Το γλωσσικό μάθημα στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση κατά την περίοδο 1830-1976. Εκπαιδευτική πολιτική και παιδαγωγικές διαστάσεις

Abstract

The subject of this dissertation is the evolutions remarked in the language course since the establishment of the Modern Greek State and until the official resolution of the Greek language question, which took place after the regime change (“Metapolitefsi”), by Law 309/30-4-1976, which establishes the Common Modern Greek language as THE official language for all levels of education. It is examined the concept and the content of the language course, its characteristics, its importance, its goals and its priorities in each period of time, through the syllabi, the text books and the respective articles and literature. Furthermore, it was my intention to explore and correlate the prevalent ideology of each era, which, via the educational policy, would form the syllabi and the text books. I chose the historical method. In the conclusions, it is ascertained that the determinant factors for the figuration of the language course were: its involvement with the Greek language question, the lack of methodical language instruction, the incomplete and indefinite Syllabi, the inappropriate text books and the professional inadequacy of the educational personnel. Among the suggestions, the request for political consensus in educational issues is primary, while it is considered essential the methodic language instruction, which shall assist the students in developing full conscience of the language’s uses and functions.

Αντικείμενο της παρούσας διατριβής είναι οι εξελίξεις που σημειώθηκαν στο γλωσσικό μάθημα, από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους μέχρι την επίσημη λύση του γλωσσικού ζητήματος, που έγινε μετά τη μεταπολίτευση, με το νόμο 309/30-4-1976, με τον οποίο καθιερώνεται ως επίσημη γλώσσα όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης η Κοινή Νεοελληνική. Μελετάται η έννοια και το περιεχόμενο του μαθήματος, η φυσιογνωμία του, η σπουδαιότητά του, οι επιδιώξεις του και οι προτεραιότητές του, σε κάθε χρονική περίοδο, μέσα από τα αναλυτικά προγράμματα, τα διδακτικά βιβλία και τη σχετική με το θέμα αρθρογραφία και βιβλιογραφία. Επιδιώκεται επίσης η διερεύνηση και συσχέτιση της κυρίαρχης ιδεολογίας της κάθε εποχής η οποία μέσω της εκπαιδευτικής πολιτικής, διαμορφώνει τα αναλυτικά προγράμματα και τα σχολικά βιβλία. Η μέθοδος που ακολουθήθηκε είναι η ιστορική μέθοδος. Στα συμπεράσματα διαπιστώνεται ότι στη διαμόρφωση του γλωσσικού μαθήματος καθοριστικοί παράγοντες υπήρξαν: η ανάμειξή του με το γλωσσικό ζήτημα, η έλλειψη συστηματικής γλωσσικής διδασκαλίας, τα ελλιπή και ασαφή Αναλυτικά Προγράμματα, η μέθοδος διδασκαλίας, τα ακατάλληλα σχολικά εγχειρίδια και η επαγγελματική ανεπάρκεια του διδακτικού προσωπικού. Στις προτάσεις, κεντρική θέση κατέχει το αίτημα για πολιτική συναίνεση στα εκπαιδευτικά θέματα, ενώ απαραίτητη θεωρείται και η συστηματική γλωσσική διδασκαλία, η οποία θα βοηθήσει το μαθητή να αναπτύξει πλήρη συνείδηση των χρήσεων και των λειτουργιών της γλώσσας.