Η σύσταση του μητρικού γάλακτος Ελληνίδων μητέρων και πώς αυτή επηρεάζεται από τη διατροφή τους πρώτους έξι μήνες της γαλουχίας

Abstract

The effect of nutrition on quality of life is the subject of extensive research. Especially during infancy nutrition is crucial for the infant’s development and but also for ensuring good health in childhood, adolescence and adulthood. Breastfeeding is the optimal food for infants up to six months. There are studies showing that some maternal dietary habits may affect the composition of human milk. This issue had never been investigated in Greek population. This study aimed to evaluate and identify the energy intake of pregnant and lactating Greek women during the first six months exclusive breastfeeding, using food diaries and then to determine fat and fatty acids content as well as vitamin E content in breast milk, using gas and high performance reversed phase liquid chromatography. Secondly, we aimed to investigate any correlations of the milk’s lipid content to the dietary characteristics of the mothers. This prospective study found that the lipid content of breast milk of Greek women varies considerably- increased concentration of polyunsaturated, ω6 fatty acids, DHA and AA - from breast milk of other populations. Dietary factors that appear to affect the lipid content of milk were identified. Specifically, the dietary total fat intake was positively correlated with the vitamin E, DHA and EPA content in breast milk. The dietary intake of monounsaturated fat was positively correlated with the concentration of PUFA, ω6 fatty acids, AA, LA and EPA in breast milk. The dietary intake of polyunsaturated fat was associated with the concentration of PUFA, ω3 fatty acids, DHA and LA in breast milk. Finally, dietary carbohydrate intake showed a negative correlation with the concentration of ω3 fatty acids, vitamin E, DHA and EPA in breast milk. These findings suggest the influence of Greek diet in the composition of breast milk and may contribute to shaping dietary guidance for the critical period of lactation. Large prospective longitudinal studies in different settings (not only in large urban centers) are needed to confirm the above findings and to explore other factors that may affect the composition of human milk, such as environmental factors (seasonal, socio-economic), metabolic parameters (metabolism at the level of the mammary gland, adipose tissue and liver), and possibly genetic factors.

Η επίδραση της διατροφής στην ποιότητα της ζωής του σύγχρονου ανθρώπου αποτελεί αντικείμενο ενδελεχούς μελέτης. Κατά τη βρεφική ηλικία είναι καίριας σημασίας για την ανάπτυξη του νέου οργανισμού και τη διασφάλιση καλής υγείας στην παιδική και ενήλικη ζωή. Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί τη βέλτιστη αποκλειστική τροφή για τα βρέφη έως έξι μηνών. Έρευνες δείχνουν πως κάποιες διατροφικές συνήθειες της μητέρας ενδέχεται να επηρεάζουν τη σύσταση του μητρικού γάλακτος. Το συγκεκριμένο ζήτημα δεν είχε ερευνηθεί ποτέ σε ελληνικό πληθυσμό. Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν η εκτίμηση και προσδιορισμός της ενεργειακής πρόσληψης εγκύων και θηλάζουσων Ελληνίδων κατά τους έξι πρώτους μήνες αποκλειστικού θηλασμού και στη συνέχεια ο ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός του λίπους, των λιπαρών οξέων και της βιταμίνης Ε του μητρικού γάλακτος και η διερεύνηση τυχόν συσχετίσεων του λιπιδικού περιεχομένου του γάλακτος με διαιτητικά χαρακτηριστικά των μητέρων. Η προοπτική αυτή μελέτη έγινε με τη χρήση ερωτηματολογίων καταγραφής τροφίμων ενώ ο προσδιορισμός του λίπους, των λιπαρών οξέων και της βιταμίνης Ε με διαδικασίες αέριας και υγρής χρωματογραφίας ανάστροφου φάσης υψηλής απόδοσης. Από τα αποτελέσματα προέκυψε πως το λιπιδικό περιεχόμενο του μητρικού γάλακτος των Ελληνίδων παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις-αυξημένη συγκέντρωση PUFA, ω6 λιπαρών οξέων, DHA και AA-από το μητρικό γάλα άλλων πληθυσμών. Εντοπίστηκαν διαιτητικοί παράγοντες που φάνηκε να επηρεάζουν το λιπιδικό περιεχόμενο του γάλακτος. Συγκεκριμένα, η διαιτητική πρόσληψη λίπους συσχετίστηκε θετικά με τη συγκέντρωση βιταμίνης Ε, DHA και EPA στο μητρικό γάλα. Η διαιτητική πρόσληψη MUFA συσχετίστηκε θετικά με τη συγκέντρωση PUFA, ω6 λιπαρών οξέων, ΑΑ, LA, EPA, και λιγότερο με τη βιταμίνη Ε στο μητρικό γάλα. Η διαιτητική πρόσληψη PUFA συσχετίστηκε με τη συγκέντρωση PUFA, ω3 λιπαρών οξέων, DHA και LA στο μητρικό γάλα. Τέλος, η διαιτητική πρόσληψη υδατανθράκων παρουσίασε αρνητική συσχέτιση με τη συγκέντρωση ω3 λιπαρών οξέων, βιταμίνης Ε, DHA και EPA στο μητρικό γάλα. Τα συμπεράσματα αυτά υποδηλώνουν την επίδραση της ελληνικής διατροφής στη σύσταση του μητρικού γάλακτος και μπορούν να συμβάλλουν στη διαμόρφωση διαιτητικών οδηγιών για την κρίσιμη περίοδο της γαλουχίας. Απαιτούνται προοπτικές μελέτες με διαφορετικό σχεδιασμό (όχι μόνο σε μεγάλα αστικά κέντρα), ώστε να επιβεβαιωθούν τα παραπάνω ευρήματα και να διερευνηθούν και άλλοι παράγοντες που μπορεί να επιδρούν στη σύσταση του μητρικού γάλακτος, όπως περιβαλλοντικοί παράγοντες, μεταβολικοί παράγοντες (μεταβολισμός στο επίπεδο του μαζικού αδένα, λιπώδους ιστού και ήπατος), ενδεχομένως και γενετικοί παράγοντες.