Συσχέτιση της κατανάλωσης αντιμικροβιακών φαρμάκων και μικροβιακής αντοχής σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο: μελέτη της επίδρασης θεραπευτικών οδηγιών παρέμβασης

Abstract

The aim of the present dissertation was an in depth analysis of the relationship between antimicrobial consumption and emergence of bacterial resistance as well as the study of the effects of an intervention program for reducing bacterial resistance. In particular, we studied, both retrospectively and prospectively, the rates of bacterial resistance and antimicrobial consumption as well as the correlation between them in a tertiary level hospital between 2001 and 2010. Furthermore, a prospective, intervention program was implemented in the hospital, regarding the optimization of antimicrobial use and prevention of horizontal transfer of multidrug resistant bacteria in this hospital. During the intervention period, there was continuous monitoring and augmentation of compliance to the proposed measures. According to results of the current dissertation, we found that in the retrospective study during the same time period, resistance among the more frequent nosocomial pathogens was higher in those departments with a correspondingly increased antimicrobial consumption. Additionally, a longitudinal analysis showed that antimicrobial consumption was correlated with the emergence of next year's resistance rates. Implementation of the intervention measures resulted in significant reduction of the incidence of infectious diseases caused by multidrug resistant bacteria in the hospital. Containment of the outbreak of specific multidrug resistant bacteria was achieved in specific hospital departments. In conclusion, the type but mainly the quantity of antimicrobial consumption for each hospital department was directly correlated to the rates of bacterial resistance. Reduction of bacterial resistance can be attained by implementing combined therapeutic intervention directives on both the orthological antimicrobial consumption and prevention measures for the horizontal transfer of multidrug resistant bacteria.

Σκοπός της διατριβής ήταν η βαθύτερη κατανόηση της σχέσης μεταξύ κατανάλωσης αντιμικροβιακών φαρμάκων και ανάπτυξης ανθεκτικών μικροβίων καθώς και η μελέτη επίδρασης θεραπευτικών οδηγιών παρέμβασης στην μείωση της μικροβιακής αντοχής. Συγκεκριμένα μελετήθηκαν αναδρομικά και προοπτικά η μικροβιακή αντοχή, η κατανάλωση των αντιμικροβιακών φαρμάκων και η συσχέτιση μεταξύ τους σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο από το 2001 έως και το 2010 Στη συνέχεια έγινε προοπτικά παρέμβαση στο νοσοκομείο η οποία αφορούσε την εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της ορθολογικής χρήσης των αντιμικροβιακών και την πρόληψη της οριζόντιας μετάδοσης πολυανθεκτικών μικροβίων. Κατά τη διάρκεια της παρέμβασης υπήρξε συνεχής επιτήρηση και ενίσχυση της συμμόρφωσης στα προτεινόμενα μέτρα Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της διατριβής αυτής, στην αναδρομική μελέτη βρέθηκε ότι στην ίδια χρονική περίοδο η αντοχή των συχνότερων νοσοκομειακών παθογόνων ήταν υψηλότερη σε κλινικές του νοσοκομείου με αντίστοιχα αυξημένη κατανάλωση αντιμικροβιακών φαρμάκων Επιπλέον, διαχρονικά η κατανάλωση αντιμικροβιακών φαρμάκων συσχετιζόταν με την εμφάνιση μικροβιακής αντοχής την επόμενη χρονιά. Με τη χρήση των μέτρων της παρέμβασης υπήρξε σημαντική μείωση στην επίπτωση των λοιμώξεων από πολυανθεκτικά μικρόβια στο νοσοκομείο. Καταστολή της επιδημίας από συγκεκριμένα πολυανθεκτικά μικρόβια επιτεύχθηκε σε ορισμένες κλινικές του νοσοκομείου. Συμπερασματικά, το είδος αλλά κυρίως η ποσότητα της κατανάλωσης των αντιμικροβιακών φαρμάκων σε κάθε κλινική είχε άμεση σχέση με τα επίπεδα της μικροβιακής αντοχής. Η μείωση της μικροβιακής αντοχής είναι εφικτή με την εφαρμογή συνδυασμένων θεραπευτικών οδηγιών παρέμβασης τόσο στην ορθολογική κατανάλωση των αντιμικροβιακών όσο και στην πρόληψη της οριζόντιας μετάδοσης των μικροβίων.