Η χρήση της πολυκλωνικής ανθρωπείου σφαιρίνης σεσημασμένης με τεχνήτιο 99m (HIG) στη διερεύνηση της πνευμονικής εντόπισης συστηματικών ρευματικών παθήσεων

Abstract

Introduction : Pulmonary involvement in connective tissue diseases (CTD) is very common and has significant implications in the disease prognosis. It is characterized mainly by interstitial lung disease. For its diagnosis, High Resolution Computed Tomography (HRCT) of the chest, as well as, pulmonary function tests (PFTs) are considered to be valuable non-invasive imaging modalities, whilst isotopic studies have also been used with variable results. Aim of Thesis : The aim of the present thesis was the evaluation of 99mΤc-ΗΙG lung scintigraphy for the first time, in the early detection and assessment of severity of pulmonary involvement in CTD patients. Patients & Methods : Fifty-two non smoking patients with Systemic Sclerosis and Rheumatoid Arthritis were included. In all of them, a chest HRCT, PFTs, as well as a 99mΤc-ΗΙG lung scintigraphy were performed. According to PFTs results, patients were divided in two groups : group A with impaired lung function and group B with normal lung function. Criteria of abnormality included : TLC < 80 % expected.,or / and FVC < 80% expected, with FEV1/FVC > 70%, with / or without reduction of DLCO (< 80% expected). Semiquantitative analysis was performed on HRCT and 99mΤc-ΗΙG findings and corresponding scores were obtained. Results : A significant difference was found between 99mΤc-ΗΙG scores in the two groups (0.6+0.07 vs 0.51+ 0.08 respectively, P<0,001). There was a statistically significant negative correlation between 99mΤc-ΗΙG scores and PFTs results, and a positive correlation between 99mΤc-ΗΙG and HRCT scores. 99mΤc-ΗΙG demonstrated similar clinical performance to HRCT. At the best “cut-off” levels of their score (0.56 and 7 respectively), 99mΤc-ΗΙG had a superior sensitivity (77.5% vs 57.5%) with a lower specificity (75% vs 91.7%). The combination of the two methods increased the sensitivity of detection of abnormal findings to 82.5% at the expense of specificity. Conclusions : 99mΤc-ΗΙG lung scintigraphy can be used in early detection and evaluation of the severity of the pulmonary involvement in patients with connective tissue diseases. When used in combination with HRCT, the detection of affected patients can be further improved. More studies are needed, in order to assess further the clinical significance of these findings over the course of the disease.

Εισαγωγή: Η πνευμονική προσβολή στα νοσήματα του συνδετικού ιστού είναι πολύ συχνή και επιβαρύνει σημαντικά την πρόγνωση τους. Χαρακτηρίζεται κυρίως από την παρουσία διάμεσης πνευμονικής νόσου. Για τη διαπίστωση της βλάβης, από τις μη επεμβατικές τεχνικές, χρησιμοποιούνται κυρίως, οι πνευμονικές λειτουργικές δοκιμασίες (ΠΛΔ) και η Υπολογιστική Τομογραφία Θώρακος υψηλής ευκρίνειας (Ηigh Resolution Computed Tomography, HRCT), ενώ έχουν επίσης εφαρμοσθεί ραδιοϊσοτοπικές μελέτες με διάφορα αποτελέσματα. Σκοπός της Διδακτορικής Διατριβής ήταν η εκτίμηση της συμβολής του σπινθηρογραφήματος πνευμόνων με μη-ειδική πολυκλωνική άνθρωπειο ανοσοσφαιρίνη G, επισημασμένη με Tc-99m (99mΤc-ΗΙG) για πρώτη φορά, στην πρώιμη διαπίστωση της παρουσίας και της βαρύτητας της πνευμονικής συμμετοχής σε ασθενείς με Συστηματικό Σκληρόδερμα και Ρευματοειδή Αρθρίτιδα, δύο νόσους του συνδετικού ιστού που προσβάλλουν συχνά τους πνεύμονες. Υλικό-Μέθοδοι: Σε 52 μη καπνιστές ασθενείς, με Συστηματικό Σκληρόδερμα και Ρευματοειδή Αρθρίτιδα, μελετήθηκε η πνευμονική συμμετοχή με Πνευμονικές Λειτουργικές Δοκιμασίες (ΠΛΔ), HRCT και σπινθηρογράφημα πνευμόνων με 99mΤc-ΗΙG. Με βάση τις τιμές των ΠΛΔ οι ασθενείς χωρίσθηκαν σε 2 ομάδες: ομάδα A με παθολογική πνευμονική λειτουργία και ομάδα B με φυσιολογική πνευμονική λειτουργία. Κριτήρια παθολογικής λειτουργίας ήταν: τιμή TLC < 80 % προβλ., ή / και FVC < 80% προβλ με FEV1/FVC > 70%, μαζί με / ή χωρίς, μείωση του DLCO (< 80% προβλ). Σε κάθε σπινθηρογράφημα 99mΤc-ΗΙG και HRCT δόθηκε μια βαθμολογική τιμή, κατόπιν ποσοτικοποίησης των ευρημάτων. Αποτελέσματα: Η μέση τιμή του βαθμού του σπινθηρογραφήματος με 99mΤc-ΗΙG ήταν σημαντικά μεγαλύτερη στην Ομάδα Α συγκριτικά με την Ομάδα Β (0.6+0.07 έναντι 0.51+ 0.08 αντίστοιχα, P<0,001). Οι τιμές του σπινθηρογραφήματος 99mΤc-ΗΙG και της HRCT εμφανίζουν στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση με τις ΠΛΔ, ενώ ισχυρή στατιστικά συσχέτιση αναδείχθηκε μεταξύ του σπινθηρογραφήματος και της HRCT. Το σπινθηρογράφημα 99mΤc-ΗΙG βρέθηκε να έχει ανάλογη με την HRCT διαγνωστική αξία. Με βάση τα βέλτιστα όρια των βαθμολογικών τιμών της κάθε τεχνικής, (0.56 και 7 αντίστοιχα), το σπινθηρογράφημα 99mΤc-ΗΙG είχε υψηλότερη ευαισθησία σε σχέση με τη HRCT (77.5% έναντι 57.5%) αλλά χαμηλότερη ειδικότητα (75% έναντι 91.7%). Ο συνδυασμός των δύο μεθόδων αυξάνει την ευαισθησία της ανίχνευσης βλάβης σε 82.5%, σε βάρος όμως της ειδικότητας. Συμπεράσματα: Το σπινθηρογράφημα 99mΤc-ΗΙG, τα ευρήματα του οποίου σχετίζονται με τις πνευμονικές λειτουργικές δοκιμασίες και την Υπολογιστική Τομογραφία Θώρακος υψηλής ευκρίνειας, είναι μια χρήσιμη μέθοδος για την ανίχνευση διάμεσων παρεγχυματικών βλαβών καθώς και για την εκτίμηση της βαρύτητάς τους σε ασθενείς με νοσήματα του συνδετικού ιστού. Ο συνδυασμός του με την Υπολογιστική Τομογραφία Θώρακος υψηλής ευκρίνειας συμβάλλει στην ανίχνευση μεγαλυτέρου αριθμού ασθενών με ενδεχόμενη πνευμονική συμμετοχή στα νοσήματα αυτά. Χρειάζονται ωστόσο, περισσότερες και ευρύτερες μελέτες προς επιβεβαίωση των ανωτέρω ευρημάτων και εκτίμηση της κλινικής τους σημασίας στην παρακολούθηση των ασθενών και την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.