Η επίδραση της αντιοξειδωτικής αγωγής με ασκορβικό οξύ στην υπεραιμική ροή ασθενών με υπερχοληστερολαιμία

Abstract

Background: This study was designed to study the effect of hypercholesterolemia on forearm blood flow (FBF) reactive hyperemia (RH) as well as its possible modification after administration of ascorbic acid. RH seems to be at least partly endothelium-dependent, mostly its late phase. Endothelial dysfunction has been described in subjects with hypercholesterolemia, and has been reversed with ascorbic acid administration.Method: FBF was studied with venous occlusion plethysmogaphy in 26 healthy volunteers and 46 hypercholesterolemic subjects. Hypercholesterolemic subjects were divided randomly into two groups, which were comparable for cardiovascular risk factors and use of drugs. Group A included 25 subjects, who received ascorbic acid and group B included 21 subjects, who received placebo. All subjects underwent measurement of FBF at baseline and during RH (phase A). FBF during RH was measured every 15 sec for 3 min. Subsequently subjects of group A received 2 gr of ascorbic acid orally in the form of effervent tablets, and subjects of group B received placebo orally in the same form. FBF measurements at baseline and during RH were repeated 2 hours later (phase B).Results: Maximal percent increase of RH FBF (early phase) was significantly higher in healthy subjects than in hypercholesterolemic subjects (139.1±70 % vs 78.05±78 % respectively, p<0.05). Duration of RH (late phase) was smaller in hypercholesterolemic subjects compared to normal subjects (61.15±55 sec vs 104.47±54 sec, p<0.05). Administration of ascorbic acid and not of placebo, increased the duration of RH (69.1±11 sec vs 104.1±12 sec, p<0.05) but not maximal percent increase of RH FBF.Conclusion: Hypercholsterolemia seems to impair both the early and the late phase of RH. Ascorbic acid improves only the duration of RH, that is its late phase. Knowing the ability of ascorbic acid to reverse endothelial dysfunction in subjects with hypercholesterolemia, possibly due to its antioxidant effect, it seems that the originally modified technique of venous occlusive plethysmography that was used in this population relates the late phase of RH with endothelial function better than its early phase. More studies are required in order to establish the use of duration of RH as a simple and non-invasive marker of endothelial function.

Εισαγωγή: Η παρούσα μελέτη σχεδιάσθηκε για να εκτιμηθεί η επίδραση της υπερχοληστερολαιμίας στην αντιδραστική υπεραιμία (ΑΥ) του αντιβραχίου του ανθρώπου καθώς και η πιθανή τροποποίηση της μετά από οξεία χορήγησης ρ.ο. ασκορβικού οξέος. Η ΑΥ είναι ένα φαινόμενο εν μέρει ενδοθηλιο-εξαρτώμενο, κυρίως η όψιμη φάση της, χωρίς εντούτοις να έχει μελετηθεί διεξοδικά η σχέση ενδοθηλιακής λειτουργίας και των διαφόρων παραμέτρων της ΑΥ. Οξεία αναστροφή της ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας, η οποία παρατηρείται σε άτομα με υπερχοληστερολαιμία, έχει επιτευχθεί μετά από την χορήγηση ασκορβικού οξέος. Δεύτερος στόχος της μελέτης ήταν η συσχέτιση των φάσεων της ΑΥ με την ενδοθηλιακή λειτουργία.Μεθοδολογία: Η αιματική ροή του αντιβραχίου μελετήθηκε με μία τροποποιημένη και διεθνώς πρωτότυπη μέθοδο της φλεβοαποφρακτικής πληθυσμογραφίας σε 26 υγιή άτομα και 46 άτομα με υπερχοληστερολαιμία. Τα υπερχοληστερολαιμικά άτομα χωρίσθηκαν τυχαία σε δύο ομάδες οι οποίες δεν διέφεραν μεταξύ τους ως προς την παρουσία άλλων γνωστών παραγόντων (φάρμακα ή παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη αθηροματικής νόσου) που να επηρεάζουν την ενδοθηλιακή λειτουργία και την αντιδραστική υπεραιμία. Η ομάδα A (25 άτομα) έλαβε ασκορβικό οξύ, και η ομάδα Β (21 άτομα) έλαβε εικονικό φάρμακο. Όλα τα άτομα υποβλήθηκαν σε μέτρηση της αιματικής ροής στο αντιβράχιο σε συνθήκες ηρεμίας και κατά τη διάρκεια της A Y (φάση A). Κατά την A Y η ροή μετρήθηκε κάθε 15 δευτερόλεπτα για 3 λεπτά. Στη συνέχεια τα άτομα της ομάδας A έλαβαν 2 gr ασκορβικό οξύ και τη ομάδας Β εικονικό φάρμακο. Οι μετρήσεις της αιματικής ροής επαναλήφθηκαν 2 ώρες αργότερα (φάση Β).Αποτελέσματα: Η μέγιστη της επί τοις εκατό μεταβολής της υπεραιμικής ροής (πρώιμη φάση) βρέθηκε σημαντικά μεγαλύτερη στα υγιή σε σχέση με τα υπερχοληστερολαιμικά άτομα (139,1±70 % έναντι 78,05±78 %, αντίστοιχα ρ<0,05). Η διάρκεια της ΑΥ (όψιμη φάση) βρέθηκε μικρότερη στα άτομα με υπερχοληστερολαιμία σε σχέση με τα υγιή άτομα(6,15±55 sec έναντι 104,4±54 sec, αντίστοιχα ρ<0.05). Η χορήγηση του ασκορβικού οξέος και όχι του εικονικού φαρμάκου βελτίωσε την διάρκεια της AY (69,1±11 sec έναντι 104,1±12 sec, αντίστοιχα, ρ<0.05), αλλά όχι και τη μέγιστη επί τοις εκατό μεταβολή της υπεραιμικής ροής.Συμπέρασμα: Η υπερχοληστερολαιμία επηρεάζει τόσο την πρώιμη όσο και την όψιμη φάση της ΑΥ. Το ασκορβικό οξύ βελτιώνει μόνο τη διάρκεια της ΑΥ, δηλαδή την όψιμη φάση της. Συνυπολογίζοντας 1) τη γνωστή ιδιότητα του ασκορβικού οξέος να αναστρέφει την ενδοθηλιακή δυσλειτουργία σε άτομα με υπερχοληστερολαιμία, πιθανότατα μέσω της αντιοξειδωτικής του δράσης στο αγγειακό ενδοθήλιο, και 2) το παρόν εύρημα διαπιστώνεται ότι η διάρκεια της ΑΥ (όψιμη φάση) όπως αυτή εκτιμήθηκε από τη συγκεκριμένη πρωτότυπη τεχνική της φλεβοαποφρακτικής πληθυσμογραφίας εκφράζει καλύτερα το φαινόμενο της αναστροφής της ενδοθηλιακής λειτουργίας από ότι η όψιμη φάση της ΑΥ, γεγονός που υποστηρίζεται από μεγάλο τμήμα της διεθνούς βιβλιογραφίας. Περαιτέρω έρευνες είναι απαραίτητες προκειμένου η διάρκεια της αντιδραστικής υπεραιμίας να μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον για την αναίμακτη και απλή μελέτη του αγγειακού ενδοθηλίου στη περιφερική μικροκυκλοφορία του ανθρώπου.