Γλώσσα, πολιτική και παιδεία στο δελτίο του εκπαιδευτικού ομίλου (1911-1924)

Abstract

The Press of the Educational Group (P.E.G.) is of great importance for the literary and spiritual life of Hellenism in the second and third decade of the 20th century. There was a step forward, which highlighted new pedagogical and social ideas, and scientific and aesthetic prejudices of the past for the demotic language were impugned. There has not been yet a separate investigation for this magazine. The present study, in an attempt to fill this gap, aims to document and interpret the views and trends for the language and language policy during the second and third decade of the 20th century as well as the effects they had on educational policy, through the pages of the Press of the Educational Group. The P.E.G., School magazine in the first quarter of the 20th century as a research subject, but also language, politics and culture which are explored as themes in its contents, are in the research field of historical research. But the historical research, in order to explore the trends in the contents of the magazine and analyze the articles that include data recording and interpretation of trends and views on language and educational policy, is assisted by the method of content analysis. The recording and presentation of all issues of P.E.G. that released during the period from 1911 until February 1925 for the years from 1911 until 1924, as well as the monitoring of language issues, language and educational policy, as developed in the articles of the magazine, allow the formulation of the following findings. The character, role and specific character of P.E.G. are shaped by its key players and relationship which the magazine itself develops with educational and political realities of its era. The starting point of the route, which originally led to the establishment of the Educational Group and resulted in movement of the Press, is due to the demoticists-scholars who became the Tax Office of the Model School and publicized Instructions. The volumes of the Press host remarkable scientific or enlightening studies and constitutional provisions of language and education, bills, committee reports of the Parliament on the language issue with extensive reviews, serving the work of the Group, the enlightenment of the public for educational and language issues. In addition, a competition for alphabet is held in the pages of P.E.G. and the books included in the informative, scientific, literary and children's library, which was founded by the Educational Group, are presented, which contributes to the "quick change of public opinion in favor of the language of Educational Group books". The Press of Educational Group prepared public opinion to accept the effort to reform education and establish the local language. It illuminates aspects of our educational history in the eleven volumes

Σημαντική θέση στη φιλολογική και στην πνευματική ζωή του ελληνισμού κατά τη δεύτερη και τρίτη δεκαετία του 20ού αιώνα κατέχει το Δελτίο του Εκπαιδευτικού Ομίλου (Δ.Ε.Ο.). Υπήρξε το βήμα από όπου προβλήθηκαν νέες παιδαγωγικές και κοινωνικές ιδέες και καταπολεμήθηκαν οι προλήψεις του παρελθόντος για τη δημοτική γλώσσα. Το περιοδικό αυτό δεν έχει μέχρι σήμερα αποτελέσει ξεχωριστό αντικείμενο έρευνας. Το κενό αυτό επιχειρείται να καλυφθεί με την παρούσα εργασία που αποσκοπεί να καταγράψει και να ερμηνεύσει, μέσα από τις σελίδες του Δελτίου του Εκπαιδευτικού Ομίλου, τις απόψεις και τις τάσεις για τα θέματα γλώσσας και γλωσσικής πολιτικής κατά την περίοδο της δεύτερης και τρίτης δεκαετίας του 20ού αιώνα καθώς και τις επιδράσεις που είχαν αυτές στην εκπαιδευτική πολιτική. Το Δ.Ε.Ο. παιδαγωγικό περιοδικό της πρώτης εικοσιπενταετίας του 20ου αιώνα, ως αντικείμενο έρευνας αλλά και η γλώσσα, η πολιτική και η παιδεία που, ως θεματικοί άξονες, αναζητούνται στα περιεχόμενά του, εντάσσονται στο ερευνητικό πεδίο της Ιστορικής Έρευνας. Η Ιστορική Έρευνα όμως, προκειμένου να διερευνηθούν οι τάσεις στα περιεχόμενα του περιοδικού και να αναλυθούν τα άρθρα που περιλαμβάνουν στοιχεία καταγραφής και ερμηνείας απόψεων και τάσεων για τη γλώσσα και την εκπαιδευτική πολιτική, συνεπικουρείται και από τη μέθοδο της Ανάλυσης Περιεχομένου. Η καταγραφή και παρουσίαση όλων των τευχών του Δ.Ε.Ο. που κυκλοφόρησαν κατά τη χρονική περίοδο από το 1911 έως το Φεβρουάριο του 1925 για τα έτη από το 1911 μέχρι και το 1924, καθώς και η παρακολούθηση των θεμάτων γλώσσας, γλωσσικής και εκπαιδευτικής πολιτικής, όπως αναπτύχθηκαν στην αρθρογραφία του περιοδικού, επιτρέπουν τη διατύπωση των παρακάτω συμπερασμάτων. Η φυσιογνωμία, ο ρόλος και ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του Δ.Ε.Ο. διαμορφώνονται από τους βασικούς συντελεστές του και τη σχέση που αναπτύσσει το ίδιο το περιοδικό με την εκπαιδευτική και πολιτική πραγματικότητα της εποχής του. Η αφετηρία της πορείας που οδήγησε αρχικά στην ίδρυση του Εκπαιδευτικού Ομίλου και κατέληξε στην κυκλοφορία του Δελτίου, ανάγεται στους διανοούμενος-δημοτικιστές που αποτέλεσαν την Εφορία του Πρότυπου Σχολείου και δημοσιοποίησαν Εγκύκλιο. Στους τόμους του Δελτίου φιλοξενούνται αξιόλογες μελέτες επιστημονικές ή διαφωτιστικές αλλά και συνταγματικές διατάξεις, γλωσσικές και εκπαιδευτικές, νομοσχέδια, εκθέσεις επιτροπών της Βουλής επί του γλωσσικού ζητήματος με εκτενή σχόλια, υπηρετώντας το έργο του Ομίλου, το διαφωτισμό της κοινής γνώμης για τα εκπαιδευτικά και γλωσσικά ζητήματα. Ακόμη, από τις σελίδες του Δ.Ε.Ο προκηρύσσεται διαγωνισμός για αλφαβητάριο και παρουσιάζονται τα βιβλία που περιλαμβάνονται στη Διαφωτιστική, την Επιστημονική, τη Λογοτεχνική και την Παιδική Βιβλιοθήκη, που είχε ιδρύσει ο Εκπαιδευτικός Όμιλος, γεγονός που συντελεί στη "γρήγορη μεταστροφή της κοινής γνώμης υπέρ της γλώσσας των βιβλίων του Εκπαιδευτικού Ομίλου". Το Δελτίο του Εκπαιδευτικού Ομίλου προετοίμασε την κοινή γνώμη για να δεχτεί την προσπάθεια για την αναμόρφωση της παιδείας και την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας. Με τους έντεκα τόμους του φωτίζει πτυχές της εκπαιδευτικής μας ιστορίας