Εκτίμηση της in vivo δραστικότητας του κυτοχρώματος CYP1A2 με χρωματογραφικό προσδιορισμό των μεταβολιτών της καφεΐνης σε ασθενείς με χρόνια ηπατική νόσο

Abstract

Traditional liver function tests give information in severe hepatocellular dysfunction. The aim of this study was to investigate whether the caffeine test may be used as a prognostic factor, for the assessment of the “functional hepatocellular mass” in patients with chronic liver disease of different etiologies and stages even in early stages of liver diseases. Methods: 340 patients with chronic liver disease and 165 healthy volunteers were included. After a refrainment from caffeine intake for a 48-hour period, a capsula containing 200mg caffeine was administered. 6h later a spot urine samples was collected. Concentrations of caffeine and its metabolites were determined in urine samples by high-performance liquid chromatography (HPLC). Results: The effects of gender, age and mass index were not taken under acount in the statistical analysis. The effects of smoking on caffeine metabolic ratio were assessed in the samples of the healthy volounteers. CYP1A2 activity had a statistically significant positive relationship with cigarette smoking. Therefore we separated the participants in two major groups according to the smoking habits. In non-smokers, CYP1A2 activity was statistically significant reduced even in mild hepatocellular dysfunction. There were statistically significant differences in CYP1A2 activity among healthy volunteers and patients with “inactive” liver disease, among patients with “active” liver disease and patients with compensated cirrhosis and among patients with compensated cirrhosis and non-compensated cirrhosis. CYP1A2 activity was not significantly affected according to the etiology of liver disease. There was statistically significant difference only in few comparisons among caffeine metabolic ratios in patients suffering from liver disease of different etiology. Conclusion: The estimation of CYP1A2 activity using caffeine clearance (spot urine sample) is a sensitive quantitative test of liver function even for early functional impairment, especially for non-smokers. Although it is essential to separate smokers and non-smokers, information obtained from the present study helps the clinician to assess the impairment of liver function and the stage of liver disease, in order to improve prognosis, treatment and the follow up of a particular patient. It is a simple, safe and not innocuous procedure yielding reliable data regarding disease severity and prognosis.

Oι κλασικοί εργαστηριακοί δείκτες της ηπατικής λειτουργίας σε αρχόμενα στάδια ηπατικής βλάβης είναι μικρής διαγνωστικής αξίας. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η εκτίμηση λειτουργικής βλάβης σε επίπεδο ηπατικού κυττάρου και η έγκαιρη διάγνωση ηπατοκυτταρικής δυσλειτουργίας σε πρωιμότερα στάδια ηπατικής νόσου σε ασθενείς με χρόνια ηπατοπάθεια διαφορετικής βαρύτητας και αιτιολογίας με τη βοήθεια χρωματογραφικού προσδιορισμού μεταβολιτών καφεΐνης . Μέθοδος: Στην κλινική μελέτη συμμετείχαν 340 ασθενείς με χρόνια ηπατική νόσο και 165 υγιείς εθελοντές. Οι συμμετέχοντες μετά από 48-ωρη αποχή από μεθυλοξανθίνες, αιθανόλη και φάρμακα κατανάλωσαν 200mg καφεΐνης από το στόμα υπό μορφή κάψουλας. 6 ώρες αργότερα έγινε συλλογή ενός μεμονωμένου δείγματος ούρων, στο οποίο υπολογίστηκαν οι μεταβολίτες της καφεΐνης με τη βοήθεια χρωματογραφίας υψηλής πίεσης ανάστροφης φάσης (HPLC). Αποτελέσματα: Κατά τη στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων δεν ελήφθησαν υπόψη οι εξωγενείς παράγοντες του φύλου, της ηλικίας και του δείκτη μάζας σώματος πάνω στη δραστηριότητα του CYP1A2. Στο δείγμα υγιών στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση σε σχέση με τη δραστηριότητα του CYP1A2 παρουσίασε μόνο το κάπνισμα. Για το λόγο αυτό οι συμμετέχοντες διαχωρίστηκαν σε δυο μεγάλες κατηγορίες: καπνιστές και μη καπνιστές. Διαφορετική επίδραση στη δραστηριότητα του CYP1A2 φαίνεται να υπάρχει ανάλογα με τη βαρύτητα, όχι, όμως, και με την αιτιολογία της ηπατικής νόσου. Επιπρόσθετα, η μέθοδος αναδεικνύει στατιστικά σημαντικές διαφορές του μεταβολικού λόγου της καφεΐνης στους μη καπνιστές μεταξύ υγιών και ασθενών με “ανενεργό’ νόσο, μεταξύ ασθενών με “ενεργό” νόσο και ασθενών με αντιρροπούμενη κίρρωση και μεταξύ κιρρωτικών με αντιρροπούμενη κίρρωση και κιρρωτικών με μη αντιρροπούμενη κίρρωση. Συμπεράσματα: Η εκτίμηση της δραστηριότητας του CYP1A2 με τη βοήθεια χρωματογραφικού προσδιορισμού μεταβολιτών καφεΐνης χρησιμοποιώντας ένα μεμονωμένο δείγμα ούρων αποτελεί αξιόπιστη δοκιμασία ηπατικής λειτουργίας, ιδιαίτερα για τους μη καπνιστές, ακόμη και για αρχόμενη λειτουργική βλάβη του ήπατος. Αν και κρίνεται απαραίτητο να γίνεται διαχωρισμός μεταξύ καπνιστών και μη καπνιστών, οι πληροφορίες που δίνει η μέθοδος θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον κλινικό ιατρό να εκτιμήσει την επιδείνωση της ηπατικής λειτουργίας και τη βαρύτητα της ηπατικής νόσου, προκειμένου να βελτιώσει την πρόγνωση, τη θεραπεία και την παρακολούθηση του ασθενούς.