Η καλλιτεχνική ταυτότητα της συντεχνίας των Κολακιωτών ζωγράφων: συμβολή στη μελέτη της αγιογραφίας του 19ου αιώνα

Abstract

These artists are known from isolated references in the literature but has not yet attempted a systematic investigation of the factors that led to the development of the arts center in this area, teachers who passed the art of icon painting in artists from Kolakia and how their work. There has studied the implications of their action by geographical areas nor the time period covered. There has been talk of the artists who pioneered, stood, turned, collaborated with others or became autonomous, or to special characteristics of their art to make it easy to identify the unsigned works. To clarify this point that the material which supported our findings to define the artistic identity of painters from Kolakia amounts to about 1000 images (Listed in the second volume). For optimum management of the material the first volume is divided into 4 parts. These refer to the conditions and general trends of the 19th which includes the effect of painters from Kolakia, and historical data in the region that led to the rise and decline of the guild. In addition to the epigraphic data images (signatures and dedicatory inscriptions), but also from the registers and codes of temples and a CV study we found that data obtained for the life, work and education of painters but the economic, professional, social situation and preferences of the tributes. Then talk about standards and the influences of artists, the character of their art, and other activities. Finally, we refer to the comparative study of the art of the guilt from Kolakia or with other guilds or even to individual artists. From the foregoing the following original data for research of this workshop: 1) The personality of Theophilus Papafili and its contribution to the creation of the guild, 2) The historical conditions that contributed to the growth, development and decline of the guild, 3 ) Signatures and epigraphic data, ledgers - codes and a CV. 4) The character of their art. Concluding from the above that the art of guilt from Kolakia formed under the umbrella of Theophilus, popular culture and current antiklasiko flourishes and spreads to Epirus in mainland Greece to the movement of Epirus painters. Along the way the painters come in contact with the Athonite style. This represents the only lab that was born and developed in a flat area (lowland), the longest in action, with most production homes with educated painters and dynamic evolution bearing on competition. This is art that shows notable figures reflecting the economic, social, political and cultural conditions.

Οι παραπάνω ζωγράφοι είναι γνωστοί από μεμονωμένες αναφορές στην υπάρχουσα βιβλιογραφία αλλά δεν έχει επιχειρηθεί μέχρι στιγμής συστηματική έρευνα των παραγόντων που οδήγησαν στην ανάπτυξη του καλλιτεχνικού αυτού κέντρου στην περιοχή, των δασκάλων που μετέδωσαν την τέχνη της αγιογραφίας στους κολακιώτες και του τρόπου εργασίας τους. Δεν έχει μελετηθεί η εμβέλεια της δράσης τους ανά γεωγραφικές περιοχές ούτε η χρονική διάρκεια που καλύπτει. Δεν έχει γίνει λόγος για τους ζωγράφους που πρωτοτύπησαν, ξεχώρισαν, εξελίχθηκαν, συνεργάστηκαν με άλλους ή αυτονομήθηκαν, ούτε για τα ειδικά χαρακτηριστικά της τέχνης τους που καθιστούν εύκολη την ταύτιση των ανυπόγραφων έργων τους. Να διευκρινίσουμε σε αυτό το σημείο ότι το υλικό στο οποίο στηρίξαμε τα συμπεράσματά μας για τον ορισμό της καλλιτεχνικής ταυτότητάς των κολακιωτών ανέρχεται σε 1000 περίπου εικόνες. Για την αρτιότερη διαχείριση του υλικού ο πρώτος τόμος διαιρείται σε 4 μέρη. Σε αυτά γίνεται λόγος για τις συνθήκες αλλά και τις γενικές τάσεις του 19ου στις οποίες εντάσσεται και η δράση των κολακιωτών, και για τα ιστορικά στοιχεία της περιοχής της Κολακιάς που οδήγησαν στην ακμή και στην παρακμή της συντεχνίας. Επιπλέον από τα επιγραφικά δεδομένα των εικόνων (υπογραφές και αφιερωματικές επιγραφές), αλλά και από τα κατάστιχα και τους κώδικες των ναών και ένα βιογραφικό σημείωμα που εντοπίσαμε μελετάμε στοιχεία που προκύπτουν για τη ζωή, το έργο και την παιδεία των ζωγράφων αλλά και την οικονομική, επαγγελματική, κοινωνική κατάσταση και τις προτιμήσεις των αφιερωτών. Έπειτα γίνεται λόγος για τα πρότυπα και τις επιρροές των ζωγράφων, το χαρακτήρα της τέχνης τους, αλλά και τις λοιπές δραστηριότητές τους. Τέλος, αναφερόμαστε στη συγκριτική μελέτη της τέχνης των κολακιωτών είτε με άλλες συντεχνίες είτε ακόμα και με μεμονωμένους ζωγράφους. Από τα παραπάνω προκύπτουν τα εξής πρωτότυπα στοιχεία για την έρευνα του συγκεκριμένου εργαστηρίου: 1) Η προσωπικότητα του Θεόφιλου Παπαφίλη και η συμβολή της στη δημιουργία της συντεχνίας, 2) Οι ιστορικές συνθήκες που συνέβαλαν στην ανάπτυξη, την εξέλιξη και την παρακμή της συντεχνίας, 3) Υπογραφές και επιγραφικά δεδομένα, κατάστιχα – κώδικες και ένα βιογραφικό σημείωμα. 4) O χαρακτήρας της τέχνης τους. Συμπερασματικά από τα παραπάνω προκύπτει ότι η τέχνη των κολακιωτών διαμορφώνεται υπό τη σκέπη του Θεόφιλου, τη λαϊκή κουλτούρα και το αντικλασικό ρεύμα που ανθεί στην Ήπειρο και διαδίδεται στην υπόλοιπη Ελλάδα με τη μετακίνηση των Ηπειρωτών ζωγράφων. Στην πορεία οι ζωγράφοι έρχονται σε επαφή και με την αγιορείτικη τεχνοτροπία. Πρόκειται λοιπόν για το μοναδικό εργαστήριο που γεννήθηκε και οργανώθηκε σε πεδινή περιοχή, το πιο μακρόχρονο σε δράση, με τις περισσότερες εστίες παραγωγής, με παιδευμένους ζωγράφους και με δυναμική εξέλιξη που αντέχει στον ανταγωνισμό. Πρόκειται για τέχνη που παρουσιάζει αξιόλογα στοιχεία αντικατοπτρίζοντας τις οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές και πολιτιστικές συνθήκες.