Ο ρόλος της μνήμης, της μεταμνήμης και των εκτελεστικών λειτουργιών στην ποιότητα ζωής των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση

Abstract

The aims of this study were first to examine the self-awareness of memory ability of patients with multiple sclerosis with the symptoms of multiple sclerosis and second to examine the construct validity of questionnaires of quality of life in multiple sclerosis patients. The sample consisted of 77 patients with multiple sclerosis and 74 healthy controls. In this study administered a battery of questionnaires for the assessment of quality of life, metamemory, emotional function and cognitive tasks. Memory difficulties in multiple sclerosis correlated with attentional switching, semantic memory, auditory-verbal working memory and new learning. Μoreover, MS patients with mild depression underestimated their everyday memory compared with their actual performance on auditory-verbal working memory and attention. Whereas MS patients without depression overestimated their everyday memory compared with actual performace and MS patients with moderate depression their everyday memory ratings mirrored their actual neuropsychological performance. In the present study there is an interaction between depression and multiple sclerosis with metamemory and predictions of the everyday memory compared with the neuropsyhological performance on attention and this is a new finding. On the other hand, MS patients with fatigue underestimated their metamemory reports with their actual performance on new learning. MS patients with fatigue their predictions of everyday memory were less accurate than patients without fatigue compared with their neuropsychological performance on new learning and selective attention. Moreover, in the present study revealed the new finding that there is an interaction of the disease and the symptom of fatigue with their cognitive performance on associate learning and the predictions of metamemory ratings on new learning in comparison with control group. The involvement of basal ganglia, especially in lentiform nucleus and thalamus in the development of MS related fatigue in their metamemory ratings in MS will be discussed. In contrast with other studies revealed that cognitive impairment affects the construct validity of the quality of life questionnaires.

Στόχοι της έρευνας ήταν να μελετηθεί η αυτο-ενημερότητα της μνημονικής ικανότητας σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας ως προς τα συμπτώματα της νόσου και κατά δεύτερον να ελεγχθεί η εγκυρότητα εννοιολογικής κατασκευής των ερωτηματολογίων ποιότητας ζωής σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας. Το δείγμα αποτελείται από 77 ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας και 74 άτομα ως ομάδα ελέγχου. Χορηγήθηκαν συστοιχία ερωτηματολογίων για την αξιολόγηση της ποιότητας ζωής, της μεταμνήμης, της εκτίμησης της συναισθηματικής κατάστασης και σε γνωστικά έργα. Η μεταμνήμη ως προς τις γνωστικές λειτουργίες συνδέθηκε με την ικανότητα στροφής της προσοχής, τη σημασιολογική μνήμη, την ακουστική-λεκτική εργαζόμενη μνήμη και τη νέα μάθηση. H σύνδεση της μεταμνήμης με τη νέα μάθηση είναι νέο εύρημα. Οι ασθενείς με ήπια κατάθλιψη υποεκτίμησαν την μεταμνήμη τους σε σύγκριση με την αντικειμενική γνωστική τους επίδοση σε περιοχές της ακουστικής-λεκτικής εργαζόμενης μνήμης και της προσοχής. Οι ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας που δεν είχαν κατάθλιψη υπερεκτίμησαν την μεταμνήμη τους σε σύγκριση με την πραγματική νευροψυχολογική τους εκτέλεση ενώ οι ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας που είχαν μέτρια κατάθλιψη οι μεταμνημονικές τους κρίσεις αντανακλούσαν την πραγματική γνωστική τους εκτέλεση. Ειδικότερα, παρατηρήθηκε αλληλεπίδραση της νόσου της σκλήρυνσης κατά πλάκας και της κατάθλιψης ως προς τη μεταμνήμη και τα λάθη στις προβλέψεις της μεταμνημονικής τους ενημερότητας ως προς τον παράγοντα της προσοχής σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου και αυτό είναι νέο εύρημα. Επιπλέον, παρατηρήθηκε σε ασθενείς με κόπωση οι προβλέψεις των μεταμνημονικών τους εκτιμήσεων ως προς τις γνωστικές λειτουργίες της νέας μάθησης και της επιλεκτικής προσοχής να είναι λιγότερο ακριβείς σε σύγκριση με τους ασθενείς χωρίς κόπωση. Ειδικότερα, σε ασθενείς με κόπωση oι προβλέψεις της μεταμνήμης τους ως προς την νέα μάθηση και την επιλεκτική προσοχή ήταν λιγότερο ακριβείς σε σύγκριση με τους ασθενείς χωρίς κόπωση. Επίσης, στην παρούσα έρευνα αποκαλύφθηκε ότι υπάρχει αλληλεπίδραση της νόσου και του συμπτώματος της κόπωσης στις γνωστικές λειτουργίες της μάθησης συνειρμικών ζευγών αλλά και στις προβλέψεις των εκτιμήσεων της μεταμνήμης ως προς τη νέα μάθηση σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου και αυτό είναι νέο εύρημα. Στην παρούσα έρευνα αναλύεται η πιθανή εμπλοκή των βασικών γαγγλίων και ειδικότερα του φακοειδή πυρήνα και του θαλάμου στην ανάπτυξη της κόπωσης στη σκλήρυνση κατά πλάκας καθώς και στην επίδραση των μεταμνημονικών τους εκτιμήσεων. Τέλος, σε αντίθεση με άλλες έρευνες βρέθηκε ότι η γνωστική εξασθένηση επηρεάζει την εγκυρότητα εννοιολογικής κατασκευής των ερωτηματολογίων ποιότητας ζωής στη σκλήρυνση κατά πλάκας.