficiency loss in the expansion period, in which over-optimism leads to the granting of bad quality loans.

H παρούσα διατριβή προσφέρει, για πρώτη φορά, μια ολοκληρωμένη ανάλυση της επίδοσης των τραπεζών σε επίπεδο υποκαταστημάτων (branch level). Αξιολογήθηκε η επίδοση ενός ομοιογενούς δικτύου υποκαταστημάτων μεγάλης Ελληνικής Τράπεζας για την περίοδο Ιανουάριος 2006 - Ιούνιος 2009, στη βάση δύο λειτουργικών κριτηρίων, λαμβάνοντας υπόψη και την επίδραση της πρόσφατης κρίσης: στην αξία που παράγουν τα υποκαταστήματα για το μέτοχο της τράπεζας (shareholder value), όπως αυτή μετράται με το Υπολειμματικό Εισόδημα (residual income -RI), και στο βαθμό αποτελεσματικότητας κέρδους και παραγωγής (profit and production efficiency). Αναφορικά με τη διαχείριση της αξίας, βρέθηκε ότι οι λειτουργικοί παράγοντες αξίας (operational value drivers) που σχετίζονται με τη διαφοροποίηση του εισοδήματος, τη διαχείριση του ελεγχόμενου κόστους, την ικανότητα διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου, το spread των δανείων, και την ικανότητα του υποκαταστήματος να δημιουργεί έσοδα από καταθέσεις χαμηλού κόστους, συνδέονται στατιστικά σημαντικά με το RI. Η κρίση επηρεάζει στατιστικά σημαντικά μόνο τη διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου, καταστρέφοντας περαιτέρω αξία για το μέτοχο και υποδεικνύοντας χαμηλότερη ικανότητα διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου. Επιπρόσθετα, αυτό το εμπειρικό εύρημα αποκαλύπτει και την αδυναμία του τρέχοντος λογιστικού πλαισίου σύμφωνα με το ΔΛΠ 39, να αναγνωρίζει και να καταγράφει νωρίτερα (την περίοδο της πιστωτικής ανάπτυξης) ζημιές απομείωσης της αξίας των δανείων. Όσον αφορά στη μέτρηση της αποτελεσματικότητας, βρέθηκε ότι η κρίση μειώνει στατιστικά σημαντικά μόνο τη μέση αποτελεσματικότητα κέρδους του δικτύου, απόρροια της χορήγησης κακών δανείων την περίοδο της πιστωτικής επέκτασης.