Λαϊκή παιδεία και οικονομική ανάπτυξη: η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1929

Abstract

The dissertation focuses on the effect of education on economic growth in Greece for the period 1928-1940. During the aforementioned period, we evaluate the influence of extra education on labor productivity. Improved education is translated into improved “quality” of labor, through the higher payments more educated employees earn in the workplace. We measure the impact of changes in quantity and “quality” of the workforce on GDP growth by constructing a standardization index. The quantitative investigation is backed up by a special reference to the educational reform of 1929. The Educational Reform succeeded in expanding the mass education in Greece, established mixed-sex schools (co-education), in order to increase the women’s work participation and exploit the payment differences (according to our calculations women’s average earnings were 65% of men’s earnings). The same reform promoted Vocational Education in Greece as well. In the main part of our research, given the data restrictions, we calculate indexes of human capital like adult literacy rates, gross enrollment rates, earning levels by educational attainment and the private returns to investment in Education for the period 1928-1940 in Greece. Consequently we present for the period 1935-1940 minimum and average wages of the most representative work groups. Additionally, we hand out original data on wages by educational level which are used to compile a standardization index. The index is used to measure the contribution of the increased workforce productivity (due to extra education) to the GDP growth. Given the limited amount of reliable data, we apply the Growth Accounting method and estimate that education accounts for 3,05% of GDP growth in Greece during the 1928-1940 period.

Στην διατριβή εκτιμάται ποσοτικά η συμβολή της εκπαίδευσης στην αύξηση του Α.Ε.Π. της Ελλάδας την περίοδο 1928-1939. Γίνεται εμπειρική διερεύνηση της αύξησης παραγωγικότητας του εργατικού δυναμικού λόγω της βελτίωσης του εκπαιδευτικού του επιπέδου. Η επιπλέον εκπαίδευση μεταφράζεται σε αυξημένη "ποιότητα", μέσω των υψηλότερων αμοιβών που απολαμβάνουν οι εργαζόμενοι στην αγορά εργασίας. Με την κατασκευή δείκτη τυποποίησης ποσοτικοποιείται η συμβολή των μεταβολών της ποσότητας-"ποιότητας" του εργατικού δυναμικού στον ρυθμό αύξησης του Α.Ε.Π. Ταυτόχρονα γίνεται ειδική μνεία στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1929 και στην βελτίωση της "ποιότητας" του εργατικού δυναμικού που επέφεραν οι αλλαγές του εκπαιδευτικού συστήματος που νομοθετήθηκαν. Στην διατριβή αναφέρονται επιλεκτικά, με κριτήριο τη συμβολή τους στην «ποιοτική» βελτίωση του εργατικού δυναμικού, οι αλλαγές που συντελέστηκαν από την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1929. Οι μεταρρυθμιστές μεταξύ άλλων, πέτυχαν την μαζική επέκταση της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης («Λαϊκή Παιδεία»), ίδρυσαν μικτά σχολεία με σκοπό την εισαγωγή των γυναικών στην παραγωγική διαδικασία, εκμεταλλευόμενοι τις μισθολογικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων (σύμφωνα με υπολογισμούς μας η μέση γυναικεία αμοιβή αντιστοιχούσε στο 65% της αντίστοιχης ανδρικής). Ίδρυσαν δίκτυο επαγγελματικής εκπαίδευσης κ.λπ. Στο κύριο σώμα της έρευνας, υπολογίζονται στο βαθμό που επιτρέπουν τα διαθέσιμα στοιχεία, δείκτες ανθρώπινου κεφαλαίου όπως: δείκτης αναλφαβητισμού ενηλίκων, ακαθάριστο ποσοστό εγγεγραμμένων, αμοιβές ανά εκπαιδευτικό επίπεδο. Επίσης παρουσιάζονται πρωτότυπα στοιχεία που αφορούν την ιδιωτική αποδοτικότητα της επένδυσης σε εκπαίδευση (short-cut method). Στην συνέχεια υπολογίζονται για την περίοδο 1935-1940 οι κατώτατες και οι μέσες αμοιβές τον πιο αντιπροσωπευτικών κατηγοριών εργαζομένων. Παρουσιάζονται πρωτότυπα στοιχεία που αφορούν τις αμοιβές ανά εκπαιδευτικό επίπεδο με βάση τις οποίες κατασκευάζεται ένας δείκτης τυποποίησης. Με την βοήθεια του δείκτη υπολογίζεται η συμβολή της αυξημένης παραγωγικότητας του εργατικού δυναμικού (λόγω του βελτιωμένου εκπαιδευτικού επιπέδου του) στην αύξηση του Α.Ε.Π. της περιόδου. Η μέθοδος που χρησιμοποιείται είναι η λογιστική της οικονομικής μεγέθυνσης (Growth Accounting) και υποδεικνύεται από τον μικρό αριθμό αξιόπιστων παρατηρήσεων των απαιτούμενων μεγεθών που έχουμε στη διάθεσή μας. Από την έρευνα μας προκύπτει ότι η εκπαίδευση ευθύνεται για το 3,05% της αύξησης του Α.Ε.Π. κατά την εξεταζόμενη περίοδο.