Παρείσδυση αλλόχθονων ειδών μέσω της ναυτιλίας στα ελληνικά λιμάνια και επιπτώσεις στα τοπικά οικοσυστήματα

Abstract

The present work studies the composition of benthic communities at 4 Greek ports so as to locate allochthonus species and to estimate their probable consequences on ecosystem. In order to document the role of shipping at the transfer of species, samples were taken from hulls of ships which docked at the above ports. Moreover, using statistics and literature concerning the environmental characteristics of these ports, an attempt was made to assess the risk of invasion from species located to adjacent Mediterranean regions. The result of our study indicated that the benthic communities differed among the studied ports and specifically, the presence of species-indicators of pollution suggested that the most disturbed ecosystems were these of Piraeus and Thessaloniki. This project added 3 new allochthonus species to Greek fauna. Overall, 12 allochthonus species were located and their number at each port was proportionate of shipping activity. Shipping contributes primarily to the transfer of allochthonus species and also to their secondary spread from other Mediterranean regions where they have established populations.

Στην παρούσα διατριβή μελετήθηκαν οι βενθικές βιοκοινωνίες σε 4 λιμάνια προκειμένου να διερευνηθεί η δομή τους, να εντοπιστεί πιθανή παρείσδυση αλλόχθονων ειδών και να εκτιμηθούν τυχόν επιπτώσεις τους. Για να τεκμηριωθεί ο ρόλος της ναυτιλίας, εξετάστηκαν επίσης δείγματα από τα ύφαλα πλοίων που ελλιμενίστηκαν στα λιμάνια αυτά. Τέλος χρησιμοποιώντας στατιστικά στοιχεία και βιβλιογραφικά δεδομένα για τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά των λιμανιών επιχειρήθηκε εκτίμηση του κινδύνου εποίκισης και από άλλα αλλόχθονα είδη της Μεσογείου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η σύνθεση των βενθικών βιοκοινωνιών είναι διακριτή στα 4 λιμάνια. Η μεγαλύτερη παρουσία ειδών-δεικτών ρύπανσης υποδεικνύει πιο διαταραγμένο οικοσύστημα στον Πειραιά και στην Θεσσαλονίκη. Η παρούσα μελέτη πρόσθεσε 3 νέα αλλόχθονα είδη στην πανίδα των Ελληνικών θαλασσών. Συνολικά, βρέθηκαν 12 αλλόχθονα είδη, ο αριθμός των οποίων είναι ανάλογος του όγκου της ναυτιλιακής κίνησης. Η ναυτιλία δεν αποτελεί μόνο μέσο μεταφοράς αλλόχθονων ειδών με προέλευση εκτός Μεσογείου αλλά συμβάλλει και στη δευτερογενή μεταφορά αλλόχθονων ειδών ήδη εγκατεστημένων στη Μεσόγειο.