Η εμπλοκή του ψυχολόγου στην οργανωτική και οικονομική δομή των εργασιακών σχέσεων: στάθμιση κοινωνιο-δυναμικής δοκιμασίας HESIOD σε κλινικό και οργανωτικό πλαίσιο

Abstract

The PhD survey attempts on the one hand to apply the chaos theory theoretical assumptions within organizational and clinical contexts and on the other hand to standardize the so called “Hesiod test”, which represents a brand new psychometric and assessment tool that lies on the wiper socio-psychological environment of the individual or cluster of individuals. This new socio-dynamical psychological test is willing to fill in the theoretical, practical and deontological gaps and defects of the current methodological paradigm regarding the existing psychometric tests as well as setting off the complexity and chaos theory as a new and well known theoretical realm with significant methodological, epistemological and research implications. Consequently we designed a series of surveys (numbered 6) divided into three categories based upon the subject and time carried out. More specifically, the first two were pilot surveys aiming to define both “PSI” (Ψ, the psychological) and “K” (social factor), the two substantial factors of the Hesiod project theory while testing in vivo the practical applications of the aforementioned factors. In the next two surveys we applied the test in question within an organizational-corporate context whilst in the two last ones we aimed to extend the test’s application scope within the fields of clinical and counseling psychology. In summary, find below the most significant results of the present PhD survey which simultaneously have to do with both the clinical and industrial psychology. A. the psychological pain is experienced when the self-system is disrupted as an implication of an ineffective attempt towards maintaining and equilibrium state, i.e. after trying to preserve an old cognitive state and preventing the inevitable emergent novelty of life. The decree in which the psychologists accept the stability and order as the confirmation of the individual’s well-being force them to become accomplices regarding the individual’s personal perception that non-equilibrium, complexity and chaos are signs of disease and as a consequence must be surely avoided. B. The emergent science of adaptive-complex systems provides theoretical models, the assumptions and explanations of which stem from the organizations’ emergent adaptive nature. It also provides the opportunity of formulating a new theory of change which, in turn, provides miscellaneous assessment methods of the current situation and status quo within an organization as well as of the motives for change. Being a powerful “theoretical construction” the adaptive complex systems satisfy the need for a model that is concurrently simple and complex, adaptive and stable, revolutionary and amazingly approachable, “Delphic” and distinctive, ideal both for the organization and the individual himself.

Η εν λόγω διδακτορική διατριβή επιχειρεί αφενός να εφαρμόσει τα θεωρητικά διακυβεύματα της χαοτικής θεωρίας σε εργασιακά και κλινικά πλαίσια και αφετέρου να σταθμίσει σε ικανό δείγμα το ερωτηματολόγιο “The Hesiod test”, το οποίο αποτελεί ένα νέο διαγνωστικό εργαλείο που άπτεται του ευρύτερου κοινωνιοψυχολογικού περιβάλλοντος του ατόμου ή της ομάδας ατόμων. Η νέα αυτή κοινωνιοδυναμική ψυχολογική δοκιμασία αισιοδοξεί να αναπληρώσει τα θεωρητικά, πρακτικά και δεοντολογικά μειονεκτήματα του υφιστάμενου παραδείγματος ψυχομετρικών ψυχολογικών δοκιμασιών αλλά και να αναδείξει τον επίκαιρο χαρακτήρα μιας νέας, αλλά ήδη ευρέως διαδεδομένης, θεωρίας με σημαντικές μεθοδολογικές και ερευνητικές προεκτάσεις, της θεωρίας πολυπλοκότητας και χάους. Έτσι λοιπόν, κατασκευάστηκε ένας ερευνητικός σχεδιασμός που περιλαμβάνει έξι στο αριθμό έρευνες που χωρίζονται σε τρεις (ταυτόχρονα) θεματικές (και χρονικά διαδεχόμενες) κατηγορίες. Οι πρώτες δύο αποτελούν πιλοτικές έρευνες εννοιολογικού καθορισμού των στοιχείων Ψ και Κ καθώς και ένα πρώτο “crash test” του ερευνητικού αντίκτυπου των εν λόγω παραγόντων. Οι επόμενες δύο έρευνες αποτελούν εφαρμογή της εν λόγω δοκιμασίας σε οργανωτικο-εργασιακό πλαίσιο, ενώ οι δύο τελευταίες πραγματοποιήθηκαν σε μια προσπάθεια επέκτασης της πολύπλοκης - “Ησιοδικής” μεθοδολογικής σκοπιάς στο χώρο της κλινικής και συμβουλευτικής ψυχολογίας. Ας περάσουμε όμως συνοπτικά στα κυριότερα αποτελέσματα του παρόντος πονήματος, τα οποία άπτονται τόσο της κλινικής όσο και της εργασιακής ψυχολογίας. Α. Ψυχολογικός πόνος υφίσταται από τη στιγμή που το σύστημα του εαυτού διαταράσσεται - σαν αποτέλεσμα μιας άκαρπης προσπάθειας διατήρησης της κατάστασης ισορροπίας - επιχειρώντας να διατηρήσει την παλιά γνωστική κατάσταση και να αντισταθεί στην αναπόφευκτα αναδυόμενη καινοτομία η οποία υπεισέρχεται στη ζωή. Ο βαθμός στον οποίο οι ψυχολόγοι αποδέχονται τη σταθερότητα και την τάξη ως τις σφραγίδες του ψυχολογικού ευ ζην, τους καθιστά συνεργούς στην προσωπική αντίληψη του κάθε ατόμου ότι η ανισορροπία, η πολυπλοκότητα και το χάος αποτελούν σημάδια αρρώστιας και συνακόλουθα πρέπει να αποφεύγονται. Αντιμετωπίζοντας την αποδιοργάνωση και αποσταθεροποίηση ως απαραίτητες και φυσιολογικές διαδικασίες καθόλη τη διάρκεια και εξέλιξη της ανθρώπινης γνώσης και ανάπτυξης, οδηγούμαστε μακριά από την υπόθεση της στατικής ισορροπίας ως στόχο της ψυχοθεραπευτικής πρακτικής. Β. Η αναδυόμενη επιστήμη των προσαρμοστικών πολύπλοκων συστημάτων παρέχει μοντέλα που εξάγουν ερμηνείες και συμπεράσματα από την αναδυόμενη προσαρμοστική φύση των οργανώσεων προσφέρει πρόσφορο έδαφος για τη διαμόρφωση μιας νέας θεωρίας αλλαγής η οποία, με τη σειρά της, παρέχει πολυποίκιλους τρόπους αξιολόγησης της υφιστάμενης κατάστασης μιας οργάνωσης και των αποτελεσμάτων των κινήτρων της αλλαγής. Ως μια ισχυρή θεωρητική κατασκευή, τα προσαρμοστικά πολύπλοκα συστήματα καλύπτουν την ανάγκη για ένα μοντέλο το οποίο είναι ταυτόχρονα απλό και πολύπλοκο, προσαρμοστικό και σταθερό, επαναστατικό και αξιοπρόσεκτα προσιτό διφορούμενο και ευκρινές, ιδανικό τόσο για την οργάνωση όσο και για το ίδιο το άτομο.